Πέραν αυτών, θα μπορούσαμε να πάρουμε μια αυτοβιογραφία για να δούμε πού θα εστιάσει, αλλά και φράσεις κλειδιά που χρησιμοποιεί καθώς μιλάει.
Επίσης μπορούμε να ζητήσουμε ένα ημερολόγιο ημέρας και ένα εβδομάδας για το τι, πότε και πως τρώει.
Η Ελένη πρέπει να κατανοήσει ότι η οριοθέτηση μερικές φορές βρίσκεται καθαρά στο νου μας.
Το να χάσεις βάρος, είναι πιο εύκολο, αν είσαι πνευματικά προετοιμασμένος για αυτό.
Η απόκτηση χόμπι κι ενδιαφερόντων, δίνει θετική ώθηση στις σκέψεις των ανθρώπων και σε άλλες πτυχές της ζωής τους, ενώ παράλληλα η συμμετοχή σε ομάδες είναι το ίδιο θετική.
Επίσης, είναι σημαντικό το άτομο να έχει αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, με θετικό τρόπο σκέψης.
Από την άλλη, το άγχος, η κατάθλιψη, ο θυμός, η αίσθηση του ανικανοποίητου, η δυσαρέσκεια, το ανασταλτικό αίσθημα, οι απογοητεύσεις, η ενοχικότητα δουλεύουν αρνητικά, αν έχουν συνδεθεί με την κατανάλωση φαγητού για να καταπραϋνθούν.
Με τις πληροφορίες που έχουν συλλεχθεί από την Ελένη, και αφού έχει εδραιωθεί κλίμα αποδοχής, ενσυναίσθησης, ζεστασιάς κι ειλικρίνειας μπορούν να δημιουργηθούν συμπεριφορικές αλλά και γνωσιακές διαδικασίες που θα βοηθήσουν.
Η προσέγγιση μπορεί να είναι υποστηρικτική με πληροφορίες και βιβλιοθεραπεία που θα βοηθήσουν την Ελένη να γνωρίσει το πρόβλημά της στις διαστάσεις του και να εντάξει το βάρος της και τη διαχείρισή του στην ευρύτερη εικόνα της ζωής της, του τρόπου που σχετίζεται με τα πράγματα και τους ανθρώπους και να το δει μέσα σε ένα συνεχές.
Άρα η θεραπεία μπορεί να είναι και αποκαλυπτική, φωτίζοντας πλευρές της ζωής της στο εδώ και τώρα. Μπορούν να σημειωθούν πατέντες αντιδράσεων και συμπεριφορών της που έχουν ως απάντηση την κατανάλωση τροφής και ακόμα να δημιουργηθούν κάρτες με φράσεις σαν μάντρα που να μπορούν να την βοηθήσουν σε στιγμές που χρειάζεται στήριξη ή παραπάνω θετικά πρότυπα συμπεριφοράς, πέρα από τα υπερφαγικά επεισόδια.
Με τη συμπεριφοριστική θεραπεία, ο θεραπευτής ταυτοποιεί διατροφικές συνήθειες του ατόμου και βρίσκει εναλλακτικούς τρόπους με τους οποίους το άτομο θα μπορούσε να αλλάξει αυτές τις διατροφικές συνήθειες.
Ενώ, με τη γνωστική θεραπεία, ο θεραπευτής εστιάζει στην ταυτοποίηση αυτοκαταστροφικών αντιλήψεων και τάσεων του ατόμου, οι οποίες ευθύνονται για την πρόσληψη σωματικού βάρους, με αποτέλεσμα να μπορέσει να επιφέρει έλεγχο στον τρόπο σκέψης του ατόμου.
Η Ελένη μπορεί να ξεκινήσει, με το να ετοιμάσει μια λίστα με όλες τις αρνητικές σκέψεις που έχει σε σχέση με τον εαυτό της (παραδείγματος χάριν: δεν μπορώ να διαχειριστώ το χρόνο, κατεβάζω ψυχολογικά τους γύρω μου, δεν εξασκούμαι αρκετά κ.ο.κ.).
Χρειάζεται να αποφασίσει προτού ξεκινήσει αυτήν την μέθοδο ότι δεν θα απογοητευτεί. Αυτά βέβαια είναι πράγματα, τα οποία πρέπει να παραδεχτεί στον εαυτό της, αλλά το πιο σημαντικό είναι να μην αφήσει να ελέγχουν τη ζωή της.
Έπειτα η Ελένη, πρέπει να συμπληρώσει μια δεύτερη λίστα, στην οποία θα εντάξει οτιδήποτε του αρέσει σε σχέση με τον εαυτό του και πρέπει να σταματήσει να γράφει μέχρι αυτή η λίστα να γίνει μεγαλύτερη σε σχέση με την προηγούμενη.
Εν συνεχεία, πρέπει να πάρει τη λίστα με τα αρνητικά και να τη μετατρέψει σε λίστα πιθανοτήτων. Αυτό το κομμάτι χρησιμοποιείται για τη δημιουργία μιας θετικής εικόνας του εαυτού στα σημεία όπου έχουν τοποθετηθεί αρνητικά στοιχεία. Έτσι σε παράδειγμα όπως είναι η φράση : «δεν είμαι αντάξιος επιτυχίας», « θα επιτύχω».
Αυτήν την λίστα, πρέπει να την κρατήσει σε σημείο όπου επισκέπτεται καθημερινά και να την διαβάζει όσο το δυνατόν συχνότερα, για να «επαναπρογραμματίσει» τις σκέψεις της.
Θετικό θα ήταν, για κάθε μικρή θετική αλλαγή, το άτομο να κρατάει σημειώσεις, για την συνεχή επιβράβευση των μικρών ανοδικών βημάτων. Ως προς την τροποποίηση ακόμα των σκέψεων, η Ελένη πρέπει να αφήσει στην άκρη οποιουδήποτε είδους κριτικές και γεγονότα του παρελθόντος.
Για να βελτιωθούν τα αποτελέσματα των προγραμμάτων συμπεριφοριστικής παρέμβασης, ο ειδικός θεραπευτής πρέπει να λαμβάνει υπόψιν ότι :
• πρέπει διαρκώς να αναζητά και να επικαλείται να κίνητρα που οδηγούν το κάθε άτομο στην απώλεια βάρους
• να παρεμβαίνει όσο μπορεί στο συναισθηματικό φαγητό και στη λήψη φαγητού υπό καθεστώς στρες και άγχους
• να προτείνει ιδέες και τρόπους ώστε να κινητοποιεί το άτομο και να μειώνει το φαγητό που συνοδεύει τη ανία, την πλήξη και την απουσία δραστηριοτήτων που θα γέμιζαν τον ελεύθερο χρόνο
• να βοηθάει το άτομο να βλέπει το «άσπρο», και όχι το «μαύρο» στην προσπάθεια του.
Από τις μεθόδους συμπεριφοριστικής παρέμβασης που τα τελευταία χρόνια αποκτούν έδαφος και αποδοχή, είναι η συστηματική καταγραφή σε καθημερινό ημερολόγιο πρόσληψης (ποσοτική αξιολόγηση της διατροφικής πρόσληψης), ίσως και κατά περίπτωση με παράλληλη καταγραφή συναισθημάτων και προσωπική αξιολόγηση της διατροφικής συμπεριφοράς.
Η μέθοδος αυτή είναι απλή στην εφαρμογή της και επιτυγχάνει τον τακτικό αυτοέλεγχο της λήψης τροφής, καθώς και την πιο ολοκληρωμένη λήψη πληροφοριών από τον διαιτολόγο που παρακολουθεί τον ενδιαφερόμενο.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να ζητηθεί από τους ασθενείς να καταγράφουν την προσλαμβανόμενη τροφή και να επιδιώκουν να παρακολουθούν ομαδικά προγράμματα παρέμβασης, μια κι έχουν τότε καλύτερα αποτελέσματα, όσον αφορά την απώλεια βάρους.
