Μπορείς να πεις κάτι για τούτα τα λόγια του Βούδα : ''Να αγαπάς τον εαυτό σου και να παρατηρείς - σήμερα, αύριο, πάντοτε'';
Η αγάπη είναι τροφή για την ψυχή. Όπως ακριβώς είναι το φαγητό για το σώμα, έτσι είναι και η αγάπη για την ψυχή. Χωρίς φαγητό, το σώμα είναι αδύναμο, χωρίς αγάπη, η ψυχή είναι αδύναμη.
Και καμιά πολιτεία, καμιά εκκλησία και κανένα επενδεδυμένο συμφέρον δεν θέλησε ποτέ να έχουν οι άνθρωποι δυνατή ψυχή, γιατί ο άνθρωπος που έχει πνευματική ενέργεια είναι επόμενο να είναι εξεγερμένος.
Η αγάπη σε κάνει εξεγερμένο, επαναστατημένο. Η αγάπη σού δίνει φτερά να πετάξεις ψηλά.
Η αγάπη σού δίνει ενόραση για τα πράγματα, ώστε να μην μπορεί να σε εξαπατήσει κανείς, να σε εκμεταλλευτεί, να σε καταπιέζει. Και οι ιερείς και οι πολιτικοί επιβιώνουν μόνο με το αίμα σου΄ επιβιώνουν μόνο με την εκμετάλλευση. Είναι παράσιτα, όλοι οι ιερείς και όλοι οι πολιτικοί.
Για να σε κάνουν αδύναμο πνευματικά, έχουν βρει μια σίγουρη μέθοδο, εκατό τοις εκατό εγγυημένη, και αυτή είναι να σε μαθαίνουν να μην αγαπάς τον εαυτό σου γιατί αν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αγαπά τον εαυτό του, δεν μπορεί να αγαπά και κανέναν άλλο επίσης.
Η διδασκαλία αυτή είναι πολύ πονηρή. Λένε: Να αγαπάς τους άλλους - γιατί ξέρουν ότι αν δεν μπορείς να αγαπάς τον εαυτό σου, δεν μπορείς να αγαπάς καθόλου.
Λένε όμως συνεχώς : Να αγαπάς τους άλλους, να αγαπάς την ανθρωπότητα, να αγαπάς το Θεό, να αγαπάς τη φύση, να αγαπάς τη γυναίκα σου, να αγαπάς τον άντρα σου, τα παιδιά σου, τους γονείς σου, αλλά να μην αγαπάς τον εαυτό σου, γιατί αν αγαπάς τον εαυτό σου είναι εγωιστικό αυτό το πράγμα σύμφωνα με εκείνους.
Επικρίνουν την αγάπη για τον εαυτό τόσο όσο δεν επικρίνουν τίποτε άλλο και έχουν κάνει τη διδασκαλία τους να φαίνεται πολύ λογική.
Λένε: Αν αγαπάς τον εαυτό σου, θα γίνεις εγωιστής, αν αγαπάς τον εαυτό σου θα γίνεις ναρκισσιστής. Δεν είναι αλήθεια αυτό. Ο άνθρωπος που αγαπά τον εαυτό του βλέπει ότι δεν υπάρχει εγώ μέσα του.
Το εγώ προβάλει όταν αγαπάς τους άλλους χωρίς να αγαπάς τον εαυτό σου, όταν προσπαθείς να αγαπάς τους άλλους.
Η αγάπη δεν έχει ιδέα από καθήκον. Το καθήκον είναι βάρος, κάτι το τυπικό. Η αγάπη είναι χαρά, μοίρασμα η αγάπη δεν είναι τυπική.
Αυτός που αγαπάει δεν νιώθει ποτέ ότι έχει κάνει αρκετά αυτός που αγαπάει νιώθει πάντα ότι μπορούσε να κάνει κι άλλα. Αυτός που αγαπάει δεν αισθάνεται ποτέ ότι, ''Τον έχω υποχρεώσει τον άλλο''.
Αντίθετα αισθάνεται ότι, ''Επειδή η αγάπη μου έχει γίνει δεκτή, είμαι υποχρεωμένος. Ο άλλος με έχει υποχρεώσει με το που δέχτηκε το δώρο μου, που δεν το απέρριψε''. Ο άνθρωπος τού καθήκοντος σκέφτεται, ''Είμαι ανώτερος, πνευματικός, σπάνιος. Κοίτα πώς υπηρετώ τους ανθρώπους''.
Ο άνθρωπος που αγαπάει τον εαυτό του σέβεται τον εαυτό του και ο άνθρωπος που αγαπάει τον εαυτό του και σέβεται τον εαυτό του σέβεται και τους άλλους επίσης,
επειδή γνωρίζει ότι, '' Όπως ακριβώς είμαι εγώ, το ίδιο είναι και οι άλλοι. Όπως απολαμβάνω εγώ την αγάπη, το σεβασμό, την αξιοπρέπεια, το ίδιο τα απολαμβάνουν και οι άλλοι''. Συνειδητοποιεί ότι δεν είμαστε διαφορετικοί σε ό,τι αφορά τα θεμελιώδη πράγματα, είμαστε ένα. Βρισκόμαστε κάτω από τον ίδιο νόμο: Eς ντάμο σαναντάνο
Ο άνθρωπος που αγαπάει τον εαυτό του απολαμβάνει τόσο πολύ την αγάπη, γίνεται τόσο ευδαίμων, που η αγάπη αρχίζει να ξεχειλίζει, αρχίζει να φτάνει ως τους άλλους. Φτάνει κατ΄ανάγκην!
Αν ζεις την αγάπη, θέλεις να την μοιράζεσαι. Δεν μπορείς να συνεχίσεις να αγαπάς τον εαυτό σου για πάντα, γιατί ένα πράγμα θα σου γίνει τελείως ξεκάθαρο : ότι αν το να αγαπάς έναν άνθρωπο, τον εαυτό σου, είναι κάτι τόσο εξαιρετικά εκστατικό και όμορφο, πόση ακόμη έκσταση σε περιμένει, αν αρχίσεις να μοιράζεσαι την αγάπη σου με πάρα πολλούς ανθρώπους !
Σιγά-σιγά τα μικρά κύματα αρχίζουν να πηγαίνουν όλο και πιο μακριά. Αγαπάς άλλους ανθρώπους μετά αρχίζεις να αγαπάς τα ζώα, τα πουλιά, τα δέντρα, τις πέτρες. Μπορείς να γεμίσεις ολόκληρο το σύμπαν με την αγάπη σου.
Ένας και μόνο άνθρωπος αρκεί για να γεμίσει ολόκληρο το σύμπαν με αγάπη, όπως ακριβώς ένα και μόνο βότσαλο μπορεί να γεμίσει ολόκληρη τη λίμνη με μικρά κύματα ένα βοτσαλάκι.
Ο άνθρωπος πρέπει να γίνει θεϊκός. Αν δεν γίνει θεϊκός ο άνθρωπος, δεν πρόκειται να υπάρξει καμιά ικανοποίηση, καμιά ευχαρίστηση. Αλλά πώς μπορείς να γίνεις θεϊκός; Οι ιερείς σου λένε ότι είσαι αμαρτωλός.
Οι ιερείς σου λένε ότι είσαι καταδικασμένος, ότι είναι επόμενο να πας στην κόλαση. Και σε κάνουν να φοβάσαι πολύ να αγαπήσεις τον εαυτό σου.
Γ΄αυτό ακριβώς και είναι τόσο εύκολο στους ανθρώπους να βρίσκουν ελαττώματα. Βρίσκουν ελαττώματα στον εαυτό τους, πώς να αποφύγουν να βρουν ελαττώματα στους άλλους;
Μάλιστα, τα βρίσκουν και τα μεγεθύνουν, τα κάνουν όσο πιο μεγάλα γίνεται. Φαίνεται πως μόνο με αυτό το τέχνασμα σώζονται΄ αναγκαστικά το κάνεις αυτό για να περισώσεις κατά κάποιο τρόπο το γόητρό σου. Γι΄αυτό και υπάρχει τόση πολλή κριτική και τόση έλλειψη αγάπης.
Λέω πως αυτή είναι μια από τις βαθύτερες σούτρες του Βούδα και μόνο ένας αφυπνισμένος άνθρωπος μπορεί να προσφέρει μια τέτοια ενόραση.
Ο άνθρωπος που αγαπά τον εαυτό του μπορεί να γίνει εύκολα διαλογιστικός, γιατί διαλογισμός σημαίνει να είσαι με τον εαυτό σου.
Αν μισείς τον εαυτό σου - όπως ακριβώς κάνεις, όπως σου έχουν πει να κάνεις, και το ακολουθείς αυτό με θρησκευτική ευλάβεια - αν μισείς τον εαυτό σου, πώς γίνεται να είσαι με τον εαυτό σου; Ο διαλογισμός δεν είναι τίποτε άλλο από την απόλαυση της όμορφης μοναχικότητάς σου και από τον γιορτασμό του εαυτού σου.
Αυτό είναι όλο κι όλο ο διαλογισμός. Ο διαλογισμός δεν αποτελεί κάποια σχέση. Ο άλλος δεν είναι καθόλου αναγκαίος΄ είναι κανείς αρκετός από μόνος του. Λούζεται κανείς μέσα στην δική του δόξα, λούζεται μέσα στο δικό του φως. Είναι χαρούμενος που είναι ζωντανός, που υπάρχει.
Το μεγαλύτερο θαύμα στον κόσμο είναι το ότι υπάρχεις και το ότι υπάρχω. Το μεγαλύτερο θαύμα είναι ότι υπάρχεις και ο διαλογισμός ανοίγει τις πόρτες τού θαύματος αυτού.
Μόνο όμως ένας άνθρωπος που αγαπά τον εαυτό του μπορεί να διαλογίζεται΄ αλλιώς, ξεφεύγεις συνεχώς από τον εαυτό σου, αποφεύγεις τον εαυτό σου.
Ποιος θέλει να κοιτάξει ένα άσχημο πρόσωπο και ποιος θέλει να διεισδύσει μέσα σε μια άσχημη ύπαρξη; Ποιος θέλει να πάει βαθιά μέσα στη δική του λάσπη, στο δικό του σκοτάδι;
Ποιος θέλει να μπει μέσα στην κόλαση που νομίζει ότι αποτελεί; Θέλεις να κρατήσεις σκεπασμένο το όλο πράγμα με λουλούδια όμορφα και θέλεις πάντα να ξεφεύγεις από τον εαυτό σου.
Έτσι λοιπόν οι άνθρωποι αναζητούν συνεχώς συντροφιά. Δεν μπορούν να μείνουν μόνοι τους θέλουν να είναι μαζί με άλλους. Οι άνθρωποι αναζητούν κάθε είδους συντροφιά΄ αν μπορούν να αποφύγουν τη συντροφιά του εαυτού τους, τους κάνει το οτιδήποτε. Κάθονται μέσα σε ένα κινηματογράφο τρεις ώρες βλέποντας κάτι τελείως ανόητο.
Διαβάζουν ένα αστυνομικό μυθιστόρημα ώρες ολόκληρες, χάνοντας την ώρα τους. Διαβάζουν την ίδια εφημερίδα ξανά και ξανά απλώς για να μείνουν απασχολημένοι. Παίζουν χαρτιά και σκάκι για να σκοτώσουν την ώρα τους… λες και έχουν πάρα πολλή ώρα!
Η αγάπη ξεκινά με τον εαυτό σου κα μετά εξαπλώνεται συνεχώς. Εξαπλώνεται συνεχώς από μόνη της δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι για την εξάπλωσή της.
''Να αγαπάς τον εαυτό σου…'' λέει ο Βούδας. Και αμέσως μετά προσθέτει: ΄΄…και να παρατηρείς''. Αυτό είναι ο διαλογισμός, αυτό είναι το όνομα τού Βούδα για τον διαλογισμό. Αλλά η πρώτη προϋπόθεση είναι να αγαπάς τον εαυτό σου και μετά να παρατηρείς. Αν δεν αγαπάς τον εαυτό σου και αρχίσεις να παρατηρείς, μπορεί να νιώσεις τη διάθεση να αυτοκτονήσεις..
Πολλοί βουδιστές νιώθουν την διάθεση να αυτοκτονήσουν, επειδή δεν δίνουν προσοχή στο πρώτο μέρος της σούτρας, πηδούν αμέσως στο δεύτερο: να παρατηρείς τον εαυτό σου.
Μάλιστα, δεν έχω δει ποτέ κανένα σχολιασμό της Νταμαπάντα, αυτών των αποφθεγμάτων του Βούδα, που να έχει δώσει κάποια προσοχή στο πρώτο μέρος: Να αγαπάς τον εαυτό σου.
Ο Σωκράτης λέει: Γνώθι σαυτόν: ο Βούδας λέει: Να αγαπάς τον εαυτό σου.
Και ο Βούδας είναι πολύ πιο αληθινός, γιατί, αν δεν αγαπάς τον εαυτό σου, δεν θα γνωρίσεις ποτέ τον εαυτό σου΄ η γνώση έρχεται αργότερα μόνο, η αγάπη προετοιμάζει το έδαφος. Η αγάπη αποτελεί την δυνατότητα να γνωρίσεις τον εαυτό σου. Η αγάπη είναι ο σωστός τρόπος για να γνωρίσεις τον εαυτό σου.
''Να αγαπάς τον εαυτό σου και να παρατηρείς… σήμερα, αύριο, πάντοτε''.
Δημιούργησε ενέργεια αγάπης γύρω από τον εαυτό σου. Να αγαπάς το σώμα σου και να αγαπάς το νου σου. Να αγαπάς τον όλο σου μηχανισμό, τον όλο σου οργανισμό. Με τη λέξη αγάπη εννοώ: αποδέξου το έτσι όπως είναι, μην προσπαθείς να καταπιέσεις.
Καταπιέζουμε μόνο όταν μισούμε κάτι, καταπιέζουμε μόνο όταν είμαστε εναντίον κάποιου πράγματος. Μην καταπιέζεις, γιατί αν καταπιέζεις, πώς θα παρατηρείς;
Δεν μπορούμε να κοιτάξουμε τον εχθρό κατάματα μπορούμε να κοιτάξουμε μόνο τον αγαπημένο μας στα μάτια. Αν δεν αγαπάς τον εαυτό σου, δεν θα μπορέσεις να κοιτάξεις μέσα στα ίδια σου τα μάτια, το ίδιο σου το πρόσωπο, την ίδια σου την πραγματικότητα.
Η παρατήρηση είναι διαλογισμός, το όνομα που δίνει ο Βούδας στο διαλογισμό. Η λέξη κλειδί του Βούδα είναι παρατήρησε. Λέει : Έχε επίγνωση, να είσαι σε εγρήγορση, μην χάνεις τη συνειδητότητα. Μην συμπεριφέρεσαι με νυσταγμένο τρόπο. Μην λειτουργείς συνεχώς σαν μηχανή, σαν ρομπότ. Έτσι λειτουργούν οι άνθρωποι.
Παρατήρησε παρατήρησε απλώς. Ο Βούδας δεν λέει τι πρέπει να παρατηρείς τα πάντα! Όταν περπατάς, παρατήρησε το περπάτημά σου. Όταν τρως, παρατήρησε που τρως. Όταν κάνεις ντους, παρατήρησε το νερό, το κρύο νερό που πέφτει πάνω σου, το άγγιγμα του νερού, την ψυχρότητα, το τρεμούλιασμα που περνάει από τη σπονδυλική σου στήλη΄ παρατήρησε τα πάντα, ''σήμερα, αύριο, πάντοτε''.
Έρχεται τελικά μια στιγμή που παρατηρείς ακόμη και τον ύπνο σου. Αυτό είναι το υπέρτατο σημείο της παρατήρησης. Το σώμα αποκοιμιέται και υπάρχει ακόμη ένας παρατηρητής που είναι ξύπνιος, που παρατηρεί σιωπηλά το σώμα καθώς κοιμάται βαθιά.
Αυτό είναι το υπέρτατο σημείο της παρατήρησης. Προς το παρόν, ακριβώς το αντίθετο ισχύει: το σώμα σου είναι ξύπνιο, αλλά εσύ κοιμάσαι. Τότε, εσύ θα είσαι ξύπνιος και το σώμα σου θα κοιμάται.
Το σώμα χρειάζεται ανάπαυση, αλλά η συνειδητότητά σου δεν χρειάζεται ύπνο. Η συνειδητότητά σου είναι συνειδητότητα είναι εγρήγορση, αυτό ακριβώς είναι η φύση της.
Καθώς γίνεσαι πιο παρατηρητικός, αρχίζεις να έχεις φτερά τότε όλος ο ουρανός είναι δικός σου. Ο άνθρωπος αποτελεί συνάντηση της γης και του ουρανού, του σώματος και της ψυχής.
Osho, The Dhammapada: The Way of the Buddha,
Τόμος 5, Ομιλία #5
