Plus : Πώς θα κάνεις την ευαισθησία από... μειονέκτημα, πλεονέκτημα!
«Χρειάζεται να γίνεις πιο χοντρόπετση, αυτή η ευαισθησία σου δεν θα σε βοηθήσει στη ζωή σου, πώς θα τα βγάλεις πέρα;», είχε πει στη Μαρίνα η μητέρα της όταν ήταν ακόμα μικρή. Πράγματι, στα 31 της πλέον και έχοντας μεγαλώσει στη σκληρή και ανταγωνιστική πραγματικότητα της Ελλάδας του σήμερα, η Μαρίνα νιώθει πως σε όλη της τη ζωή κουβαλάει ένα τεράστιο βάρος.
Πως σε όλες τις σχέσεις της, από τη δουλειά και τους φίλους της μέχρι εκείνες με τους άντρες, πρέπει να παλεύει συνεχώς με το θηρίο που ονομάζεται ευαισθησία: τα συναισθήματά της παραείναι έντονα για να τα αντέξει.
Κάθε πληγή στην ευαίσθητη ψυχή της από πισώπλατα μαχαιρώματα φίλων, συντρόφων και συνεργατών κάνει πολύ καιρό να κλείσει, ενώ η ικανότητά της να συμπάσχει με εκείνους που θεωρεί δικούς της ανθρώπους τη βυθίζει κυριολεκτικά άλλοτε στη θλίψη και την απογοήτευση και άλλοτε στο θυμό.
Στο θέαμα ενός άστεγου ή ακόμα και ενός αδέσποτου ζώου δακρύζει, η πολυκοσμία την πνίγει, το άγχος την εγκαταλείπει σπάνια και συχνά έχει την ανάγκη να απομονώνεται για να ησυχάζει το μυαλό και η καρδιά της.
Μπορεί η Μαρίνα εξαιτίας της ευαισθησίας της να αισθάνεται ο πιο μοναχικός άνθρωπος στον κόσμο, αλλά οι ψυχολόγοι έχουν εντοπίσει πως 20% του παγκόσμιου πληθυσμού μοιράζεται το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, οι ειδικοί όχι μόνο έχουν απενοχοποιήσει την ευαισθησία, αλλά πλέον την αποκαλούν χάρισμα.
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ
Η γυναίκα που μίλησε πρώτη φορά για τα Εξαιρετικά Ευαίσθητα Άτομα ή Άτομα Αυξημένης Ευαισθησίας (Highly Sensitive Person – HSP) και θεωρείται αυθεντία στον συγκεκριμένο τομέα είναι η κλινική ψυχολόγος και ψυχαναλύτρια δρ Elaine Aron.
Στο πρώτο από τα πολλά βιβλία της, το οποίο έχει εκδοθεί και στα ελληνικά με τίτλο Μήπως Παραείστε Ευαίσθητοι; Πώς να Αξιοποιήσετε το Χάρισμα της Ευαισθησίας Σας και έχει γίνει παγκόσμιο best seller, αποκαλύπτει ότι περίπου 15-20% του πληθυσμού είναι άτομα με συναισθηματική υπερευαισθησία.
Σύμφωνα με τις μελέτες της, πρόκειται για ένα απλό χαρακτηριστικό - σε καμία περίπτωση δεν το θεωρεί η ίδια ή οι συνάδελφοί της σύνδρομο ή μειονέκτημα - που μάλιστα αν μάθουμε να το διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά, μπορεί να αποδειχθεί μεγάλο πλεονέκτημα.
Σε μια ομιλία της στον ΟΗΕ για την ισότητα, η Emma Watson είπε: «Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες θα πρέπει να νιώθουν ελεύθεροι να είναι ευαίσθητοι. Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες θα πρέπει να νιώθουν ελεύθεροι να είναι δυνατοί», εξισώνοντας την ευαισθησία με τη δύναμη!
Οι ερωτήσεις τις οποίες κάνει η δρ Aron στους ανθρώπους που την επισκέπτονται όταν θέλει να διαπιστώσει αν πράγματι έχει απέναντί της ένα εξαιρετικά ευαίσθητο άτομο είναι :
Ταράζεστε όταν έχετε πολλά πράγματα να κάνετε σε μικρό χρονικό διάστημα;
Ο χρόνος που έχετε ανάγκη για να μένετε με τον εαυτό σας είναι για σας τόσο απαραίτητος όσο η τροφή και το νερό;
Όταν ήσασταν μικροί, οι γονείς ή οι δάσκαλοί σας σας θεωρούσαν ευαίσθητο ή ντροπαλό; Οι άλλοι σας χαρακτηρίζουν ως «πολύ δειλό» ή «πολύ ευαίσθητο»;
Θεωρείτε προτεραιότητά σας να «τακτοποιείτε» τα πράγματα στη ζωή σας ώστε να αποφεύγετε δυσβάσταχτες ή ενοχλητικές καταστάσεις;
Έχετε πλούσια και σύνθετη εσωτερική ζωή;
Αποδίδετε λιγότερο όταν σας παρατηρούν, ακόμη και αν είστε συνήθως ευσυνείδητοι, δημιουργικοί και ικανοί;
Σας υπερδιεγείρουν τα έντονα φώτα, οι πολύ δυνατοί θόρυβοι, τα σκληρά υφάσματα και οι έντονες μυρωδιές, ενώ απολαμβάνετε την απαλή μουσική και την τέχνη;
Έχετε ζωηρή φαντασία και έντονα όνειρα;
Αποφεύγετε τις βίαιες ταινίες;
«Αν η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι καταφατική, τότε ενδεχομένως να είστε Άτομο Αυξημένης Ευαισθησίας. Μην ανησυχείτε και, κυρίως, μην αποθαρρύνεστε. Μετά από τόσο καιρό που πιστεύατε ότι ήσασταν μόνοι σας, είναι ανακουφιστικό να έχετε παρέα, έτσι δεν είναι;
Άλλωστε είμαστε μια μεγάλη παρέα, από τη στιγμή που ένα στα πέντε άτομα γεννιέται με αυξημένη ευαισθησία. Και μην ξεχνάτε ότι πολλοί μεγάλοι καλλιτέχνες και διανοούμενοι ήταν Άτομα Αυξημένης Ευαισθησίας».
Αυτό τον καιρό η δρ Aron γυρίζει ένα ντοκιμαντέρ για τα εξαιρετικά ευαίσθητα άτομα με τίτλο Sensitive,The Untold Story και σκοπό να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο, παρουσιάζοντας τόσο προσωπικές μαρτυρίες όσο και επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν ότι η ευαισθησία κάθε άλλο παρά μειονέκτημα είναι.
Σε αυτό θα συμμετέχει και η βραβευμένη με 7 Grammy Alanis Morissette, η οποία δηλώνει πως και η ίδια ανήκει σε αυτό το 20% του πληθυσμού.
Η Alanis Morissette έχει παραδεχτεί δημόσια ότι είναι Άτομο Αυξημένης Ευαισθησίας. Έχει δηλώσει ότι το αντιμετωπίζει με διαλογισμό, ψυχοθεραπεία, βρίσκοντας πάντα χρόνο να μένει μόνη της όταν το χρειάζεται, μειώνοντας το στρες και μιλώντας πάντα όμορφα στον εαυτό της!
ΝΕΑ ΓΥΝΑΙΚΑ, ΜΟΝΗ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΗ, ΨΑΧΝΕΙ
Στο βιβλίο της The Highly Sensitive Person in Love, η Elaine Aron εξηγεί πως συχνά όσοι ανήκουν στα εξαιρετικά ευαίσθητα άτομα φοβούνται την οικειότητα ή αποφεύγουν να βρίσκονται σε σχέση από φόβο μην πληγωθούν, ενώ δυσκολεύονται να συνυπάρξουν με συντρόφους που δεν έχουν ίδιο βαθμό ευαισθησίας.
