Αυτό που δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε με ελαφρότητα επειδή έχει την δύναμη να καταστρέφει την εγγύτητα των τρυφερών μας σχέσεων, είναι η ύπουλη συνήθεια της κριτικής και της απόδοσης φταιξίματος στο ταίρι μας. Μπορεί πραγματικά να γίνει πολύ εθιστική σαν συνήθεια. Μπορεί να γίνει μια συνήθεια πάνω στην οποία ενδέχεται να γαντζωθούμε και η οποία αργά αλλά σταθερά αποστραγγίζει την ζωτική μας ενέργεια και καταστρέφει ολοκληρωτικά την σχέση μας.
Όταν εξαπολύουμε το φταίξιμο στο ταίρι μας για αυτά που μας συμβαίνουν, μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνο γιατί συνήθως δεν αντιλαμβανόμαστε ότι το κάνουμε και σίγουρα δεν συνειδητοποιούμε πόσο βλαβερό είναι για την σωματική υγεία και την ψυχική ηρεμία μας, διαφορετικά δεν θα το κάναμε.
Έχουμε την αίσθηση πως όταν αποδίδουμε το φταίξιμο στο ταίρι μας για κάθε πρόβλημα που αναδύεται ανάμεσά μας, θα ''διορθώσει'' τα πράγματα ή ότι θα αλλάξει την συμπεριφορά αυτού στον οποίο αποδίδουμε το φταίξιμο.
Στην πραγματικότητα όμως αυτή η συμπεριφορά πολλαπλασιάζει τον ψυχικό μας πόνο καθώς καθιστά αδύνατη την οικειότητα και την σύνδεση ανάμεσά μας και βεβαίως η στιγμιαία αίσθηση του ''αισθάνομαι καλά με τον εαυτό μου'' καλύπτει τα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και απομακρύνει την επίλυσή τους.
Γιατί όταν εξαπολύουμε το φταίξιμο στο ταίρι μας γίνετε εθιστικό…Οι πάσης φύσεως εξαρτήσεις, είναι μη αποτελεσματικοί μηχανισμοί αντιμετώπισης των συναισθημάτων και των δύσκολων καταστάσεων της ζωής μας. Αποσπούν την προσοχή μας από αυτά που πραγματικά συμβαίνουν μέσα μας.
Ποτό, υπερκατανάλωση τροφής, τυχερά παιχνίδια κλπ μας οδηγούν στο να δραπετεύσουμε από τον συναισθηματικό πόνο, την δυσαρέσκεια, ακόμα και την πλήξη. Επειδή τα δυσφορικά συναισθήματα είναι συχνά δύσκολο να τα αντιμετωπίσουμε και απαιτούν ανάληψη ευθύνης, τείνουμε να τα απομακρύνουμε. Και ο ευκολότερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσω μιας εθιστικής συμπεριφοράς.
Ο εθισμός χρησιμεύει για να αποσπάσει την προσοχής μας. Γινόμαστε αναίσθητοι παύοντας να είμαστε παρόντες στην στιγμή, σε μια προσπάθεια να αποφύγουμε το πραγματικό πρόβλημα. Όταν εμπλεκόμαστε σε εθιστικές συμπεριφορές, δεν έχουμε τον χρόνο, την υγιή κατάσταση του νου ή τους κατάλληλους πόρους για να αντιμετωπίσουμε το ερέθισμα που υποβόσκει βαθιά μέσα μας.
Απλά παίρνουμε μια μικρή ''δόση'' αδρεναλίνης, της ορμόνης του στρες που εκκρίνεται στο σώμα μας όταν αισθανόμαστε έντονα συναισθήματα όπως θυμού ή αγανάκτησης, γιατί ενεργοποιούμε την κατάσταση ''μάχης ή φυγής'' και αυτό είναι που μας κάνει να νιώθουμε καλά στιγμιαία.
Το πρόβλημα με την αδρεναλίνη είναι ότι ναι μεν μας κάνει να αισθανόμαστε ζωντανοί, αλλά μόνο για λίγο. Είτε πρόκειται για την γευστική απόλαυση από ένα δεύτερο κομμάτι κέικ σοκολάτας που θα φάμε, είτε για τις επιδράσεις μιας ναρκωτικής ουσίας, ωθούμε το σώμα μας σε μια κατάσταση που ξεφεύγει από την υγιή και τα δυσφορικά μας συναισθήματα σε προσωρινή εξαφάνιση.
Βεβαίως, δεν αργεί να επανέλθει εκείνη η στιγμή που θα ξαναβρεθούμε καταπρόσωπο με τις σκοτεινές πλευρές και τους προσωπικούς μας δαίμονες έτοιμους να μας κατασπαράξουν και που θα εμπλακούμε σε περισσότερους εθισμούς, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που τελικά προκαλεί περισσότερους πόνους.
Όταν κατηγορούμε το ταίρι μας, εστιάζουμε προσωρινά την προσοχή μας στο άλλο άτομο και όχι στον εαυτό μας. Αντί να αναλάβουμε την ευθύνη του δικού μας ρόλου στην όλη κατάσταση, δημιουργούμε απόσπαση της προσοχής μας και μάλιστα αρκετά αποτελεσματική.
Ακριβώς όπως με τα ''παραδοσιακά'' εθιστικά μοτίβα, η ανάγκη μας να συνεχίσουμε να ρίχνουμε το φταίξιμο στο ταίρι μας, γίνετε άθελά μας ένα παρόμοιο συμπεριφορικό αυτή την φορά επαναλαμβανόμενο μοτίβο, το οποίο κλιμακώνεται και αρχίζει να ξεπερνά την λογική σκέψη μας. Δεν μπορούμε ούτε μια ώρα δίχως να κάνουμε μια κριτική ή να ψάχνουμε λόγους για να τον/την κατηγορήσουμε με την πρώτη ευκαιρία.
Εκείνο όμως που συμβαίνει είναι, πως η σύγκρουση δημιουργεί κορύφωση της αδρεναλίνης στο σώμα μας σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο διότι λειτουργεί ως υποκατάστατο για ότι λείπει από την σχέση μας. Συνήθως οικειότητα, έρωτας, ουσιαστική επικοινωνία και σύνδεση.
Όταν εξαπολύουμε το φταίξιμο στο ταίρι μας, μπορεί να δημιουργούνται έντονα συναισθήματα μέσα μας, αλλά όχι εκείνα που μας βοηθούν να επιλύσουμε το πρόβλημα.
Συνήθως δείχνουμε με το δάχτυλο ο ένας τον άλλο ή προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να διατηρήσουμε τον έλεγχο της κατάστασης στην βιασύνη μας να αποδείξουμε πως όλο το δίκιο είναι με το μέρος μας. Οι αισθήσεις μας όμως εξαντλούνται όπως όταν κάνουμε έρωτα αλλά μέσω της αντίθεσης και όχι της αρμονίας.
Όταν εξαπολύουμε συνεχώς το φταίξιμο στο ταίρι μας, πυροδοτούμε την αποσύνδεση και την σύγκρουση. Η αδρεναλίνη εξαντλείται γρήγορα από το σώμα μας και η επιστήμη μας λέει ότι από τη στιγμή που αυτό συμβαίνει, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος όπου το ζευγάρι συνεχίζει να κλιμακώνει τη σύγκρουση για να την διατηρήσει στα ''υψηλά της'' επίπεδα.
Σαν αποτέλεσμα προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε τα χαρούμενα συναισθήματα της αγάπης, της υγιούς επικοινωνίας και της οικειότητας, με την καταστροφική αδρεναλίνη της μάχης/φυγής, της απογοήτευσης και του πόνου.
Η απόδοση του φταιξίματος στο ταίρι μας γίνεται το ναρκωτικό μας και έως ότου να αποτοξινωθούμε από αυτό, γινόμαστε σκλάβοι του ασυνείδητα, μη επιτρέποντας στην σχέση μας να ανθίσει.
Για να είμαστε σε θέση να πούμε ''αρκετά έως εδώ'', χρειάζεται να απελευθερωθούμε από την ανάγκη του ''εσύ φταις για όλα'', διαφορετικά είναι αδύνατον να νιώσουμε την χαρά, τον ενθουσιασμό, την ζωτικότητα και την σύνδεση που επιθυμούμε. Γιατί όταν παύουμε να κατηγορούμε επί δικαίω ή αδίκω μόνιμα τους άλλους, τότε και μόνο τότε αρχίζουμε να ευδοκιμούμε.
Αυτή είναι και η στιγμή που μπορούμε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της απόδοσης του φταιξίματος στο ταίρι μας, να χτίσουμε την σχέση μας σε νέες βάσεις, να απολαύσουμε τον έρωτα, την διασκέδαση το γέλιο την χαρά, να εστιάσουμε σε αυτά που μπορούν να μας κάνουνε ικανοποιημένους και ευτυχισμένους σαν άτομα και σαν ζευγάρι …
Μαρία Πέππα – Κλινική Υπνοθεραπεύτρια