Κάθε πουλάκι γεννιέται για να είναι ελεύθερο∙ εάν εμείς το εγκλωβίσουμε σε ένα κλουβί, θα νιώσει περιορισμένο, παγιδευμένο σε έναν χώρο στενό, κλειστό και κρύο.
Θα αισθανθεί σα να του κόβει κάποιος τα φτερά, στερώντας του αυτό που του χαρίζει την ταυτότητά του: την δυνατότητα να πετά.
Η φράση του τίτλου ανήκει στον Alejandro Jodorowsky και είναι το σημείο από το οποίο θα ξεκινήσουμε για να δούμε αν αυτό ισχύει και με τους ανθρώπους.
Αυτό βέβαια είναι μια μεταφορά, ένα σχήμα λόγου, που δείχνει ότι όταν κάποιος ζει μέσα σε ένα κλουβί, σαν πουλάκι παγιδευμένο, δεν έχει τη δυνατότητα μιας ευρείας προοπτικής της ίδιας της ζωής.
Υπάρχουν άνθρωποι που είναι ικανοποιημένοι με ό,τι έχουν αποκτήσει, με τις πεποιθήσεις που θεωρούν ασφαλείς και βέβαιες και δεν έχουν την ανάγκη, ή την επιθυμία να ταξιδέψουν σε άλλα λιβάδια, να γνωρίσουν νέες εμπειρίες.
Αυτό δε σημαίνει ότι είναι κάτι κακό∙ από τη στιγμή που είναι δική μας επιλογή και δεν υπάρχουν συνέπειες κανείς δεν μπορεί να μας κατηγορήσει.
Το πρόβλημα προκύπτει από τη στιγμή που το πουλάκι θεωρεί ότι όλοι οι υπόλοιποι, ακόμη κι οι συγγενείς του, σφάλουν εάν ανοίξουν τα φτερά τους και πετάξουν μακριά από τη φωλιά.
«Το αηδόνι δεν φτιάχνει τη φωλιά του μέσα σε κλουβί, διότι δεν θέλει η σκλαβιά να είναι η μοίρα των μικρών του». Khalil Gibran
Ένα πουλάκι που παραμένει μέσα στο κλουβί ακόμη κι όταν η πόρτα του κλουβιού είναι ανοιχτή, είναι ένα πουλάκι εγκλωβισμένο, φοβισμένο…
Με τον ίδιο τρόπο, εμείς, οι άνθρωποι, γεννηθήκαμε για να πάμε εκεί που μας οδηγεί η επιθυμία μας, ελεύθερα και αυτόνομα.
Ωστόσο, για πολλούς διαφορετικούς λόγους, όπως η παιδεία ή η κοινωνική επιρροή, υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι, μεγαλώνοντας αγκυροβολούν σε μία, αποκαλούμενη, «ζώνη ασφάλειας», από την οποία δεν έχουν την ικανότητα να βγουν, ακόμη κι εάν κάποιος τους σπρώξει προς τα έξω.
Αυτή η «ζώνη ασφάλειας» συνδέεται με κάτι που μας είναι οικείο και μας γεννά ένα αίσθημα ασφάλειας, προστασίας, όταν η καθημερινότητά μας και κάθε εδραιωμένη πραγματικότητα κάνουν τα πάντα για εμάς.
Στην ουσία, πολλές φορές αντιμετωπίζουμε περισσότερες δυσκολίες για να πετάξουμε από πάνω μας αυτά τα συμπεριφορικά πρότυπα και τις αξίες που έχουμε αποκτήσει, ενώ αισθανόμαστε ξένοι με κάθε νέα αξία, διαφορετική από τη δική μας.
Από τη στιγμή που είμαστε ελεύθεροι, κανένα πουλάκι δεν είναι υποχρεωμένο να βγει από το κλουβί του και να πετάξει. Όπως επίσης και κανένας από εμάς δεν είναι υποχρεωμένος να παραμείνει μέσα στο κλουβί πλέον.
Η κατανόηση ενός διαφορετικού τρόπου ζωής είναι μια επωφελής στάση που μας βοηθά να διατηρήσουμε τις προσωπικές μας σχέσεις.
«Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος, πρέπει να είναι ελεύθερος».
«Η πρωταρχική του αρετή, η πιο λαμπερή του ομορφιά, ο μεγαλύτερός του έρωτας είναι η ελευθερία». Juan Ramón Jiménez
Δύο μάτια δεμένα με επιδέσμους δεν βλέπουν παρά μόνο ένα τυφλό πνεύμα.
Μία από τις πιο δημοφιλείς και σημαντικές προσωπικότητες του κόσμου, ο Nelson Mandela, πίστευε πάνω από όλα στην ελευθερία του πνεύματος.
Όταν φοράμε στα μάτια παρωπίδες, μπορούμε – εάν θέλουμε – να τις πετάξουμε μακριά και να δούμε τους ανοιχτούς ορίζοντες, αλλά αυτό είναι πιο περίπλοκο για ένα τυφλό πνεύμα.
Αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι δεν έχουν την ικανότητα να αντιληφθούν ότι βρίσκονται μέσα σε ένα κλουβί, αισθάνονται να πέφτουν πάνω τους κριτικά σχόλια άλλων πλασμάτων, που έχουν ένα πνεύμα ακόμη πιο άκαμπτο: «είσαι τρελός», «δεν είναι σωστή συμπεριφορά», «είναι λάθος αυτό που κάνεις», «τι θα πουν οι άλλοι για εσένα;» είναι φράσεις που ακούμε όταν τολμάμε να ανοίξουμε τα φτερά μας.
Εκείνος που βρίσκεται μέσα στο κλουβί αντιλαμβάνεται πάντοτε ότι ο κόσμος είναι γεμάτος χρώματα και προκλήσεις! Εκείνος που δεν πιστεύει ότι είναι πουλί φυτεύει τα όνειρά του στο έδαφος και μπλέκεται σε έναν φαύλο κύκλο, από τον οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει.
Εκείνος που δεν αμφισβητεί την ικανότητά του να πετάει αναρωτιέται εάν οι άλλοι μπορούν να πετάξουν και μαζί με εκείνους και τα όνειρά τους.
Πρέπει να προκαλούμε το πνεύμα μας να δοκιμάσει νέες εμπειρίες, όχι να το θεωρούμε χορτασμένο.
Εάν ένα πουλάκι έχει φτερά που του επιτρέπουν να πετάξει, ο άνθρωπος έχει ένα πνεύμα που του επιτρέπει να απογειώνεται.
Ωστόσο, θα πρέπει να προκαλούμε το πνεύμα μας, να το ταΐζουμε όμορφες σκέψεις, να το βοηθήσουμε να σκέφτεται χωρίς να το γεμίζουμε προκαταλήψεις.
Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν σαν πουλιά, περνώντας τη ζωή τους μέσα σε ένα κλουβί, επειδή φοβούνται να πετάξουν όταν ξαφνικά η πόρτα ανοίξει.
Δε σημαίνει ότι το πουλάκι κρατάει κακία στους συγγενείς του που πετούν, απλώς δεν τολμάει να το κάνει και το ίδιο. Όλα αυτά έχουν τη δική τους αιτία και σε αυτή την περίπτωση, το μόνο που αυτά τα πουλάκια χρειάζονται είναι τόλμη και γενναιότητα.
«Sapere aude», όπως είπε και ο φιλόσοφος Kant: τόλμα να είσαι σοφός, τόλμα να γνωρίσεις, χρησιμοποίησε τον λόγο για να το πετύχεις.
«Η ελευθερία μας φοβίζει όταν δε συνηθίζουμε να την χρησιμοποιούμε». Robert Schuman
Κείμενο – Απόδοση Λ.Τ.
