Η ενοχή δεν είναι αναγκαστικά ένα κακό συναίσθημα. Μπορεί πραγματικά να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αναζητήσουν τρόπους για την προσωπική τους εξέλιξη.
Η συγχώρεση είναι απαραίτητη για την αυτοεκτίμηση, η οποία είναι το κλειδί για να απολαμβάνουμε τη ζωή και τις σχέσεις μας. Πολλές φορές όμως οι ενοχές μας, μας αποτρέπουν από το να συγχωρούμε τον εαυτό μας. Τι συμβαίνει τότε;
Η ενοχή μπορεί να είναι μια αδυσώπητη πηγή πόνου. Μπορεί να πιστεύετε ότι θα πρέπει να αισθάνεστε ένοχοι και να καταδικάζετε τον εαυτό σας όχι μόνο μία φορά, αλλά κατ ‘επανάληψη. Η ενοχή μπορεί επίσης να σιγοβράζει στο ασυνείδητο σας και να υπονομεύει μια ζωή τους στόχους σας.
Η ενοχή προκαλεί οργή και αγανάκτηση, όχι μόνο για τον εαυτό σας, αλλά και προς τους άλλους.
Ο θυμός, η μνησικακία, και η ενοχή υποσκάπτουν την ενέργειά σας, σας αποτρέψει από την επιτυχία, την ευχαρίστηση και την δημιουργία υγιών σχέσεων. Μπορεί να σας κολλήσει στο παρελθόν και να σας αποτρέψει από το να προχωρήσετε μπροστά.
Μπορεί να αισθάνεστε ένοχοι, όχι μόνο για τις ενέργειές σας, αλλά και για τις σκέψεις σας -σκέψεις που μπορεί να είναι άπληστες, σκέψεις που μπορεί να σχετίζονται με τη λαγνεία…
Μπορεί να αισθάνεσθε άσχημα για την έλλειψη των συναισθημάτων, όπως η αγάπη ή η φιλία, ή επειδή δεν θρηνείτε την απώλεια κάποιου κοντινού προσώπου ακόμα και για την απώλεια μιας σχέσης.
Πότε αισθανόμαστε ένοχοι;
Οι άνθρωποι κρίνουν οι ίδιοι συχνά τον εαυτό τους με βάση τις κατηγορίες ή τα ψέμματα που προέρχονται από τους άλλους. Για παράδειγμα, μια γυναίκα είναι εγωίστρια με τον σύζυγό της. Ο ίδιος το εκλαμβάνει ότι εκείνη είναι έτσι με αυτόν χωρίς να συνειδητοποιεί ότι είναι αυτή που είναι εγωιστική (είναι μέρος του χαρακτήρα της).
Αυτή με τη σειρά της θα μπορούσε να θεωρήσει ότι η ανασφάλεια της σε αυτόν ευθύνεται για την εγωιστική της συμπεριφορά, ισχυριζόμενη ότι εκείνος είναι αδιάφορος, ή φλερτάρει με άλλες κλπ. Ένας άνθρωπος μπορεί να ρίξει την ευθύνη των πράξεών του στο θυμό του (συναίσθημα) ή στις λάθος πράξεις του (ενέργεια).
Λόγω της χαμηλής αυτοεκτίμησης κάποιων ανθρώπων, είναι κοινό να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη συμπεριφορά των άλλων. Η σύζυγος μπορεί να δεχτεί την επίπληξη του συζύγου της και να αισθάνεται ένοχη που εκείνος είναι εθισμένος ή πίνει.
Θύματα κακοποίησης ή σεξουαλικής κακοποίησης συχνά αισθάνονται ενοχές και ντροπή, παρά το γεγονός ότι ήταν θύματα και ότι ο δράστης είναι ο πραγματικός ένοχος.
Όταν πρόκειται για διαζύγιο, αυτός που παίρνει πρώτος την απόφαση συχνά αισθάνεται ένοχος, αν και την ευθύνη για τα οικογενειακά τους πρόβλημα την έχουν και οι δύο.
Το συναίσθημα της ντροπής
Η ενοχή πρέπει να διαφοροποιείται από την ντροπή. Η ντροπή σας κάνει να αισθάνεστε κατώτεροι, ανεπαρκείς ή κακοί για το ποιος είστε σε σχέση με αυτό που κάνατε. Η ντροπή δεν είναι εποικοδομητική. Αντί για την ενίσχυση της εμπάθειας και της αυτοβελτίωσης, θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Οδηγεί σε μεγαλύτερη ανησυχία και υπονομεύει τόσο τον εαυτό σας όσο και τις σχέσεις σας.
Πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από τις ενοχές και να ξεπεράσουμε τη ντροπή; Τι πρέπει να κάνουμε;
Για να το καταφέρετε πρέπει :
§ Να εξορθολογίζετε τη σκέψη σας και να αναλαμβάνεται την ευθύνη. “Εντάξει, το έκανα.”
§ Γράψτε μια ιστορία για το τι συνέβη, συμπεριλαμβανομένου του πώς αισθανθήκατε για τον εαυτό σας και τους άλλους που εμπλέκονται πριν, κατά και μετά.
§ Αναλύστε ποιες ήταν οι ανάγκες σας εκείνη τη στιγμή γιατί το κάνατε.
§ Ποια ήταν τα κίνητρά σας;
§ Ποιοι σας επηρέασαν; Είναι οι γονείς σας; Οι φίλοι σας, ο συζύγος σας; Μήπως λειτουργείτε πάντα με την έγκρισή τους; Μήπως προσπαθείτε να ανταποκριθείτε πάντα στις προσδοκίες τους;
§ Ποιες είναι οι αξίες σας στην πραγματικότητα; Οι πράξεις σας αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές σας αξίες; Αν όχι, εντοπίστε τις πεποιθήσεις, τις σκέψεις σας και τα συναισθήματα που οδήγησαν στις ενέργειές σας. Σκεφτείτε τι μπορεί να σας οδήγησε να εγκαταλείψετε τις αξίες σας. Παρατηρήστε ότι θα βλάψετε τον εαυτό σας όταν παραβιάζετε τις αξίες σας. Αυτό προκαλεί στην πραγματικότητα περισσότερο κακό σε σας.
§ Ποιους έχετε βλάψει; Πόσο βλάψατε τον εαυτό σας;
§ Σκεφτείτε τρόπους για να επανορθώσετε.
§ Αποφασίστε με ποιον τρόπο θα διορθώσετε την κατάσταση.
§ Σκεφτείτε μια εναλλακτική δράσης που θα μπορούσε να σας έχει οδηγήσει σε πολύ καλύτερο αποτέλεσμα.
§ Αναλογιστείτε πως κανείς δεν είναι τέλειος.
§ Τι όφελος έχετε από το να συνεχίσετε να κατηγορείτε τον εαυτό σας για ό, τι έχετε κάνει;
§ Μια τακτική που προτείνουν πολλοί θεραπευτές είναι να γράψτε στον εαυτό σας μια επιστολή κατανόησης, εκτίμησης και συγχώρεσης.
§ Επαναλάβετε σε καθημερινή βάση λόγια καλοσύνης και συγχώρεσης που καταγράψατε σε αυτή την επιστολή όπως, «είμαι αθώος», «εγώ συγχωρώ τον εαυτό μου,” και “αγαπώ τον εαυτό μου”
§ Μην μοιράζεστε την άσχημη εμπειρία σας με όσους μπορεί να σας κρίνουν.
§ Μη διστάζετε όμως να συζητήσετε το θέμα που σας βασανίζει με τους φίλους σας και τους ανθρώπους που πραγματικά εμπιστεύεστε και αγαπάτε. Να θυμάστε :Η μυστικότητα παρατείνει την ενοχή και την ντροπή.
§ Συνειδητοποιήστε ότι μπορείτε να συγχωρέσετε τον εαυτό σας, όπως ακριβώς μπορείτε να συγχωρήσετε κάποιον άλλο.
§ Δεχτείτε ότι είστε άνθρωπος και κάνετε λάθη. Ίσως, κάνατε το καλύτερο, δεδομένων των περιστάσεων, και δεν μπορούσατε να κάνετε αλλιώς.
§ Εάν συνεχίσετε να έχετε προβλήματα με την αυτο-συγχώρεση, ίσως είναι χρήσιμο να επισκεφτείτε έναν σύμβουλο και να δεχτείτε επαγγελματική βοήθεια.
DARLENE LANCER ψυχοθεραπεύτρια
enikos.gr
.jpg)