Επίσης η εβδομαδιαία συχνότητα παρακολούθησης φαίνεται να έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από την πιο αραιή χρονική συχνότητα.
Μια ολοκληρωμένη παρέμβαση, που εκτός από αλλαγές στη διατροφή και αύξηση της κάθε μορφής σωματικής δραστηριότητας, εμπεριέχει και τη συμπεριφορική παρέμβαση και θεραπεία, που περιλαμβάνει
1) συνεντεύξεις κινητοποίησης
2) καθορισμό πρωτευόντων και διαδοχικών στόχων,
3) ανασκόπηση των αιτιών για την αύξηση του βάρους
4) ανταμοιβή και επιβράβευση όταν επιτυγχάνετε κάθε ενδιάμεσος στόχος,
5) έλεγχο ερεθισμάτων,
6) αξιολόγηση της ετοιμότητας του ατόμου για αλλαγές και άλλες αντίστοιχες μεθόδους διατροφικής συμβουλευτικής και γνωσιακής παρέμβασης, φαίνεται να είναι ο πιο ολοκληρωμένος τρόπος προσέγγισης για τη βελτίωση της γενικής κατάστασης του βάρους, αλλά και της συνολικής υγείας του ατόμου.
Ταυτόχρονα, μελέτες έχουν δείξει πως η συχνή κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, όπως αυτά που συχνά καταναλώνουμε στη δυτικού τύπου δίαιτα που έχουμε διαμορφώσει τις τελευταίες δεκαετίες αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης.
Είναι λοιπόν φανερό πως η σωστή διατροφή, η εκπαίδευση πάνω σε θέματα υγιεινής διατροφής και η αποφυγή λανθασμένων διατροφικών επιλογών μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική και αποτελεσματική βοήθεια στην, ολιστική διαιτητική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Η συμπεριφοριστική θεραπεία, όταν συνδυάζεται με άλλες προσεγγίσεις απώλειας βάρους παρέχει επιπλέον οφέλη στο να βοηθήσει τους ασθενείς να χάσουν βάρος σε σύντομο χρονικό διάστημα (1 έτος).
Είναι σημαντικό βέβαια η προσέγγιση να γίνεται συστηματικά, καλύπτοντας κάθε φορά διαφορετική ενότητα, ώστε να υπάρχει η καλύτερη αποτελεσματικότητα στο κομμάτι της αλλαγής διατροφικής συμπεριφοράς.
Βιβλιογραφία
Βασιλειάδης, Γ. «Η ψυχολογία της παχυσαρκίας», Iatronet, 22 Σεπτεμβρίου 2006
Beck, I. (2010). Η Ψυχολογία της δίαιτας, Διόπτρα, Αθήνα
Bruch, H. (1973). Eating Disorders : Obesity, anorexia nervosa and the person wilding. New York: Basic Books.
Εμμανουηλίδου, Κ., «Η ψυχολογία της διατροφής», Μεταίχμιο, Αθήνα 2011
Freud, A. Normality and Pathology in childhood. Assessment of development. New York: International University Press, 1965
Κάκουρoς, Ε. & Μανιαδάκη Κ. (2004). Αναπτυξιακή Προσέγγιση, Ψυχοπαθολογία παιδιών και εφήβων, Τυπωθήτω – Γεώργιος Δάρδανος. Αθήνα
Μουράτος, Ι. Διαταραχές διατροφής. Στο Ι. Τσιάντη (επιμ.), Σύγχρονα Θέματα Παιδοψυχιατρικής, Κατσαντώνης, Αθήνα 1988
Stranss, R. & Knight, J. Influence of the home environment on the development of obesity in children, Redistricts, 103 (6), 1999
Μαρία Ρουσοχατζάκη Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και Επικοινωνίας Λογοπαθολόγος M.S., C.C.C.
Συγγραφέας Παιδικών Βιβλίων,
E-mail : logos@mrous.gr Facebook : Μαρία Ρουσοχατζάκη
Youtube: Μαρία Ρουσοχατζάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου