Το μάθημα του θυμού......!!!!!!!!!

Μια νοσοκόμα της μονάδας επειγόντων περιστατικών του νοσοκομείου Midwest πληροφορήθηκε από το τηλεφωνικό κέντρο ότι μεταφέρονται επειγόντως στη μονάδα πέντε άτομα σε κρίσιμη κατάσταση. Η ήδη τεταμένη ατμόσφαιρα γινόταν ακόμα πιο περίπλοκη, επειδή ο ένας από τους τραυματίες ήταν ο σύζυγος της νοσοκόμας. Οι άλλοι τέσσερις ήταν μια άγνωστη σε εκείνη οικογένεια. Παρά τις επίμονες προσπάθειες των γιατρών και των νοσοκόμων, πέθαναν και οι πέντε.

Τι ήταν αυτό που τους σκότωσε; Η κατάρρευση κάποιου κτιρίου; Η ανατροπή ενός λεωφορείου; Οι σφαίρες των γκάνγκστερ; Κάποια φωτιά;

Τους σκότωσε ο θυμός.

Σε έναν επαρχιακό δρόμο κάποιο αυτοκίνητο προσπαθούσε να προσπεράσει ένα άλλο. Κανείς όμως από τους δύο οδηγούς δεν ήθελε να υποχωρήσει. Πλάι πλάι και οι δύο είχαν επιδοθεί σε έναν αγώνα ταχύτητας, σε έναν αθέμιτο ανταγωνισμό για την πρώτη θέση, φορτωμένοι θανάσιμα με θυμό. Κανείς από τους δύο οδηγούς δεν είδε το αυτοκίνητο που ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση, παρά μόνο όταν ήταν πολύ αργά.

Ο σύζυγος της νοσοκόμας ήταν ο ένας από τους δύο μαινόμενους οδηγούς. Οι δύο άντρες που προσπαθούσαν να παραβγούν στην ταχύτητα ήταν ξένοι μεταξύ τους – δεν είχαν καν συναντηθεί. Δεν είχαν κανένα λόγο να είναι τόσο θυμωμένοι ο ένας με τον άλλον, ωστόσο η οργή τους είχε κυριεύσει, απλά και μόνο επειδή ο ένας ήθελε να προσπεράσει τον άλλον. Η αστυνομία απήγγελε κατηγορίες εναντίον του επιζήσαντα οδηγού.

Τρεις οικογένειες ερημώθηκαν εξαιτίας αυτού του τραγικού δυστυχήματος, που ήταν απόρροια ενός θυμού, που σύμφωνα με τους ιθύνοντες είναι σήμερα το υπ’ αριθμόν ένα αίτιο των αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων στις ΗΠΑ.

Όλοι, πολλές φορές, ταυτιζόμαστε με την οδήγηση όταν είμαστε θυμωμένοι, ευτυχώς, όμως, λίγοι θα υποστούμε τόσο ακραίες συνέπειες. Παρ’ όλα αυτά, όταν αφήνουμε το θυμό μας να συσσωρεύεται, όπως αυτοί οι δύο άντρες, τότε, παραδίνουμε τη ζωή μας σε μια πολύ δυνατή αρνητική δύναμη. Γι’ αυτό πρέπει να μάθουμε να εκφράζουμε το θυμό μας με υγιείς τρόπους και να τον ελέγχουμε πριν αυτός αρχίσει να ελέγχει εμάς.

Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, το οποίο, υπό κανονικές συνθήκες, χρειάζεται από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι το πολύ λίγα λεπτά για να εξωτερικευτεί. Για παράδειγμα, όταν κάποιος μας πάρει τη θέση στην ουρά των εισιτηρίων για τον κινηματογράφο, είναι φυσικό να είμαστε θυμωμένοι μαζί του για ένα περίπου λεπτό. 

Εάν βιώσαμε φυσιολογικά το θυμό μας εκφράζοντάς τον – εάν τον αφήσαμε να υπάρχει για ένα λεπτό περίπου, ώστε να μπορέσουμε να τον ξεπεράσουμε – θα είμαστε μια χαρά. Τα προβλήματα όμως προκύπτουν είτε όταν εκφράζουμε το θυμό μας ανάρμοστα – με εκρήξεις – είτε όταν τον καταστέλλουμε με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται. Στο τέλος, συνήθως καταλήγουμε είτε εκφράζοντας περισσότερο θυμό απ’ όσο ταιριάζει στην κατάσταση είτε χωρίς να εκδηλώνουμε καθόλου θυμό.

Ο καταπιεσμένος θυμός δεν εξατμίζεται έτσι απλά, γίνεται μία υπόθεση που εκκρεμεί. Εάν δεν αντιμετωπίσουμε αυτό το μικρό κομμάτι θυμού, τότε ο θυμός ολοένα θα μεγαλώνει, έως ότου θα χρειαστεί να βγει κάπου, και συνήθως σε λάθος τόπο. Και οι δύο αυτοί οδηγοί ήταν τόσο πολύ φορτωμένοι από παλιότερους θυμούς. που όταν συναντήθηκαν, οι θυμοί αυτοί ξέσπασαν. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, εξερράγησαν σαν ηφαίστεια.

Το άλλο πρόβλημα με τον συσσωρευμένο θυμό είναι ότι ακόμα κι αν οι άνθρωποι που μας πλήγωσαν είναι πρόθυμοι να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους αυτό δε μας αρκεί. Εάν μας ζητήσουν συγγνώμη και εμείς, παρά το ότι πιστεύουμε ότι η συγγνώμη είναι ειλικρινής, συνεχίζουμε να είμαστε θυμωμένοι μαζί τους, τότε ο θυμός μας αυτός είναι ένας παλιός θυμός. Και μπορεί να έρχεται στην επιφάνεια ξανά και ξανά, με διαφορετικούς και απροσδόκητους κάθε φορά τρόπους.

Πολλοί μεγάλωσαν σε οικογένειες όπου ήταν ανεπίτρεπτη η εκδήλωση οποιουδήποτε θυμού. Άλλοι πάλι προέρχονται από οικογένειες όπου ακόμα και το παραμικρό πρόβλημα κλιμακωνόταν ακαριαία σε εκρήξεις οργής. Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε καλά πρότυπα για να εκφράσουμε σωστά αυτό το φυσιολογικό συναίσθημα. 

Αντί να κατανοήσουμε τι πρέπει να κάνουμε με το θυμό, τον αμφισβητούμε, αναρωτιόμαστε εάν είναι βάσιμος, τον μεταθέτουμε και κάνουμε σχεδόν ό,τι άλλο μπορούμε, εκτός από το να τον αισθανθούμε. Ο θυμός όμως είναι μία φυσιολογική αντίδραση και χρήσιμη όταν εκφράζεται στον σωστό τρόπο και χρόνο και στις σωστές αναλογίες. 

Για παράδειγμα, μία μελέτη έχει δείξει ότι οι θυμωμένοι ασθενείς ζουν περισσότερο. Τώρα κατά πόσον αυτό οφείλεται στο ότι εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους ή στο ότι απαιτούν με τον τρόπο αυτόν καλύτερη περίθαλψη, είναι κάτι που δεν γνωρίζουμε. Ξέρουμε όμως ότι ο θυμός μας παρακινεί σε δράση και μας βοηθά να ελέγξουμε καλύτερα τον κόσμο που μας περιβάλλει. 

Μας βοηθά επίσης να θέτουμε τα κατάλληλα όρια στη ζωή μας. Στο βαθμό που δεν είναι ακατάλληλος, βίαιος ή καταχρηστικός, ο θυμός μπορεί να είναι μια βοηθητική και υγιής αντίδραση.

Ο θυμός, ως ένα από τα σημαντικά προειδοποιητικά συστήματα του σώματος, δε θα πρέπει να καταστέλλεται. Μας προειδοποιεί ότι είμαστε πληγωμένοι ή ότι οι ανάγκες μας δεν εισακούονται. Ο θυμός μπορεί να είναι φυσιολογική και υγιής αντίδραση σε πολλές καταστάσεις. 

Από την άλλη όμως, μπορεί, όπως η ενοχή, να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι κάτι δεν είναι σύντονο με το σύστημα των πεποιθήσεών μας. Ο περιστασιακός θυμός, που καταγράφεται κατ’ αναλογία σε επώδυνα και επιβλαγή συμβάντα, είναι υγιής – είναι αυτό που μερικές φορές κάνουμε ή δεν κάνουμε με το συναίσθημα που μας δημιουργεί προβλήματα. Πολλές φορές φοβόμαστε τόσο πολύ το θυμό μας και τον αρνιόμαστε τόσο βαθιά, που παύουμε να τον αναγνωρίζουμε.

Ο θυμός μας δεν είναι κατ’ ανάγκη το τρομερό εκείνο τέρας που καταβροχθίζει τις ζωές μας. Είναι απλά ένα συναίσθημα. Δεν είναι παραγωγικό να τον υπεραναλύσουμε ή να αναρωτιόμαστε εάν είναι βάσιμος, κατάλληλος ή εγγυημένος. 

Όταν το κάνουμε αυτό, είναι σα να αναρωτιόμαστε ακόμα κι αν πρέπει να έχουμε συναισθήματα. Ο θυμός είναι απλά αυτό – ένα συναίσθημα. Είναι ένα συναίσθημα που πρέπει να το βιώσουμε και όχι να το κρίνουμε.Όπως όλα μας τα συναισθήματα, ο θυμός είναι μια μορφή επικοινωνίας, μας φέρνει ένα μήνυμα.

Δυστυχώς, πολλοί από εμάς έχουν πάψει να ακούν το μήνυμα αυτό. Πολλές φορές δεν ξέρουμε καν πως να το νιώσουμε. Όταν ρωτάμε τους θυμωμένους ανθρώπους “Τι νιώθεις;”, αρχίζουν την απάντησή τους λέγοντας, “Νομίζω…”. Δίνουν, δηλαδή, μία διανοητική απάντηση σε ένα συναισθηματικό ερώτημα, μια απάντηση που βγαίνει από το μυαλό τους και όχι από τα σπλάχνα τους.

Θα πρέπει να έλθουμε σε επαφή με τα συναισθήματα που βιώνουμε στην κοιλιακή μας χώρα. Αυτό μερικές φορές δυσκολεύει κάποιους τόσο πολύ, που για να βοηθηθούν πρέπει να κλείσουν τα μάτια και να βάλουν το ένα τους χέρι πάνω στο στομάχι τους. 

Η απλή αυτή κίνηση τους βοηθά να έλθουν σε επαφή με αυτό που νιώθουν, πιθανόν επειδή η αίσθηση αυτή χρησιμοποιεί το σώμα και όχι αποκλειστικά τον εγκέφαλο. Η επαφή με τα συναισθήματά μας είναι μία πολύ ξένη έννοια στην κοινωνία που ζούμε: ξεχνάμε ότι αισθανόμαστε με το σώμα μας. 

Έχουμε την τάση να διαχωρίζουμε τη σκέψη από τα συναισθήματά μας. Έχουμε τόσο πολύ συνηθίσει στην κυριαρχία του νου, που ξεχνάμε τα συναισθήματα και τα σώματά μας. Παρατηρήστε πόσες φορές ξεκινάτε μια πρόταση λέγοντας “Νομίζω” αντί “Νιώθω”.

Ο θυμός μάς λέει ότι κάτι που μας τραυμάτισε εκκρεμεί. Το τραύμα είναι ο παρών πόνος, ενώ ο θυμός είναι πολλές φορές ο πόνος που έχει χρονίσει. Όσο περισσότερα τραύματα συσσωρεύουμε χωρίς να τα επεξεργαζόμαστε, τόσο περισσότερο θεριεύει ο θυμός. 

Όταν συσσωρεύσουμε πολλά τραύματα, δυσκολευόμαστε ακόμα και να αναγνωρίσουμε το θυμό. Συνηθίζουμε τόσο πολύ να ζούμε με αυτή την αίσθηση, ώστε αρχίζουμε να τη θεωρούμε κομμάτι του αληθινού εαυτού μας. Αρχίζουμε να βλέπουμε τους εαυτούς μας ως κακούς ανθρώπους. 

Ο θυμός γίνεται κομμάτι της ταυτότητάς μας. Πρέπει να ξεκινήσουμε το έργο του διαχωρισμού των παλιών μας συναισθημάτων από την ταυτότητά μας. Θα πρέπει να απελευθερώσουμε αυτόν το θυμό για να θυμηθούμε τον καλό εαυτό μας, για να θυμηθούμε ποιοί είμαστε.

Εκτός από το θυμό μας προς τους άλλους, θυμώνουμε και με τον ίδιο μας τον εαυτό, γινόμαστε έξαλλοι με τα πράγματα που κάναμε ή δεν κάναμε. Θυμώνουμε επειδή νιώθουμε πως έχουμε προδώσει τους εαυτούς μας, προσπαθώντας συχνά να ικανοποιήσουμε τους άλλους εις βάρος των δικών μας συναισθημάτων. 

Θυμώνουμε όταν δεν καταφέρνουμε να τιμήσουμε τις δικές μας ανάγκες και “θέλω”. Ξέρουμε ότι είμαστε θυμωμένοι “μαζί τους”, επειδή δε μας δίνουν αυτό που αξίζουμε, δεν αντιλαμβανόμαστε όμως πάντα ότι τελικά θυμώνουμε με τους εαυτούς μας, επειδή δεν προσφέρουμε πρώτα σ’ εμάς.

Μερικές φορές είμαστε πολύ πεισματάρηδες για να παραδεχθούμε ότι έχουμε ανάγκες, επειδή στην κοινωνία που ζούμε η ανάγκη ισούται με αδυναμία.

Όταν στρέφουμε το θυμό μας προς τα μέσα, αυτός συνήθως εκδηλώνεται με συναισθήματα κατάθλιψης ή ενοχής. Ο θυμός που κρατάμε μέσα μας αλλάζει την εντύπωση που έχουμε για το παρελθόν και παραμορφώνει την εικόνα της σημερινής πραγματικότητας. Όλος αυτός ο παλιός θυμός γίνεται μια εκκρεμής υπόθεση, που δεν αφορά μόνο τους άλλους, αλλά και τους εαυτούς μας.

Έχουμε την τάση να πηδάμε από το ένα άκρο στο άλλο, να κρατάμε μέσα μας το θυμό μας και μετά να τον αφήνουμε να εκρήγνυται, κατακρίνοντας τους άλλους και τον εαυτό μας. Δεν αφήνουμε το θυμό να εκδηλώνεται φυσιολογικά, γι’ αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το ότι τον θεωρούμε κάτι κακό.

Δεν είναι απορίας άξιο που θεωρούμε τους ανθρώπους που ουρλιάζουν δύστροπους και στριμμένους, όμως το ότι εμείς δεν ουρλιάζουμε δε σημαίνει ότι έχουμε ισορροπήσει ή απελευθερωθεί από το θυμό μας…

…Ο αδούλευτος φόβος γίνεται θυμός. Όταν δεν έχουμε επαφή με το φόβο μας – ή δε γνωρίζουμε καν ότι φοβόμαστε – ο φόβος γίνεται θυμός. Εάν δεν αντιμετωπίσουμε το θυμό μας, αυτός θα γίνει οργή.

Είμαστε πιο συνηθισμένοι να αντιμετωπίζουμε το θυμό παρά το φόβο μας. Μας είναι πιο εύκολο να λέμε στο σύντροφό μας “Σου έχω θυμώσει”, παρά να λέμε “Φοβάμαι πως θα φύγεις”. Μας είναι πιο εύκολο να θυμώνουμε γι’ αυτά που δεν πάνε καλά, αντί να παραδεχόμαστε ότι ¨Φοβάμαι πως δεν είμαι αρκετά καλός”.

Πριν μερικούς μήνες, ένας νεαρός, ο Andrew, είχε ραντεβού με το κορίτσι του, τη Melanie, σε μία καφετέρια. Επειδή όμως υπάρχουν πολλές τέτοιες καφετέριες σκορπισμένες σε διάφορα σημεία της πόλης, ο κάθε ένας βρέθηκε σε διαφορετική καφετέρια. 

Ο Andrew περίμενε τη Melanie περίπου τριάντα με σαράντα λεπτά, άφησε ένα μήνυμα στον τηλεφωνητή της και μετά επέστρεψε στο διαμέρισμά του. “Υπολόγισα πως κάποιο μπέρδεμα θα είχε γίνει, και πως θα ανανεώναμε το ραντεβού μας”, μου εξήγησε. “Η εντύπωση όμως της Melanie ήταν διαφορετική. Ήταν πολύ θυμωμένη μαζί μου. 

Υπονοούσε πως την άφησα εσκεμμένα να περιμένει, πως την απογοήτευσα, πως δεν μπορούσε να μου έχει εμπιστοσύνη. Της επισήμανα ότι απλά αυτό που συνέβη ήταν πως και οι δυό είχαμε κατά νου διαφορετική καφετέρια”.

Αυτό που για τον Andrew ήταν ένα απλό μπέρδεμα ήταν για τη Melanie μια τρομερή απογοήτευση, που υποδήλωνε πως ο σύντροφός της ήταν αναξιόπιστος και πως θα την απογοήτευε πάλι στο μέλλον. Επιβάρυνε την κατάσταση με περισσότερο θυμό απ’ ότι ήταν αναγκαίο, έναν θυμό που πιθανόν ήταν απομεινάρι ενός παλιού τραύματος. Δεν μπορούσε να δει την πραγματικότητα έτσι όπως ήταν.

Ανυποψίαστη για το φόβο που υπήρχε κάτω από το θυμό της, η Melanie έκανε τον Andrew “κακό”. Δυστυχώς, έκανε μόνο το πρώτο βήμα – έγινε έξαλλη. 

Όλοι είμαστε πολύ καλοί στο βήμα αυτό : “Είμαι θυμωμένη επειδή δεν ήσουν εκεί”, “θύμωσα επειδή άργησες”, “θύμωσα επειδή δεν έκανες καλή δουλειά”, “θύμωσα γι’ αυτά που είπες”.Χρειάζεται όμως να μάθουμε πώς να κάνουμε και το δεύτερο βήμα, να κοιτάξουμε μέσα μας και να διερευνήσουμε το φόβο που υποβόσκει. Ας δούμε μερικά ενδεικτικά σημεία για το τι μπορεί πραγματικά να συμβαίνει:

• Ο θυμός: “Είμαι θυμωμένη γιατί δεν ήσουν εκεί”.

• Ο υποκείμενος φόβος: Όταν δεν είσαι εκεί, φοβάμαι ότι με εγκαταλείπεις.

• Ο θυμός: “Είμαι θυμωμένη επειδή άργησες”.

• Ο υποκείμενος φόβος: Δεν είμαι τόσο σημαντική για σένα όσο η δουλειά σου.

• Ο θυμός: “Είμαι θυμωμένη επειδή δεν έκανες καλά τη δουλειά σου”.

• Ο υποκείμενος φόβος: Φοβάμαι ότι θα βγάλουμε λιγότερα λεφτά και δε θα μπορούμε να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας.

• Ο θυμός: “Είμαι θυμωμένη γι’ αυτά που είπες”.

• Ο υποκείμενος φόβος: Φοβάμαι ότι δε μ’ αγαπάς πια.

Είναι πιο εύκολο να συνεχίσουμε να ξύνουμε το θυμό μας παρά να αντιμετωπίζουμε το φόβο, όμως αυτό δε μας βοηθά να λύσουμε το υποκείμενο πρόβλημα. Ουσιαστικά, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να οξύνουμε το “επιφανειακό” πρόβλημα, γιατί οι άνθρωποι δεν αντιδρούν καλά στο θυμό.

Όταν φωνάζουμε στους άλλους, σπάνια τους πείθουμε ότι έχουν λάθος. Έχετε ποτέ ακούσει κάποιον να λέει, “Μου φώναζαν επί δέκα λεπτά, όμως δε με έπεισαν ότι είχα άδικο, αλλά στα επόμενα είκοσι λεπτά, που εξακολούθησαν να φωνάζουν, κατάλαβα”. Προφανώς όχι, γιατί δεν έχει συμβεί ποτέ κάποιος που φωνάζει να καταφέρει να πείσει για οτιδήποτε, οποιονδήποτε.

Ακόμα κι αν οι φόβοι μας είναι βάσιμοι, ο υπερβολικός μας θυμός μπορεί να τους καταστήσει αβάσιμους. Για παράδειγμα, το να υπενθυμίζουμε συνεχώς σε κάποιον υπάλληλο ότι αργεί να έλθει στη δουλειά δε βοηθά την κατάσταση. Εάν όμως πείτε, “Έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε και φοβάμαι ότι δεν θα την προλάβεις”, τότε μπορεί να σχετιστεί με το φόβο σας, χωρίς να νιώσει αδικημένος από το θυμό σας.

Απαιτείται πολλή ενέργεια για να κρατήσουμε το θυμό μας, ωστόσο, όλοι κουβαλάμε ένα φορτίο πόνου που σκοτεινιάζει τις ψυχές μας. Η Daphne Rose Kingma, θεραπεύτρια και συγγραφέας, έκανε ένα σεμινάριο για άτομα που αντιμετωπίζουν το τέλος μιας σχέσης. 

Είπε, “θα θυμάμαι πάντα εκείνη την εξαίρετη και δηκτική γυναίκα, μια γυναίκα κοντά στα ογδόντα της χρόνια, που όταν την είδα, σκέφτηκα, “Τι κάνει αυτή η γυναίκα εδώ; Δίνει τέλος σε κάποια σχέση της : “Γυρνούσαμε στο δωμάτιο και ακούγαμε τον κάθε έναν να αφηγείται την ιστορία του : γιατί είμαι εδώ, ποιός με παράτησε Παραμονή Χριστουγέννων, τι προσπαθώ να ξεπεράσω, πως τέλειωσε έτσι, είναι απίστευτο! 

Τελικά πλησιάζω εκείνη τη γυναίκα και της λέω, “Τι κάνετε εσείς εδώ, μήπως χωρίζετε;” Μου απάντησε, “Πριν από σαράντα χρόνια έδωσα τέλος στη σχέση μου με τον άντρα μου και ήμουν τότε τόσο πολύ πικραμένη και θυμωμένη, ώστε έχω αναλώσει τα τελευταία σαράντα χρόνια της ζωής μου νιώθοντας πικραμένη και θυμωμένη. 

Έχω παραπονεθεί στα παιδιά μου για τον πρώην μου, έχω κάνει παράπονα σε κάθε μου γνωστό. Δεν εμπιστεύτηκα άλλον άντρα από τότε. Σε κάθε σχέση που έκανα, μέσα στις τρεις πρώτες εβδομάδες προέκυπτε πάντα κάποιο ζήτημα που μου θύμιζε εκείνον τον ποταπό άντρα που παντρεύτηκα. Δεν μπόρεσα ποτέ μου να το ξεπεράσω. 

Και τώρα πεθαίνω, η αρρώστια που έχω δε μου αφήνει πάνω από μερικούς μήνες ζωής. Δεν θέλω να πάρω στον τάφο μου όλον αυτό τα θυμό. Είμαι πάρα πολύ στενοχωρημένη που έζησα τόσα χρόνια της ζωής μου χωρίς να αγαπήσω ξανά. Γι’ αυτό είμαι εδώ. Δεν μπόρεσα να ζήσω γαληνεμένη, όμως θέλω πραγματικά να πεθάνω γαληνεμένη“.

“Εάν αναρωτηθείτε ποτέ κατά πόσον έχετε το θάρρος ή τη δύναμη, εάν αναρωτηθείτε κατά πόσον θα μπορέσετε ποτέ να ξεπεράσετε τον οποιοδήποτε θυμό σας, θυμηθείτε αυτή τη γυναίκα, είναι μια σπουδαία και τραγική δασκάλα”.

Η κοινωνία μας αισθάνεται ότι ο θυμός είναι κάτι κακό και λάθος και για το λόγο αυτό δεν έχουμε αναπτύξει υγιείς τρόπους εξωτερίκευσής του. Δεν είμαστε εξοικειωμένοι με τους τρόπους που μπορούμε να μιλάμε γι’ αυτόν ή να τον εκδηλώνουμε. Τον καταχωνιάζουμε, τον αρνούμαστε ή τον συγκρατούμε. 

Οι περισσότεροι τον κρατάμε μέσα μας μέχρι τελικά να εκραγούμε, επειδή δε μάθαμε ποτέ να λέμε, “Είμαι θυμωμένος γι’ αυτά τα μικρά πράγματα”. Οι πιο πολλοί δεν γνωρίζουν πώς να μένουν στον παρόντα χρόνο και να λένε, “Αυτό με θυμώνει” και όταν συμβεί κάτι την επόμενη να λένε, ” Με θυμώνει το άλλο”. 

Αντίθετα, όλοι ξέρουν να είναι καλοί άνθρωποι που δε θυμώνουν ποτέ, μέχρι κάποια στιγμή να εκραγούν και να αραδιάσουν τα είκοσι πράγματα που έκανε ο άλλος τους πέντε τελευταίους μήνες και τους θύμωσαν.

Η πορεία προς το θάνατο παράγει τεράστια ποσά θυμού σε όλους τους εμπλεκόμενους. Που ξεσπάει το θυμό του το προσωπικό του νοσοκομείου; Οι ασθενείς και οι οικογένειές τους που ξεσπάνε το δικό τους θυμό; 

Θα ήταν θαυμάσιο αν κάθε νοσοκομείο είχε ένα δωμάτιο όπου θα μπορούσε να πηγαίνει κανείς και να ουρλιάζει – όχι σε κάποιον άλλον, αλλά στον αέρα και δυνατά. Δε θα ήταν υπέροχο να διαθέταμε έναν ασφαλή χώρο όπου θα μπορούσαμε να βγάζουμε το θυμό μας; 

Γιατί, αν δεν αφήσετε το θυμό σας να βγει, σε κάποιον θα αρχίσετε να ουρλιάζετε. Και το να ουρλιάζετε στους άλλους έχει τις δικές του συνέπειες. Κανείς δεν απολαμβάνει την παρέα ενός θυμωμένου ανθρώπου.Ένας θυμωμένος άνθρωπος είναι συνήθως ένας μοναχικός άνθρωπος.

Πολλοί κρατάνε το θυμό τους μέσα τους, επειδή τον κρίνουν και τον αξιολογούν. Πιστεύουν ότι αν είναι καλοί άνθρωποι, εάν ήταν τρυφεροί και πνευματικοί άνθρωποι, ούτε θα ήταν ούτε θα έπρεπε να είναι θυμωμένοι. 

Ο θυμός αυτός όμως μπορεί να είναι μια πολύ φυσιολογική αντίδραση. Είναι σημαντικό να βοηθάμε τους ανθρώπους να επεξεργάζονται τα όποια συναισθήματα θυμού που μπορεί να έχουν απέναντι στον εαυτό τους, στους άλλους…

Υπάρχουμε στον κόσμο αυτόν για να θεραπευτούμε και να πορευτούμε μέσα από τις αισθήσεις και τα συναισθήματά μας. Τα μωρά και τα μικρά παιδιά έχουν αίσθηση των συναισθημάτων τους και πορεύονται μέσα από αυτά. Κλαίνε και τους περνάει, θυμώνουν και τους περνάει. 

Με την ειλικρίνειά τους, οι άνθρωποι που πεθαίνουν αρχίζουν να μοιάζουν όλο και περισσότερο στα μικρά παιδιά που κάποτε υπήρξαν. Οι άνθρωποι που πεθαίνουν θυμούνται ξανά να λένε “Φοβάμαι” και “Μου τη δίνει”. 

Όπως αυτοί, μπορούμε κι εμείς να μάθουμε να είμαστε πιο ειλικρινείς και να εκφράζουμε το θυμό μας, να μάθουμε να ζούμε ζωές όπου ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που περνάει και όχι υπαρξιακό καθεστώς.Απόσπασμα από το βιβλίο της Elisabeth Kübler-Ross & David Kessler: “Μαθήματα ζωής”, εκδόσεις Europubli. 

http://psycheandlife2.wordpress.com

Η ανατομία της οργής......!!!!!

               

Φανταστείτε κάποιον που σας «κλείνει» με το αυτοκίνητό του, καθώς οδηγείτε στην εθνική οδό. Αν η έμμεση σκέψη σας είναι «Το κάθαρμα!», τεράστια σημασία για την πορεία της οργής σας θα έχει το κάτα πόσον αυτή η πρώτη σκέψη θα ακολουθηθεί από περισσότερες σκέψεις οργισμένες και εκδικητικές: «Θα με χτυπούσε! Τον μπάσταρδο, δε θα τον αφήσω έτσι!». 

Οι κόμποι στα δάχτυλά σας ασπρίζουν καθώς σφίγγετε το τιμόνι, υποκαθιστώντας την επιθυμία σας να τον στραγγαλίσετε. Το σώμα σας παίρνει θέση μάχης κι όχι φυγής, ο ιδρώτας γυαλίζει στο μέτωπό σας, η καρδιά σφυροκοπάει στο στήθος σας, οι μύες του προσώπου σας συσπώνται και συνοφρυώνεστε. 

Θέλετε να τον σκοτώσετε τον τύπο. Αν εκείνη τη στιγμή κάποιο αυτοκίνητο από πίσω σας κορνάρει, επειδή μετά από το στρίμωγμα του άλλου αναγκαστήκατε να κόψετε ταχύτητα, είσαστε έτοιμος να ξεσπάσετε την οργή σας και σ’ αυτόν τον οδηγό. Αυτή είναι η υπερένταση, η απρόσεκτη οδήγηση, που φθάνει ακόμα και σε ένοπλες συμπλοκές στους αυτοκινητόδρομους.

Αντιπαραθέστε σ’ αυτή την κορύφωση του θυμού μια πιο ανθρωπιστική αλληλουχία σκέψεων για τον οδηγό που μπήκε στο δρόμο σας: «Ίσως δε με είδε ή ίσως είχε κάποιο σοβαρό λόγο για να οδηγεί τόσο απρόσεκτα, κάποια έκτακτη ανάγκη, ποιος ξέρει». 

Αυτή η σειρά πιθανοτήτων υποκαθιστά το θυμό με τη συμπόνια, ή τουλάχιστον με ένα πιο ανοιχτό μυαλό, που τερματίζει το φαύλο κύκλο της έξαρσης του θυμού σας. Το πρόβλημα, όπως μας υπενθυμίζει η πρόκληση του Αριστοτέλη να νιώθουμε μόνο το σωστό θυμό, είναι ότι πολύ συχνά ο θυμός μας καλπάζει ανεξέλεγκτος. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος το έθεσε σωστά: «Ποτέ ο θυμός δεν είναι αναίτιος, σπάνια όμως η αιτία του είναι άξια λόγου».

Υπάρχουν, φυσικά, διαφορετικά είδη θυμού. Η αμυγδαλή μπορεί να είναι μια βασική πηγή απ’ όπου αναβλύζει ξαφνικά ο θυμός που νιώθουμε για τον οδηγό, του οποίου η απροσεξία βάζει σε κίνδυνο τη ζωή μας. 

Αλλά το άλλο άκρο του συγκινησιακού κυκλώματος, ο νεοφλοιός, πιθανότατα υποθάλπει πιο υπολογισμένα είδη θυμού, όπως την ψυχρή εκδίκηση ή τον οργή απέναντι στην αδικία ή την ατιμία. Αυτοί οι ενσυνείδητοι θυμοί είναι εκείνοι που πιθανότατα, όπως ακριβώς το έθεσε ο Φραγκλίνος, έχουν «μια αιτία άξια λόγου» ή μοιάζουν να έχουν.

Από όλες τις κακές διαθέσεις από τις οποίες προσπαθούν να ξεφύγουν οι άνθρωποι, ο θυμός φαίνεται να είναι η πιο αδιάλλακτη. Η Diane Tice ανακάλυψε ότι ο θυμός είναι η διάθεση εκείνη την οποία οι άνθρωποι δυσκολεύονται περισσότερο απ’ όλες να ελέγξουν. Πράγματι, ο θυμός είναι το πιο σαγηνευτικό από τα αρνητικά συναισθήματα*. 

Ο εσωτερικός μονόλογος που τον υποκινεί εφευρίσκει άπειρες δικαιολογίες και γεμίζει το νου με τα πιο πειστικά επιχειρήματα για το ξέσπασμα του θυμού. Αντίθετα από τη θλίψη, ο θυμός είναι διεγερτικός, μεθυστικός καμιά φορά. 

Η σαγηνευτική πειστική δύναμη του θυμού μπορεί από μόνη της να εξηγήσει γιατί μερικές απόψεις γύρω από αυτόν είναι τόσο κοινές σε όλους, όπως για παράδειγμα το ότι ο θυμός είναι ανεξέλεγκτος ή ότι, τέλος πάντων, δεν πρέπει να ελέγχεται και ότι το ξέσπασμά του, και η «κάθαρση» που ακολουθεί το ξέσπασμα αυτό, μόνο καλό μπορεί να κάνει. 

Μια αντίθετη άποψη, ίσως μια αντίδραση προς τις προηγούμενες αποθαρρυντικές απόψεις, υποστηρίζει ότι ο θυμός μπορεί να προληφθεί ολοκληρωτικά. Ωστόσο, μια προσεκτική επισκόπηση των ευρημάτων διαφόρων ερευνών υποστηρίζει ότι όλες αυτές οι συνηθισμένες στάσεις απέναντι στο θυμό είναι παραπλανητικές, αν όχι εντελώς ανεδαφικές.

Η ακολουθία των θυμωμένων σκέψεων που τροφοδοτεί το θυμό αποτελεί ενδεχομένως και το κλειδί για την απομάκρυνσή του: κατ’ αρχήν υπονομεύοντας τις πεποιθήσεις που τον υποδαυλίζουν. Όσο περισσότερο αναμασάμε αυτά που μας έκαναν να θυμώσουμε, τόσο περισσότερες «ικανοποιητικές αιτίες» και δικαιολογίες για τον εαυτό μας μπορούμε να εφεύρουμε. 

Ο συλλογισμός αναζωπυρώνει τις φλόγες του θυμού. Αλλά αν δούμε τα πράγματα διαφορετικά, η φλόγα μπορεί να σβήσει. Η Diane Tice ανακάλυψε ότι ο επαναπροσδιορισμός μιας κατάστασης πάνω σε πιο θετικές βάσεις ήταν ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους κατευνασμού του θυμού.

Το ξέσπασμα του θυμού

Το παραπάνω εύρημα συμβαδίζει με τα συμπεράσματα του ψυχολόγου Dolf Zillmann από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα, ο οποίος σε μια εκτεταμένη σειρά προσεκτικών πειραμάτων μέτρησε με ακρίβεια το θυμό και την ανατομία της οργής. 

Με δεδομένες τις ρίζες του θυμού από το σκέλος της μάχης στην αντίδραση μάχης ή φυγής, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Zillmann καταλήγει στο συμπέρασμα πως το οικουμενικό κίνητρο του θυμού είναι η αίσθηση του κινδύνου. 

Αυτή η αίσθηση του κινδύνου σηματοδοτείται όχι μόνο από μια άμεση φυσική απειλή, αλλά επίσης, όπως συχνότερα συμβαίνει, από μια συμβολική απειλή της αυτοεκτίμησης ή της αξιοπρέπειας του ανθρώπου : η άδικη ή σκληρή απειλή, η προσβολή, ο εξευτελισμός ή η απογοήτευση κατά την επιδίωξη κάποιου σημαντικού στόχου. 

Αυτές οι αντιλήψεις λειτουργούν ως κινητήρια δύναμη σε ένα μεταιχμιακό ξέσπασμα που έχει διττή επίδραση στον εγκέφαλο. Ένα μέρος αυτού του ξεσπάσματος απελευθερώνει τις κατεχολαμίνες οι οποίες προκαλούν μια γοργή, επεισοδιακή έκρηξη ενέργειας, αρκετής για μια «δόση σθεναρής δράσης», όπως το θέτει ο Zillmann, «όπως στην αντίδραση μάχης ή φυγής». 

Αυτή η έκρηξη ενέργειας κρατάει μερικά λεπτά, κατά τη διάρκεια των οποίων το σώμα προετοιμάζεται για μια καλή μάχη ή μια γοργή φυγή, ανάλογα με το πώς ο συγκινησιακός εγκέφαλος οργανώνει την αντίστασή του.

Στο μεταξύ, ένα άλλο κύμα προερχόμενο από την αμυγδαλή, διαμέσου του επινεφριδιακού κλάδου του νευρικού συστήματος, δημιουργεί ένα γενικό τονικό υπόβαθρο ετοιμότητας για δράση, το οποίο διαρκεί πολύ περισσότερο από την έκρηξη ενέργειας των κατεχολαμινών. 

Αυτή η γενικευμένη διέγερση του φλοιού των επινεφριδίων μπορεί να διαρκέσει επί ώρες, ακόμα και μέρες, διατηρώντας το συγκινησιακό εγκέφαλο σε μια ειδική κατάσταση εγρήγορσης και αποτελώντας τη βάση πάνω στην οποία μπορούν να δομηθούν συνακόλουθες αντιδράσεις με ιδιαίτερη ταχύτητα. 

Γενικότερα, η κατάσταση της αντίδρασης σε απειροελάχιστα ερεθίσματα, που δημιουργείται από τη διέγερση του φλοιού των επινεφριδίων, εξηγεί γιατί οι άνθρωποι είναι πολύ περισσότερο επιρρεπείς στο θυμο, όταν έχουν ήδη προκληθεί ή εκνευριστεί ελαφρώς από κάτι άλλο. 

Το κάθε είδους στρες προκαλεί διέγερση του φλοιού των επινεφριδίων, διευκολύνοντας τη μετάβαση σε αυτό που προκαλεί το θυμό. Έτσι, κάποιος που πέρασε μια δύσκολη μέρα στον εργασιακό του χώρο είναι πολύ πιο εύκολο να θυμώσει αργότερα σπίτι από κάτι – λόγου χάρη, επειδή τα παιδιά κάνουν πολύ θόρυβο ή δημιουργούν ακαταστασία – , το οποίο υπό άλλες συνθήκες δε θα του προκαλούσε μια τέτοια συναισθηματική ένταση.

Ο Zillmann φθάνει σε αυτή τη βαθιά γνώση του θυμού μέσα από προσεκτικό πειραματισμό. Σε μια τυπική μελέτη, για παράδειγμα, κάποιος συνεργάτης του προκαλούσε άνδρες και γυναίκες, που είχαν προσφερθεί εθελοντικά στο πείραμα, κάνοντάς τους ύπουλες παρατηρήσεις. 

Οι εθελοντές στη συνέχεια παρακολουθούσαν μια ευχάριστη ή μια δυσάρεστη ταινία. Αργότερα, οι εθελοντές είχαν την ευκαιρία να εκδικηθούν το συνεργάτη του ερευνητή, για τον οποίο δεν γνώριζαν ότι λειτουργούσε ηθελημένα κατ’ αυτό τον τρόπο, αξιολογώντας τον με μια βαθμολογία που νόμιζαν ότι χρησίμευε στη λήψη μιας απόφασης για το αν θα προσλαμβανόταν ή όχι. 

Η ένταση της αντεκδίκησής τους ήταν ευθέως ανάλογη με το πόσο είχαν διεγερθεί από την ταινία που είχαν μόλις παρακολουθήσει. Ήταν πιο θυμωμένοι μετά την παρακολούθηση της δυσάρεστης ταινίας και έδιναν τους χειρότερους βαθμούς.

Ο θυμός θεριεύει το θυμό

Οι μελέτες του Zillmann φαίνεται ότι εξηγούν τη δυναμική που υπεισέρχεται σε ένα γνώριμο οικογενειακό δράμα, του οποίου υπήρξα μάρτυρας, μια μέρα, ενώ έκανα τα ψώνια μου. Στο διάδρομο του σούπερ μάρκετ ακούστηκαν τρεις στομφώδεις λέξεις μιας νεαρής μητέρας προς το γιό της : «Ασ’ …το …κάτω!».

«Μα το θέλω!», κλαψούρισε ο μικρός, σφίγγοντας με ακόμα περισσότερη δύναμη το κουτί με τα γαριδάκια.

«Ασ’ το κάτω!», φώναξε η μητέρα ακόμα πιο δυνατά, καθώς την κυρίευε ο θυμός.

Εκείνη τη στιγμή το παιδί, που βρισκόταν στο ειδικό καθισματάκι του καροτσιού, πέταξε το βαζάκι με το φρουτοχυμό που κρατούσε κι έπινε. Καθώς το βαζάκι γινόταν θρύψαλα στο πάτωμα, η μητέρα ούρλιαξε : «Ως εδώ!» και χαστούκισε με μανία το μωρό, του άρπαξε το κουτί με τα γαριδάκια και το εκσφενδόνισε στο κοντινότερο ράφι.

Ύστερα βούτηξε τον μικρό από τη μέση και όρμησε στο διάδρομο, ενώ το καροτσάκι του σούπερ μάρκετ έγερνε επικίνδυνα κατρακυλώντας μπροστά της και ο μικρός κλωτσούσε εγκλωβισμένος στη λαβή της μαμάς και διαμαρτυρόταν ουρλιάζοντας: «Άσε με κάτω! Άσε με κάτω!».

Ο Zillmann διαπίστωσε ότι, όταν το σώμα βρίσκεται σε οριακή κατάσταση (όπως της μητέρας) και κάτι προκαλεί μια συγκινησιακή έξαρση, το επακόλουθο συναίσθημα, είτε πρόκειται για θυμό είτε για άγχος, είναι ιδιαίτερα έντονο. 

Αυτή η δυναμική μπαίνει σε λειτουργία όταν κάποιος οργίζεται. Ο Zillmann βλέπει τον «κλιμακούμενο θυμό» σαν μια «ακολουθία προκλήσεων, η καθεμιά από τις οποίες προξενεί μια διεγερτική αντίδραση που αποδυναμώνεται «αργά». 

Σ’ αυτή την αλληλουχία κάθε επακόλουθη σκέψη ή αντίληψη που προκαλεί θυμό γίνεται μια μικρή πρόκληση για το ξέσπασμα των κατεχολαμινών που καθοδηγούνται από την αμυγδαλή, το οποίο προστίθεται και αυξάνει το ορμονικό κύμα όσων είχαν δημιουργηθεί προηγουμένως. 

Το δεύτερο έρχεται προτού το πρώτο προλάβει να κατασιγάσει, κι ένα τρίτο αμέσως μετά, και πάει λέγοντας. Κάθε κύμα ακολουθεί τα ίχνη των προηγούμενων, κι έτσι αυξάνεται το επίπεδο της φυσιολογικής διέγερσης του σώματος. Μια σκέψη που έρχεται να προστεθεί αργότερα σ’ αυτό το οικοδόμημα προκαλεί μια πολύ μεγαλύτερη διέγερση θυμού από εκείνη που έρχεται στην αρχή. 

Ο θυμός θεριεύει με το θυμό. Ο συγκινησιακός εγκέφαλος υπερθερμαίνεται. Και τότε ο θυμός, απελευθερωμένος από κάθε λογική, ξεσπάει βίαια χωρίς δυσκολία.

Στο σημείο αυτό οι άνθρωποι δε συγχωρούν και σίγουρα δε σκέφτονται λογικά. Οι σκέψεις τους κλωθογυρίζουν στην εκδίκηση και στα αντίποινα, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.

Όπως λέει ο Zillmann, αυτό το υψηλό επίπεδο διέγερσης «υποθάλπει μαι ψευδαίσθηση ισχύος και παντοδυναμίας, που μπορεί να εμπνεύσει και να διευκολύνει την επιθετικότητα», καθώς το θυμωμένο άτομο «χάνει τη γνωστική καθοδήγηση» και υποκύπτει στις πιο πρωτόγονες αντιδράσεις. Η μεταιχμιακή παραίνεση είναι ανοδική. Οι χειρότερες εμπειρίες από τη βία της ζωής γίνονται οδηγοί δράσης.

Βάλσαμο στο θυμό

Με δεδομένη αυτή την ανάλυση της ανατομίας του θυμού, ο Ζίλμαν προσδιορίζει δύο βασικούς τρόπους παρέμβασης για την εξάλειψή του. Ένας τρόπος για να υποχωρήσει ο θυμός είναι η σύλληψη και η αμφισβήτηση των σκέψεων που πυροδοτούν τις εκρήξεις θυμού, δεδομένου ότι η αρχική εκτίμηση μιας αλληλεπίδρασης εδραιώνει και ενθαρρύνει το πρώτο ξέσπασμα του θυμού, οι δε επακόλουθες επανεκτιμήσεις «ρίχνουν λάδι στη φωτιά». 

Είναι θέμα χρόνου. Όσο πιο έγκαιρη είναι η παρέμβασή μας στον κύκλο του θυμού, τόσο το καλύτερο. Πράγματι, ο θυμός μπορεί να «βραχυκυκλωθεί» αν η καταπραϋντική πληροφορία φθάσει πριν αυτός αρχίσει να δρα.

Η ισχύς της κατανόησης και της αποσόβησης του θυμού γίνεται εμφανής από ένα άλλο πείραμα του Zillmann. Στο πείραμα αυτό ένας αγενής βοηθός (ένας συνένοχος του ερευνητή!) προσέβαλλε και προκαλούσε εθελοντές οι οποίοι έκαναν γυμναστική σε στατικά ποδήλατα. 

Όταν οι εθελοντές βρήκαν την ευκαιρία να εκδικηθούν τον αγενέστατο πειραματιστή (δίνοντάς του και πάλι μια κακή βαθμολογία που πίστευαν πως θα επηρέαζε την υποψηφιότητά του για μια θέση), το έκαναν σε κλίμα οργισμένης ικανοποίησης. 

Σε μια άλλη εκδοχή του πειράματος μπήκε στο παιχνίδι μια άλλη συνεργάτιδα ακριβώς τη στιγμή που οι εθελοντές είχαν ήδη δεχθεί τις προσβολές και βρίσκονταν στη φάση της αντεκδίκησης. Είπε στον προκλητικό συνεργάτη ότι τον ζητούσαν στο τηλέφωνο στο τέρμα του διαδρόμου. 

Καθώς εκείνος έφευγε, έκανε και σ’ εκείνη μια χυδαία παρατήρηση. Εκείνη όμως εξέλαβε το ζήτημα από την καλή πλευρά. Όταν εκείνος απομακρύνθηκε, η κοπέλα εξήγησε στους εθελοντές ότι ήταν πολύ πιεσμένος και ανησυχούσε για τις επικείμενες προφορικές εξετάσεις του για το πτυχίο. Μετά από αυτό, οι οργισμένοι εθελοντές, παρότι είχαν την ευκαιρία να εκδικηθούν, δεν το έκαναν και προτίμησαν να εκφράσουν τη συμπάθειά τους στην αγωνία του.

Αυτή η καταπραϋντική πληροφορία επιτρέπει μια επανεκτίμηση των δεδομένων που προκαλούν το θυμό. Υπάρχει όμως ένα συγκεκριμένο «παραθυράκι ευκαιρίας» γι’ αυτή την αποκλιμάκωση. Ο Zillmann θεωρεί ότι λειτουργεί καλά σε μέτρια επίπεδα θυμού. 

Σε υψηλά επίπεδα οργής δεν επηρεάζει, εξαιτίας αυτού που ο ίδιος αποκαλεί «γνωσιακή ανικανότητα». Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι δεν είναι πλέον σε θέση να σκεφτούν σωστά. Όταν οι εθελοντές στο πείραμα ήταν ήδη εξαιρετικά οργισμένοι, απέρριπταν την κατευναστική πληροφορία με σχόλια του τύπου «Κακό δικό του!» ή με «τις πιο έντονες χυδαιότητες που έχει να προσφέρει η γλώσσα μας», όπως το έθεσε με λεπτότητα ο Zillmann.

Ηρεμώντας

Κάποτε, ήμουν γύρω στα δεκατρία και πολύ οργισμένος, βγήκα από το σπίτι και πήρα όρκο πως δε θα ξαναγύριζα. Ήταν μια υπέροχη καλοκαιρινή μέρα και περπατούσα σε πανέμορφα μονοπάτια, ώσπου κάποια στιγμή η ησυχία και η ομορφιά του τοπίου με ηρέμησαν και κατεύνασαν την οργή μου. Ύστερα από μερικές ώρες γύρισα μεταμελημένος και γεμάτος γλυκά συναισθήματα. Από τότε, όποτε θυμώνω, το κάνω αυτό αν μπορώ, και βρίσκω πως είναι η καλύτερη θεραπεία.

Το απόσπασμα προέρχεται από ένα υποκείμενο έρευνας που συμμετείχε σε μια από τις πρώτες μελέτες του θυμού, η οποία πραγματοποιήθηκε το 1899. Ισχύει ακόμα ως πρότυπο του δεύτερου τρόπου αποκλιμάκωσης του θυμού:ηρεμούμε από βιοσωματική άποψη, καθυστερώντας την έκρηξη της αδρεναλίνης, μέσα σε ένα περιβάλλον όπου δεν υπάρχουν πια άλλες προκλήσεις οργής. 

Σε μια διαφωνία, για παράδειγμα, ο κατευνασμός του θυμού επιτυγχάνεται με την προσωρινή μας απομάκρυνση από τον αντίπαλο. Κατά τη διάρκεια της φάσης κατευνασμού, ο θυμωμένος άνθρωπος μπορεί να βάλει φρένο στις κλιμακούμενες εχθρικές του σκέψεις, αναζητώντας άλλες ευχάριστες διεξόδους. 

Η διασκέδαση, κατά τον Zillmann, είναι ένα εξαιρετικό ισχυρό εργαλείο για την αντιστροφή της διάθεσης. Κι αυτό για έναν απλό λόγο: είναι δύσκολο να είμαστε θυμωμένοι ενώ διασκεδάζουμε. Το μυστικό, βέβαια, είναι να είναι τόσος ο θυμός που θέλουμε να καταπραΰνουμε, που να μας επιτρέπει να διασκεδάσουμε.

Η ανάλυση του Zillmann για τον τρόπο κλιμάκωσης και αποκλιμάκωσης του θυμού εξηγεί πολλά από τα ευρήματα της Diane Tice σχετικά με τις στρατηγικές που οι άνθρωποι αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν για να κατευνάσουν το θυμό τους. Μια άλλη, σίγουρα αποτελεσματική στρατηγική είναι το να μένει κανείς μόνος του για να ηρεμήσει.

Ένα μεγάλο ποσοστό ανδρών το μεταφράζουν αυτό σε μια βόλτα με το αυτοκίνητο –εύρημα που προσφέρει μια ανάπαυλα την ώρα της οδήγησης (και, όπως μου είπε η Tice, την ενέπνευσε να οδηγεί πιο προσεχτικά). Ίσως, μια ασφαλέστερη μέθοδος είναι ένας μεγάλος περίπατος. 

Η άσκηση επίσης βοηθάει στην περίπτωση του θυμού. Το ίδιο και οι μέθοδοι χαλάρωσης, όπως οι βαθιές εισπνοές και εκπνοές, η χαλάρωση του μυϊκού τόνου, ίσως επειδή αλλάζουν τη φυσιολογία του σώματος από την υψηλή διέγερση του θυμού σε μια κατάσταση χαμηλής διέγερσης, και επειδή αποσπούν την προσοχή από το αίτιο που προκάλεσε το θυμό.

Η άσκηση μπορεί να κατευνάσει το θυμό και για ένα λόγο που έχει την ίδια αιτία: μετά από έντονη σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της άσκησης, μόλις το σώμα σταματήσει, πέφτει πάλι σε χαμηλά επίπεδα.

Εντούτοις, μια περίοδος κατευνασμού του θυμού δεν πρόκειται να φέρει αποτέλεσματα αν ο χρόνος αυτός αναλωθεί στην έμμονη παρακολούθηση των αλυσιδωτών σκέψεων που προκαλούν το θυμό, δεδομένου ότι κάθε σκέψη από μόνη της είναι ένα μικρό κίνητρο για περισσότερες εκρήξεις θυμού. 

Η δύναμη της διασκέδασης είναι αυτή που ανακόπτει το οργισμένο ποτάμι των σκέψεων. Στη μελέτη της αναφορικά με τις στρατηγικές των ανθρώπων για τον έλεγχο του θυμού, η Tice βρήκε ότι οι ποικίλοι περισπασμοί είναι αυτοί που κατ’ εξοχήν μας ηρεμούν από το θυμό : ταινίες στην τηλεόραση, διάβασμα βιβλίων και όλα τα σχετικά επενεργούν στις οργισμένες σκέψεις που αναζωπυρώνουν το θυμό. 

Ωστόσο η Tice ανακάλυψε ότι το να υποκύψουμε σε ευχάριστα διαλείμματα, όπως το να ψωνίζουμε για τον εαυτό μας ή να τρώμε, δε φέρνουν και σπουδαίο αποτέλεσμα. Δεν είναι καθόλου δύσκολο για το ποτάμι των αρνητικών μας σκέψεων να εξακολουθεί να τρέχει την ώρα που κάνουμε τα ψώνια μας ή καταβροχθίζουμε ένα κέικ σοκολάτα.

Σ’ αυτές τις στρατηγικές έρχονται να προστεθούν και εκείνες που αναπτύχθηκαν από τον Redford Williams, ψυχίατρο στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ. Ο Γουίλιαμς προσπάθησε να βοηθήσει τους ευέξαπτους ανθρώπους, που κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από καρδιοπάθειες, να ελέγξουν την ευερεθιστικότητά τους. 

Μια από τις συμβουλές του είναι η χρησιμοποίηση της αυτοεπίγνωσης για τη σύλληψη των κυνικών ή εχθρικών σκέψεων την ώρα που εμφανίζονται, και η καταγραφή τους. Από τη στιγμή που οι οργισμένες σκέψεις συλλαμβάνονται, μπορούν να αντικρουσθούν και να αποτιμηθούν ξανά, παρότι, όπως ανακάλυψε ο Zillmann, αυτή η προσέγγιση λειτουργεί καλύτερα πριν ο θυμός εξελιχθεί σε οργή.

Ο μύθος της κάθαρσης

Καθώς μπαίνω σ’ ένα ταξί στη Νέα Υόρκη, ένας νεαρός άνδρας διασχίζει το δρόμο και σταματάει μπροστά στο ταξί περιμένοντας να κοπάσει η ροή των αυτοκινήτων. Ο οδηγός, ανυπόμονος να ξεκινήσει, κορνάρει, παρακινώντας τον νεαρό να προχωρήσει και να βγει από τη μέση. Η απάντηση είναι μια γκριμάτσα και μια χυδαία χειρονομία.

«Α στο δ…!», ουρλιάζει ο οδηγός, κάνοντας απειλητικές μανούβρες με το αυτοκίνητο, πατώντας γκάζι και φρένο ταυτόχρονα. Σ’ αυτή τη θανάσιμη απειλή, ο νεαρός κάνει δύσθυμα στην άκρη, μόλις και μετά βίας, και χτυπάει το ταξί με τη γροθιά του καθώς αυτό προχωράει μέσα στην κίνηση. Στη φάση αυτή ο οδηγός εξαπολύει στον νεαρό ένα χείμαρρο απο ακατονόμαστες φράσεις.

Ενώ προχωράμε, ο οδηγός, ο οποίος είναι ακόμα φανερά εκνευρισμένος, μου λέει: «Δεν μπορεί ο καθένας να σου λέει ό,τι σκ… θέλει. Πρέπει να του φωνάζεις κι εσύ –τουλάχιστον νιώθεις καλύτερα έτσι!».

Η κάθαρση – η εκτόνωση της οργής- κάποιες φορές υμνείται ως τρόπος αντιμετώπισης του θυμού. Η λαϊκή σοφία ισχυρίζεται ότι «σε κάνει να νιώθεις καλύτερα». Αλλά, όπως σημειώνουν τα ευρήματα του Zillmann, υπάρχει ένα επιχείρημα ενάντια στην κάθαρση. 

Είχε ήδη συζητηθεί απο τη δεκαετία του ’50, όταν οι ψυχολόγοι άρχισαν να δοκιμάζουν μέσα από πειράματα τις συνέπειες της κάθαρσης, και με τον καιρό ανακάλυψαν ότι το να δώσει κανείς διέξοδο στην οργή συμβάλλει από πολύ λίγο έως καθόλου στην εξάλειψή της (αν και, λόγω της γοητείας που ασκεί ο θυμος, μπορεί να δημιουργήσει την αίσθηση της ικανοποίησης). 

Μπορεί να υπάρξουν κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες υπό τις οποίες το ξέσπασμα του θυμού φέρνει αποτέλεσμα: όταν εκφράζεται κατ’ ευθείαν στο πρόσωπο που είναι ο στόχος του, όταν επαναφέρει μια αίσθηση ελέγχου ή διορθώνει μαι αδικία, ή όταν επιβάλλει στον άλλο την «τιμωρία που του αξίζει» και τον εξαναγκάζει να αλλάξει την άθλια συμπεριφορά του χωρίς εκδίκηση. Αλλά, λόγω της φλογερής φύσης του θυμού, είναι, θα λέγαμε, ευκολότερο να το πει κανείς παρά να το κάνει.

Η Tice ανακάλυψε ότι η κάθαρση του θυμού είναι μια από τις χειρότερες μεθόδους για να ηρεμήσει κανείς: ξεσπάσματα οργής, κατά κανόνα, αναζωπυρώνουν τη διέγερση του συγκινησιακού εγκέφαλου, αφήνοντας τους ανθρώπους περισσότερο και όχι λιγότερο θυμωμένους. 

Η Tice ανακάλυψε ότι όταν οι άνθρωποι αναφέρονται σε στιγμές κατά τις οποίες ξέσπασαν την οργή τους προς το πρόσωπο που την προκάλεσε, το τελικό αποτέλεσμα ήταν να παραταθεί η κακή τους διάθεση παρά να ξεθυμάνουν.

Πολύ πιο αποτελεσματική ήταν η διεργασία κατά την οποία οι άνθρωποι πρώτα ηρεμούσαν και ύστερα, με τρόπο πολύ πιο εποικοδομητικό και πειστικό, αντιμετώπιζαν το άτομο που τους αναστάτωσε για να λύσουν τη διαφορά τους. 

Όπως άκουσα μια φορά τον Τσόγυαμ Τρούνγκπα, Θιβετιανό δάσκαλο, να απαντάει, όταν ερωτήθηκε πώς είναι καλύτερο να αντιμετωπίζεται ο θυμός : «Μην τον καταπνίγετε. Αλλά και μην τον αναμοχλεύετε». 

Από το βιβλίο του Daniel Goldman: “η συναισθηματική νοημοσύνη – Γιατί το ¨EQ¨ είναι πιο σημαντικό από το ¨IQ¨;”, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. 

http://psycheandlife2.wordpress.com

'' Το '' μαζί '' είναι ένας τρόπος να βγούμε απ΄ τον φόβο.....!!!!!!!!

…πολλά σχετίζονται με την αγριότητα αυτού του κόσμου!! ένα από τα σημαντικότερα συστατικά που λείπουν είναι η αυτογνωσία. Δυστυχώς (ή και ευτυχώς) η αυτογνωσία και η αυτοαντίληψη του εαυτού είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία (και βεβαίως όχι στατική). Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι καθρεφτίζουν το τέρας που έχουν μέσα τους στον απέναντι, χωρίς καν να υποψιάζονται ότι τους αφορά, ότι είναι το δικό τους τέρας!!

…και ξέρεις όσο πιο πολύ φωνάζεις και μάχεσαι το όποιο απέναντι τέρας που τόσο σίγουρος είσαι ότι είναι ο απροκάλυπτος εχθρός, τόσο πιο πολύ μεγαλώνει και το μέσα σου τέρας… και μεγαλώνει μπας και το ακούσεις, μπας και του δώσεις σημασία αλλά… ναι το αναγνωρίζω ότι είναι δύσκολο…

Είναι πιο εύκολο, αυθόρμητο, βολικό και αναίμακτο… να θυματοποιείσαι, να είσαι ο καημένος, ο ριγμένος, ο χαμένος (προσωπική πείρα χρόνων!!). Είναι βολικός τέτοιος πόνος να σου φταίει πάντα κάποιος άλλος για τα δεινά της ζωής σου. Βολικός για σένα (ίσως άθελά σου, ας το πούμε ότι γίνεται ασυνείδητα) αλλά είναι βολικό και για το γνωστό “σύστημα” που μας φταίει, λες και δεν το φτιάξαμε ΚΑΙ εμείς (με τον όποιο τρόπο συμμετοχής ή μη συμμετοχής δεν είναι το θέμα να μοιράσουμε ευθύνες αλλά το “εδώ και τώρα”).

Γιατί έτσι θα ξοδέψουμε τη ζωούλα μας, αν ποτέ δεν καταφέρεις να δεις τι μπορείς και είναι ν’ αλλάξεις, ΕΣΥ και μόνον εσύ, και να μην κρύβεσαι στο μικρόκοσμο σου. 

Γιατί με τον πόνο σου κατάστηθα, δύσκολα θα καταλάβεις πως δεν είναι εύκολοι πλέον οι τρόποι μεμονωμένης αντεπίθεσης και δράσης (και όχι αντίδρασης), αν δεν συναντηθείς με τους άλλους “χαμένους” για να ψάξουμε το “εμείς”. Προσωπική ευθύνη λέγεται, και, αν και αυτή την έννοια την βεβήλωσαν, προηγείται του κοινωνικού γίγνεσθαι, “αγαπητοί σύντροφοι”, που βάζετε μπαϊράκι την αξιακή σας καθαρότητα, ανωτερότητα και υπεροχή!!

Αν δεν δει ο καθένας μας που είναι και που αντιστοιχεί η δική του η ευθύνη και η συμμετοχή του στο πως εξελίσσονται τα πράγματα στη ζωή του τότε όσα συνθήματα κι αν ουρλιάζουμε, σε όσες διαδηλώσεις και να πάμε, ότι αναρτήσεις κι αν κάνουμε εδώ κάπου μέσα στο διαδίκτυο θα σερνόμαστε και θα μηρυκάζουμε την άθλια μοίρα μας που αυτοί που μας διαφεντεύουν δεν την σέβονται… 

λες και τη σεβόμαστε εμείς κλαψουρίζοντας και γκρινιάζοντας ότι τίποτα δε γίνεται!!! και υπάρχει μια απορία, από ποιον μεσσία περιμένουμε να γίνει αυτό το κάτι;; σίγουρα όχι από εμάς εεε;; οι άλλοι είναι οι ανίκανοι, εμείς αν βγει κάτι καλό τότε θα το ακολουθήσουμε!! εμείς γιατί δεν φτιάχνουμε το όποιο καλό; μικρό ή μεγάλο λίγη σημασία έχει, αρκεί να φτιάξουμε κάτι όμως ! …

και όταν φτιαχτεί ένα “μαζί” να το σεβόμαστε και να μην το ξεπουλάμε εύκολα και γρήγορα στα δύσκολα, και δύσκολα εννοούμε όταν βαλλόμαστε και προσωπικά, αγγελικά πλασμένο δεν είναι τίποτα, όλα με δουλειά χτίζονται, προσπάθεια και κόπο και αγάπη και ανθρωπιά, αααα βασικό… και προσωπικό κόστος!!! 

Εμείς είναι να δείξουμε αν θα κερδίσουμε το στοίχημα ζωής που βάζουμε, εμείς και μόνο εμείς!!

Είναι πιθανό να μη γίνομαι κατανοητή σε όλους γιατί είναι δύσκολες οι μέρες οι τελευταίες!! Η πρόταση είναι να γυρίσουμε προς τα μέσα μας ΟΧΙ ενοχικά και μίζερα αλλά ψάχνοντας άλλους τρόπους για να βγούμε θετικά προς τα έξω, αναγνωρίζοντας αδυναμίες και φόβους μας και ανοίγοντας (ή έστω μισανοίγοντας σιγά σιγά) πόρτες στο “μαζί”. 

Το “μαζί” είναι ένας τρόπος να βγούμε απ΄ τον φόβο, ένας τρόπος για να βρούμε και να μοιραστούμε λύσεις, ένας τρόπος για να μην δεχτούμε αμαχητί να ξεφτιλίσουμε τη ζωή μας, που προσπαθούν εκείνοι “οι άλλοι, οι κακοί” να μας ξεφτιλίσουν.

Ας πάρουμε πρώτα τέτοια θέση μέσα μας και μετά θα βρούμε και τρόπους και ιδέες να βγούμε απ’ τη φυλακή του φόβου και της αδράνειας. Θαύματα δεν γίνονται, μεγάλα παιδιά είμαστε, αν δεν κουνήσουμε τον εαυτό μας πρώτα και γερά, λύσεις δεν πέφτουν εξ ουρανού, ούτε θα αλλάξουν μαγικά, ούτε θα πέσει το σύστημα εν μια νυκτί, το ακούω εδώ και 30 χρόνια (από τα 18 μου εννοώντας!) και τα χειρότερα είναι εδώ!!! Αυτή ήταν εδώ και χρόνια η πολιτική μου θέση και ισχυροποιείται όσο ζω και ζούμε την καθημερινή επίθεση εξαθλίωσης και αποκτήνωσης της αξιοπρέπειας της ζωής μας.

* psycheandlife2 : κείμενο που γράφτηκε μετά από δύσκολες σκέψεις απορίας, απογοήτευσης, αδικίας και προβληματισμού στο πως μπορεί (ο τρόπος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η…αγριότητα!) να “ταρακουνηθεί” γερά μια ομάδα ανθρώπων που ουσιαστικά το μόνο που έχουν να μοιράσουν είναι η όποια βοήθεια (κυρίως ψυχολογικής στήριξης) μπορεί να προσφέρει ο ένας στον άλλον ανιδιοτελώς, κι όμως ακόμα και έτσι είναι δύσκολο!!!! 

Όπως λέει η λεζάντα στη φωτογραφία (από το http://www.additionstoourtable.com/Pages/KimandJimGregory.aspx)

“Στο τέλος της μέρας, μπορείτε να εστιάσετε σ’ αυτά που σας χωρίζουν ή σ’ αυτά που σας ενώνουν, που σας φέρνουν κοντά“.

http://psycheandlife2.wordpress.com

Οι σχέσεις μας συνδέονται με το 2ο Ενεργειακό κέντρο.....!!!!!!!

Είναι ο νάνος με το πορτοκαλί σκούφο. Το κέντρο αυτό είναι το μυστικό πέρασμα για να βελτιώσουμε όλες μας τις σχέσεις τόσο με τους άλλους, αλλά κυρίως με την σημαντικότερη σχέση που είναι η ίδια μας η Ύπαρξη.

Δηλαδή κατά το παραμύθι να σκοτώσω την «κακή μάγισσα», η οποία δεν είναι άλλη από την εγωιστική μου συμπεριφορά. Στην πορεία αυτής της αναζήτησης πρότασή μου είναι να φοράτε πορτοκαλί χρώμα. 

Όπου καλό θα είναι να σας ακουμπάει κατάσαρκα όλη μέρα. Μια κλωστή σε πορτοκαλί απόχρωση δεμένη σε σημείο που δεν θα φαίνεται από τους άλλους, είναι μια δική μου πρόταση.

Ας θυμηθούμε κάποια κομμάτια που αφορούν το 2οκέντρο .

Στο Φυσικό σώμα συνδέεται με τα γεννητικά όργανα και το αναπαραγωγικό σύστημα, τα νεφρά, την ουροδόχο κύστη, όλα τα υγρά του σώματος, το δέρμα, τη γλώσσα, το έντερο.

Όταν Δυσλειτουργεί έχουμε : σεξουαλικές ασθένειες και ασθένειες των γεννητικών οργάνων, απόρριψη σεξουαλικότητας ή σεξουαλική υπερδιέγερση, φοβίες, ταμπού, καταπιεσμένα συναισθήματα, προβληματικές σχέσεις, συναισθηματική εξάρτηση, επαγγελματικά και οικονομικά προβλήματα.

Όταν έχει Αρμονική λειτουργία υπάρχει σε μας : δημιουργικότητα, ομορφιά, έρωτας, τέχνη, ταλέντο, υγιής σεξουαλική ενέργεια, αποδοχή, χαρά, ευχαρίστηση, υγιείς σχέσης.

Θα φέρουμε σε ισορροπία το κέντρο αυτό μέσα από μια βαθιά αναζήτηση και αναδρομή και για να γίνει αυτό θα ασχοληθούμε με τα ακόλουθα κομμάτια : με δύο πολύ δυνατά συναισθήματα, που όλοι μας τα αναζητούμε, τη χαρά και την ευτυχία. 

Στη συνέχεια με τη μαμά, το μπαμπά, τον σύντροφο, τις σχέσεις μου γενικά με τους άλλους, τη σχέση μου με τον Εαυτό μου.

Τις προσκολλήσεις- συναισθηματική εξάρτηση - ανασφάλειες - φοβίες - θάνατος - πόνος. Είναι μια επίπονη διαδρομή η οποία όμως θα μας δώσει σημαντικές απαντήσεις για να μπορέσουμε να βρούμε το είναι μας. 

( 2ο μυστικό πέρασμα )

Δωροθέα

http://zefira21.blogspot.gr

Όταν μία πόρτα κλείνει, μία άλλη ανοίγει.....!!!!!!!

Σήμερα το πρωί μου τηλεφώνησε μια φίλη και μου είπε: «Νομίζω ότι έχω κατάθλιψη». Η πρώτη μου σκέψη ήταν «Για ποιο λόγο νομίζεις ότι έχεις κατάθλιψη;», «Τι είναι αυτό που σε φέρνει σ’ αυτήν την κατάσταση;», « Μήπως εναποθέτεις τις ελπίδες σου για μία ευτυχισμένη ζωή σε κάποιον άλλο;»

Μήπως όλοι εναποθέτουμε τις ελπίδες μας για ευτυχία σε κάποιον άλλο ή σε κάτι έξω από εμάς; Μήπως περιμένουμε να αλλάξουν οι άλλοι για να αλλάξει η δική μας ζωή; Και γιατί να αλλάξει ο άλλος και όχι εμείς;

Ο κάθε άνθρωπος έχει ελεύθερη βούληση και κοιτάζει πρώτα απ’ όλα να ικανοποιήσει τις δικές του ανάγκες. Δεν μπορεί να γίνει ο άλλος όπως τον θέλουμε εμείς για να είμαστε ικανοποιημένοι και αυτό γιατί τότε δεν θα είναι ο ίδιος. Θα είναι ένας άλλος άνθρωπος και ίσως και πάλι να μην μας κάνει, επειδή το «θέμα» δεν είναι ο άλλος, ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ. 

Ακόμα και αν συμφωνήσουμε ότι κάποιος άλλος έχει πολλά ελαττώματα, εμείς είμαστε αυτοί που δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τον τρόπο που ζούμε τη ζωή μας. Δεν οδηγεί πουθενά το να εστιάσουμε στις ελλείψεις ή στα ελαττώματα των άλλων. Αν ο σύντροφός μου δεν καλύπτει τις ανάγκες μου, αν οι φίλοι μου δεν με στηρίζουν, αν η εργασία μου δεν με ικανοποιεί, τότε πρέπει να δώσω μία λύση: Πρέπει να κάνω αλλαγές. 

Πρέπει να αλλάξω εγώ, όχι να περιμένω να αλλάξει ο σύντροφός μου ή οι φίλοι μου ή ο προϊστάμενός μου. Γιατί όλοι οι παραπάνω δεν πρόκειται να αλλάξουν. Και δεν πρόκειται να αλλάξουν γιατί η παρούσα κατάσταση προφανώς τους ικανοποιεί. 

Οι άλλοι παίρνουν αυτό που θέλουν από εμάς, ενώ εμείς όχι. Και αυτό είναι κάτι που οφείλουμε να διεκδικήσουμε, όχι με το να περιμένουμε να αλλάξουν οι άλλοι και να στενοχωριόμαστε ή ακόμα και να πονάμε, όταν αυτό δεν συμβαίνει, αλλά με το ψάξουμε αυτό που μας καλύπτει, αυτό που μας κάνει ευτυχισμένους.

Αν κάποιος υποστηρίξει ότι είναι δύσκολο να κάνουμε αλλαγές, ότι είναι δύσκολο να αλλάξουμε τις συνήθειές μας και κυρίως ότι αυτές οι αλλαγές προκαλούν πολύ πόνο, θα αντικρούσω αυτή την άποψη λέγοντας ότι περισσότερο πόνο προκαλεί η αδράνεια. 

Η ανοχή απέναντι σε καταστάσεις που δεν ικανοποιούν τις ανάγκες μας έχει ως συνέπεια να μας κάνει δυστυχισμένους, άβουλους, με χαμηλή αυτοεκτίμηση και να ανοίξει την πόρτα της κατάθλιψης.

Λένε ότι όταν μία πόρτα κλείνει, μία άλλη ανοίγει! 

Για να έρθουν νέες καταστάσεις στη ζωή μας πρέπει να τις προσκαλέσουμε και να κάνουμε χώρο γιατί το καινούριο θα έρθει να γεμίσει τη ζωή μας. Το καινούριο φέρνει λάμψη, χαρά κι ευτυχία!!!

Η ευτυχία είναι προσωπική υπόθεση και μόνο εμείς έχουμε το κλειδί της δικής μας πόρτα της ευτυχίας.

Lena Loudaki

Το «πάμε πουθενά να φάμε τίποτε».... πώς τη βιώνουμε τελικά τη φράση αυτή και τόσες άλλες ...!!!!!!

Επαναπρογραμματισμός του υποσυνείδητου !!!

Το υποσυνείδητο του κάθε ένα από μας είναι προγραμματισμένο από την ημέρα που γεννηθήκαμε. Ο προγραμματισμός αυτός είναι γεμάτος από ανασφάλειες, φοβίες, ανταγωνισμό. 

Για να μπορέσω να περάσω νέες πληροφορίες μέσα στο υποσυνείδητο χρειάζεται από μένα σταθερή εργασία. 

Χρειάζεται να λέω κάθε μέρα στον εαυτό μου αντίθετες προτάσεις από αυτές που έχω τόσο καιρό συνηθίσει να λέω. Αν λοιπόν έχω σκέψεις επιβολής που με εξουσιάζουν και με κρατούν μακριά από την πραγματική μου ουσία. Τότε ήρθε η ώρα να τις αλλάξω και να μη νιώθω μιζέρια. 

Η σημερινή κατάσταση της Ελλάδας ωστόσο έχει μέσα της μια μορφή κατεύθυνσης στην απόλυτη εξαθλίωση. Όπου και να γυρίσεις το μάτι σου και το αφτί σου ακούς τα ίδια και τα ίδια και κάποιες φορές χειρότερα. 

Στο χέρι μας είναι αργά και σταθερά να αλλάξουμε την εικόνα..!!! 

Αν νιώθουμε ότι θα πεινάσουμε.... αυτό θα γίνει. 

Αν όμως νιώθουμε ότι όλα θα πάνε καλά και το λέμε συνέχεια και συνέχεια, τότε έχουμε τους καλύτερους οιωνούς στο πλευρό τόσο το δικό μας αλλά και όλων των διπλανών μας. Με πίστη κέρδισαν κάποτε οι προγονοί μας!!! Με πίστη θα κερδίσουμε κι εμείς.

Όποια αρνητική πρόταση έχετε και τη χρησιμοποιείτε αλλάξτε την σε θετική !!! Τη θετική πρόταση τη λέμε κάθε μέρα. Τότε κάποια στιγμή θα αρχίσουμε να τη βιώνουμε στην πραγματικότητα.

Θυμηθείτε πως για να σας κάνουν να αγοράσετε ένα προϊόν θα πρέπει να σας κάνουν πλύση εγκεφάλου για να το αγοράσετε!!!

Τώρα λοιπόν εσείς θα επιλεξετε να κατευθύνετε το δικό σας μυαλό σύμφωνα με αυτά που θέλετε και που πιστεύετε ότι τα αξίζετε!!! Εστιάζω σε αυτά που θέλω με αγάπη και πίστη.

Αν μέχρι εχθές έλεγα «Πάλι Δευτέρα είναι, ποιος πάει για δουλειά», «Γιατί να μην είναι κάθε μέρα Κυριακή», «πάμε πουθενά να φάμε τίποτε» ….. και τελικά αυτά βιώνουν σήμερα αρκετοί συνάνθρωποι μας. Ήρθε η ώρα να λέμε αυτά που θέλουμε και αυτά που εννοούμε. 

Μια πρόταση που ίσως θα μπορούσατε να αρχίσετε να δουλεύετε είναι:

ΑΝΟΙΓΟΜΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΦΘΟΝΙΑ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΑΞΙΖΩ!!!

ή αν δεν σας κάνει αυτή η πρόταση, δημιουργείστε εσείς όποια θέλετε. Μόνο να θυμάστε, πως για να αλλάξει το υποσυνείδητό σας το οποίο είναι χ χρονών θέλει από σας αφοσίωση και σταθερότητα.

http://zefira21.blogspot.gr

Ότι έδωσα θα πάρω… δραχμή παραπάνω........!!!!!!!!!!

Ο Νόμος της έλξης είναι μία κατώτατη μορφή διαδικασίας η οποία δεσμεύει την ενέργεια και κρατάει τις δονήσεις μας στο αστρικό μας σώμα το οποίο είναι και μία πλάνη, αφού το ίδιο το αστρικό σώμα είναι μία αντανάκλαση του πραγματικού είμαι.

Δηλαδή για να μπορέσετε να το καταλάβετε κάθε τι που κάνουμε, σκεφτόμαστε πηγαίνει σε έναν server όπως λέγεται και στους υπολογιστές. Υπάρχει για τον καθένας μας μία τέτοια αποθήκη ( server) και μας στέλνει πίσω αυτά που έχουμε αποθηκεύσει εκεί. 

Άρα τώρα μπορείτε να καταλάβετε απόλυτα γιατί βρέχει στεναχώριες… δεν είναι ότι κάποιος μας καταράστηκε, απλώς η αποθήκη μας το αστρικό μας σώμα έχει γεμίσει από ενεργειακά σκουπίδια είναι τοξικό και μας επιστρέφει αυτά που του δώσαμε. 

Σε αυτό το σημείο επίσης μπορείτε να καταλάβετε ότι δεν έχει ευθύνη κανένας άλλος για τις σκέψεις μας και τις πράξεις μας, γιατί πολύ απλά κανένας άλλος πέρα από μας δεν μπορεί να γεμίσει το δικό μας αιθερικό σώμα. Ήρθε η στιγμή της απομυθοποίησης της ευθύνης που την ρίχναμε σε άλλους. Δικό μας είναι σώμα και εμείς το γεμίσαμε. 

Άρα ο Νόμος την Έλξης έχει δημιουργηθεί από μας για μας και μας κρατάει εγκλωβισμένους με την υλική μας υπόσταση, το σώμα μας, γιατί ως έλξη επιστρέφει η σκέψη μας με ασθένειες.

Όταν προσπαθείς να χρησιμοποιήσεις τον Νόμο της Έλξης ζητώντας διάφορα, πρώτα ψάξε να βρεις τι έχει αυτή η αποθήκη εκεί για σένα. Πώς μπορεί να σου στείλει κάτι που δεν σου ανήκει έτσι απλά επειδή το ζητάς.

Πώς μπορεί ένας υπάλληλος αν δεν πατάει το πόδι του στη δουλειά να πάει να ζητήσει αύξηση και όταν το αφεντικό του δώσει τα παπούτσια στο χέρι να νιώσει ο υπάλληλος ο καημένος και ο άτυχος !!! 

Άρα καλό είναι πριν χρησιμοποιήσω τον νόμο της Έλξης και ζητήσω απότο Σύμπαν που πάντα συνωμοτεί υπέρ μου, να αναζητήσω με ειλικρίνεια τι είμαι, τι ήμουν και τι θα ήθελα να γίνω. Πόση συγνώμη χρωστώ και που ? Ποιες είναι οι προθέσεις μου και σε τι αποσκοπώ ?

Τότε θα αποκτήσω σωστή εικόνα για το αιθερικό μου σώμα και θα ξέρω πολύ καλά, τι μου αναλογεί να πάρω πίσω σύμφωνα με αυτά που έδωσα..

Ότι έδωσα θα πάρω… δραχμή παραπάνω !!!

( Εσσεται Ήμαρ)

Δωροθέα 

http://zefira21.blogspot.gr