«Μπορεί να φοβούνται, να έχουν πληγωθεί και να μην μπορούν να το ξεπεράσουν», έχει δηλώσει. «Ή μπορεί οι άλλοι να μην είναι σε θέση να καταλάβουν τι νιώθουν και ποιοι πραγματικά είναι.
Ίσως έχουν διαμάχες με το σύντροφό τους επειδή έχουν άλλες ανάγκες στις σχέσεις τους… Επίσης συνήθως στο σεξ προτιμούν πιο λεπτούς χειρισμούς και προσέγγιση, ενώ μπορεί να αποσυντονίζονται εύκολα κατά τη διάρκεια της επαφής…»
ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΑΠΟ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ
Συχνά, λέει η δρ Aron, ο κόσμος μπερδεύει τους ευαίσθητους ανθρώπους με τους ντροπαλούς, τους δειλούς, τους εσωστρεφείς.
Όμως αυτές οι ταμπέλες είναι πέρα για πέρα λάθος: το 30% των ευαίσθητων ατόμων είναι στην πραγματικότητα εξωστρεφείς, ενώ αυτός ο δισταγμός τους προτού δράσουν ή πάρουν αποφάσεις οφείλεται στο ότι επεξεργάζονται περισσότερες πληροφορίες από τους υπόλοιπους.
Επιπλέον, στιγματίζεται ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων οι οποίοι πρέπει να επιβιώσουν σε μια κοινωνία που είναι υπέρ της εξωστρέφειας και του δυναμισμού.
Ήρθε η ώρα να καταρρίψουμε τα στερεότυπα και να δούμε ποιες πτυχές της ευαίσθητης προσωπικότητας μπορούν να γίνουν από μειονεκτήματα πλεονεκτήματα, αφού πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους είναι εξαιρετικά δημιουργικοί και παραγωγικοί εργαζόμενοι, ευγενικοί και συμπονετικοί σύντροφοι και πνευματικά χαρισματικοί άνθρωποι.
Ευαισθησία σημαίνει…
1. …να έχεις αυξημένη αντίληψη του κόσμου γύρω σου
Οι εξαιρετικά ευαίσθητοι άνθρωποι, λέει η δρ Aron, επεξεργάζονται περισσότερες πληροφορίες και σε βαθύτερο επίπεδο. Έχουν την ικανότητα να συνδέουν πράγματα, καταστάσεις και πληροφορίες που στους περισσότερους φαίνονται ασύνδετες, είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι.
«Όταν παίρνουμε αποφάσεις χωρίς καλά καλά να γνωρίζουμε πώς καταλήξαμε σε καθεμία, αυτό το ονομάζουμε διαίσθηση και τα συγκεκριμένα άτομα έχουν έντονη (όχι όμως αλάνθαστη) διαίσθηση.
Από την άλλη, όταν παίρνουν αποφάσεις συνειδητά, καθυστερούν σε σχέση με τους υπόλοιπους, αλλά αυτό οφείλεται στο ότι μετρούν και αξιολογούν κάθε επιλογή και παράμετρο με προσοχή». Τα ευαίσθητα άτομα πιάνουν τις κρυμμένες πτυχές σε οποιοδήποτε ζήτημα προκύπτει και σε μια συζήτηση μπορούν να διαβάζουν ανάμεσα στις λέξεις.
Η Winona Ryder έχει δηλώσει στο παρελθόν: «Ίσως παραείμαι ευαίσθητη γι’ αυτόν τον κόσμο»
2. …να έχεις αυξημένη αντίληψη του εσωτερικού σου κόσμου
Ο εσωτερικός πλούτος πολλών από αυτούς τους ανθρώπους μένει συχνά στην αφάνεια επειδή τις περισσότερες φορές δεν ξέρουν πώς να τον χειριστούν.
Όμως τα ευαίσθητα άτομα έχουν μεγαλύτερη επίγνωση του εσωτερικού τους κόσμου και αυτό τους δίνει μεγάλο προβάδισμα όταν ασχολούνται με καλλιτεχνικά ή λόγια επαγγέλματα. Γι’ αυτό και η ευαισθησία είναι κυρίαρχο χαρακτηριστικό συγγραφέων, μουσικών, ηθοποιών και άλλων καλλιτεχνών και διανοούμενων.
3. …να εντοπίζεις τα θετικά πιο εύκολα
Πολλές έρευνες και μελέτες ψυχολόγων έχουν αποδείξει πως οι εξαιρετικά ευαίσθητοι άνθρωποι αντιδρούν πιο έντονα τόσο σε θετικές όσο και σε αρνητικές εμπειρίες.
Όμως τα ευρήματα της νευροψυχολόγου Jadzia Jagiellowicz από το καναδικό πανεπιστήμιο Université de Sherbrooke αποκαλύπτουν πως όταν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι αντικρίζουν εικόνες θετικά φορτισμένες, στον εγκέφαλό τους ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές από ό,τι στους υπόλοιπους.
Όταν αυτή η ικανότητα έρχεται σε συνδυασμό με μια καλή παιδική ηλικία και θετικά βιώματα, επισημαίνει η δρ Aron, τότε οι ευαίσθητοι άνθρωποι ωφελούνται σημαντικά από τις όποιες θετικές καταστάσεις: τη χαρά, την ικανοποίηση, την επιτυχία.
«Ίσως όλοι αντιδρούμε έντονα σε αρνητικές καταστάσεις, αλλά μπορεί η ευαισθησία ως χαρακτηριστικό να εξελίχθηκε στους ανθρώπους ώστε να απολαμβάνουμε περισσότερο τα θετικά και να ξέρουμε πώς να τα κάνουμε να συμβούν».
4. …να είσαι πιο αποτελεσματικός
Πολλοί πιστεύουν λανθασμένα ότι τα συναισθήματά μας μας κάνουν να σκεφτόμαστε και να λειτουργούμε χωρίς λογική. Κι όμως, ο ψυχολόγος Roy Baumeister και οι συνεργάτες του τοποθετούν τα συναισθήματα στο κέντρο της ευφυΐας και της σοφίας: ό,τι νιώθουμε λόγω μιας οποιασδήποτε εμπειρίας μας κάνει να τη θυμόμαστε και να μαθαίνουμε από αυτή.
Όσο περισσότερο θυμώνουμε με ένα λάθος τόσο πιο πιθανό είναι να μην το επαναλάβουμε στο μέλλον, ενώ όσο πιο χαρούμενοι είμαστε λόγω μιας επιτυχίας τόσο περισσότερο τη σκεφτόμαστε, την απολαμβάνουμε και αυξάνουμε τις πιθανότητες να την επαναλάβουμε.
5. …να είσαι δημιουργικός
Μπορεί όσοι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων να είναι συχνά μοναχικοί, αλλά τα μεγαλύτερα έργα τέχνης και ανθρώπινης σοφίας δεν προέκυψαν ποτέ… στο μέσο της Times Square της Νέας Υόρκης, αλλά σε μικρές σοφίτες και απομονωμένα ατελιέ από συναισθηματικά ευάλωτα άτομα.
6. …να είσαι άνθρωπος με Α κεφαλαίο
Σίγουρα είναι πρόκληση το να ρουφάς σαν σφουγγάρι τα συναισθήματα των δικών σου ανθρώπων και να περνάς κυριολεκτικά μαζί τους κάθε δυσκολία, αλλά αυτή η ικανότητα των ευαίσθητων ανθρώπων να έχουν μεγάλη κατανόηση είναι που τους κάνει καλούς φίλους και συντρόφους αλλά και επαγγελματίες, ειδικά αν ασχολούνται με τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού ή με επαγγέλματα όπως δάσκαλος ή θεραπευτής. Στην τελική, αυτή είναι η ικανότητα που τους κάνει ανθρώπους με Α κεφαλαίο.
Extra tip: Στην ιστοσελίδα της δρ Elaine Aron μπορείς να βρεις online τεστ για να διαπιστώσεις αν ανήκεις στα άτομα με αυξημένη ευαισθησία ή αν μεγαλώνεις ένα εξαιρετικά ευαίσθητο παιδί.
