Αυτό που οι περισσότεροι γονείς επιδιώκουν, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, με την ανατροφή των παιδιών τους είναι να μεγαλώσουν καλούς ανθρώπους. Αλλά και ανθρώπους που θα σέβονται και θα κατανοούν τα αισθήματα και τις απόψεις των άλλων, που θα νοιάζονται. Τα μαθήματα αυτά δίνονται στην κάθε οικογένεια καθημερινά, σε παιδιά κάθε ηλικίας, μέσα από συζητήσεις και ερωτήσεις που κάνουν ακόμα και τα πιο εγωκεντρικά πιτσιρίκια -και ποιο δεν είναι;- να σκέφτονται και τους άλλους. Δείτε επτά τέτοιες ερωτήσεις:
Πώς νιώθεις γι'αυτό;
Αυτή είναι καλή ερώτηση όταν το παιδί είναι αναστατωμένο ή νιώθει ότι έχει αδικηθεί. Βοηθήστε το να είναι όσο πιο συγκεκριμένο γίνεται: Η ικανότητα να ονοματίζει συγκεκριμένα συναισθήματα και να εκφράζει πώς και γιατί νιώθει έτσι είναι πολύ σημαντική στο να μπορεί, στην συνέχεια, να αυτό-ρυθμίζεται. Να ανταποκρίνεται, δηλαδή, αποτελεσματικά σε ποικίλα συναισθήματα, κάθε έντασης.
Ξέρεις ότι πολλές φορές έχω φοβηθεί και εγώ;
Ένας εξαιρετικός τρόπος για να γνωρίζει το παιδί καλύτερα τον εαυτό του και τα συναισθήματά του, ειδικά όσο ακόμα είναι μικρό και δυσκολεύεται να βρίσκει τις σωστές λέξεις για να περιγράφει αυτά που νιώθει, είναι η δική σας εμπειρία.
Καταρχήν, μπορείτε να μοιράζεστε με το παιδί στιγμές κατά τις οποίες έχετε και εσείς νιώσει εκνευρισμό ή φόβο ή μοναξιά. Στο μεσημεριανό τραπέζι, μην αρκείστε στο να ρωτάτε το παιδί πώς πέρασε τη μέρα του. Μιλήστε και για την δική σας μέρα και για το πώς κάποιες εξελίξεις σας κάνουν να νιώθετε.
Πώς θα ένιωθε γι'αυτό ο αδερφός/η αδερφή σου;
Πολλοί από εμάς αφιερώνουμε χρόνο στο να αναλογιζόμαστε πώς θα νιώθαμε για μία κατάσταση αν ήμασταν στην θέση κάποιου άλλου, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τις απόψεις και τις επιλογές του. Γι'αυτό κι όταν το παιδί μπλέκεται σε καβγάδες με τα αδέρφια ή τους φίλους του και κάνει κάτι που τους πληγώνει, οι γονείς συχνά το ρωτούν «πώς θα ένιωθες εσύ αν στο έκανε αυτό;».
Ωστόσο, οι ψυχολόγοι λένε ότι ίσως είναι προτιμότερο να ρωτάμε το παιδί «πώς πιστεύεις ότι νιώθει ο άλλος με αυτό που έκανες;». Με τον τρόπο αυτό το παιδί, αντί να νοιάζεται μόνο για τα δικά του αισθήματα, και να προσπαθεί να τα προβάλει στους άλλους, μαθαίνει να νοιάζεται και για τα αισθήματα των άλλων.
Πώς πιστεύεις ότι ένιωσε ο τάδε ήρωας; Γιατί νομίζεις πήρε αυτές τις αποφάσεις;
Αμέτρητες μελέτες έχουν δείξει ότι διαβάζοντας παραμύθια στα παιδιά οι γονείς μπορούν να αυξήσουν την ενσυναίσθηση των παιδιών. Όταν, λοιπόν, διαβάζετε μία ιστορία στο παιδί, ή συζητάτε για μία ταινία ή ένα βιβλίο, μην μιλάτε μόνο γι'αυτά που έγιναν, συζητήστε γιατί έγιναν. Μοιραστείτε μαζί τους δικές σας ιστορίες για όταν είχατε και εσείς νιώσει έτσι και ρωτήστε το παιδί αν και αυτό έχει αισθανθεί ποτέ με τον ίδιο τρόπο.
Ποιο συναίσθημα είναι αυτό;
Παίξτε με το παιδί σας «μάντεψε τι νιώθω». Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να μάθει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του. Πώς; Ξεκινήστε παίρνοντας μια έκφραση που να σχετίζεται με κάποιο συναίσθημα (π.χ. χαρά, λύπη, τρόμο ή έκπληξη). Ζητήστε από το παιδί να σας πει ποιο συναίσθημα αντιπροσωπεύει η συγκεκριμένη έκφραση και έπειτα πείτε του να προσπαθήσει να την μιμηθεί.
Η διαδικασία αυτή θα βοηθήσει το παιδί σας να «χτίσει» το λεξιλόγιο των συναισθημάτων του, έτσι ώστε να μπορεί να περιγράφει καλύτερα το πώς νιώθει, αλλά και να κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων.
Αν είχες υπερδυνάμεις, πώς θα τις χρησιμοποιούσες για να βοηθήσεις τους άλλους;
Η ικανότητά μας να νοιαζόμαστε και να κατανοούμε τους άλλους έχει νόημα μόνο όταν δρούμε και ανάλογα. Όταν το παιδί μιλά για έναν συμμαθητή του ή για κάποιον γνωστό σας που αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα -στο σπίτι ή στο σχολείο- ρωτήστε αν θα μπορούσε να κάνει κάτι για να βοηθήσει αυτό το άτομο να νιώσει καλύτερα.
Εσείς, στην ηλικία του παιδιού.
Όταν μοιραζόμαστε τις ιστορίες μας και ακούμε αυτές των άλλων μαθαίνουμε να κατανοούμε καλύτερα ο ένας τον άλλον και να αποκτούμε σφαιρική εικόνα για τον κόσμο. Παρακινήστε την έμφυτη περιέργεια του παιδιού σας: Πείτε του να ρωτήσει κάποιον συγγενή σας ή τους παππούδες του πώς ήταν εκείνοι ως παιδιά. Π.χ. «Πώς ήσουν όταν ήσουν 9 χρονών; Πώς ήταν το σχολείο;
Τι γινόταν στην Ελλάδα και στον κόσμο τότε;» Αυτές οι συνδιαλλαγές μεταξύ των γενεών θα το βοηθήσουν να μην βλέπει τους άλλους ως «διαφορετικούς» και να αντιληφθεί ότι όλοι γύρω του μοιράζονται το σπουδαιότερο κοινό χαρακτηριστικό: είναι άνθρωποι.
Parents.com
Έλενα Μπούλια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου