Facebook και Προσωπικότητα.... Αλήθειες και Μύθοι
Το Facebook αποτελεί ομολογουμένως ένα από τα πλέον διαδεδομένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μετρώντας αισίως πάνω από 800.000.000 χρήστες παγκοσμίως. Τι κρύβεται, όμως, πίσω από αυτόν τον αριθμό;
Ποιοι τύποι προσωπικότητας μοιάζουν να αγαπούν ιδιαίτερα το Facebook; Υπάρχει ηλικιακό όριο στους πιθανούς χρήστες; Τι μπορεί να φανερώσει η φωτογραφία του κοινωνικού μας προφίλ ή ο αριθμός των ηλεκτρονικών μας "φίλων"; Τέσσερεις επιστήμονες απαντούν στις ερωτήσεις αυτές, συνοψίζοντας τα σημαντικότερα πορίσματα μιας σειράς ερευνών.
Ποιοι χρησιμοποιούν το Facebook;
Στο ερώτημα αυτό, έρευνες έρχονται να επαληθεύσουν την κοινή διαίσθηση, φανερώνοντας πως η πλειοψηφία των χρηστών του Facebook ανήκει σε νεότερες ηλικιακές ομάδες, καθώς άτομα μεγαλύτερης ηλικίας μοιάζουν λιγότερο εξοικειωμένα με την πλοήγηση στον εν λόγω ισότοπο.
Από την άλλη πλευρά, το φύλο, η εθνικότητα ή ο βαθμός κοινωνικότητας και εξωστρέφειας δεν φαίνονται να αποτελούν προσδιοριστικούς παράγοντες. Eντούτοις, οι γυναίκες φαίνεται να περνούν περισσότερη ώρα στο Facebook, καθώς και να ανησυχούν περισσότερο για ζητήματα ασφάλειας των προσωπικών τους δεδομένων.
Πώς και γιατί χρησιμοποιούν οι άνθρωποι το Facebook;
«Για πληροφόρηση, επικοινωνία και κοινωνικοποίηση», είναι οι συχνότερες απαντήσεις που δίνονται σε ερευνητές. Πέραν αυτών όμως, οι Wise, Alhabash και Park (2010) σημειώνουν πως οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το Facebook για δυο κυρίως λόγους· την παθητική παρακολούθηση της ζωής των άλλων ή, αντίστροφα, την ΅ενεργητική αναζήτηση συγκεκριμένων πληροφοριών. Στα πλαίσια αυτά, η παθητική παρακολούθηση φαίνεται πως είναι συνηθέστερη, εντούτοις η ΅ενεργητική αναζήτησηΆ φαίνεται πως συνδέεται με μεγαλύτερα ποσοστά ικανοποίησης, όπως έχουν καταδείξει νευρο-φυσιολογικές μελέτες.
"What you see is what you get"· Τι κρύβεται πίσω από την ηλεκτρονική μας προσωπικότητα;
«Το πρώτο βήμα στην κοινωνική δικτύωση είναι η δημιουργία μιας "ζωντανή" ψηφιακής προσωπικότητας», σημειώνουν οι Boyd και Ellison (2007). Στα πλαίσια αυτά, οι χρήστες του Facebook δύνανται να παρουσιάσουν τον εαυτό τους αρκετά ωραιοποιημένο, παρΆ όλα αυτά, ορισμένα άλλα "ίχνη", όπως ο τρόπος με τον οποίο αυτοί επικοινωνούν αλλά και τα άτομα με τα οποία συνδέονται διαδικτυακά, μπορούν να τους προδώσουν.
Επιπλέον, άνθρωποι με ενδείξεις ναρκισσιστικής προσωπικότητας τείνουν να ασχολούνται πολύ περισσότερο με την φωτογραφία του προφίλ τους, αλλά και με το Facebook γενικότερα, καθώς και να επιδίδονται σε διάφορες αντίστοιχες ηλεκτρονικές δραστηριότητες αυτό-προβολής (Mehdizadeh, 2010).
Παρομοίως, άτομα που επιδιώκουν την δημοτικότητα και την κοινωνική αποδοχή, τείνουν να μοιράζονται πολύ περισσότερες προσωπικές πληροφορίες δημοσίως, σε αντίθεση με όσους φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, αλλά και εκείνους που είναι γενικώς δύσπιστοι.
Πόσο φίλοι είναι οι "φίλοι" μας στο Facebook;
Πόσο αληθινές είναι οι διαδικτυακές φιλίες; Υποβοηθά το Facebook και οι αντίστοιχες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης την κοινωνικοποίησή μας; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τουλάχιστον. Στα πλαίσια αυτά, το Facebook φαίνεται πως συχνότερα συντηρεί ήδη υπάρχουσες διαπροσωπικές σχέσεις, και πολύ λιγότερο δημιουργεί καινούριες.
Τι μαρτυρά ο αριθμός των "φίλων" μας στο Facebook;
Ο Acar (2008) επισημαίνει πως ο αριθμός των φίλων μας φαίνεται να προσλαμβάνεται από τους άλλους ως ΅δείκτης Ά δημοτικότητας και εξωστρέφειάς μας. Σε συμφωνία με την παραπάνω υπόθεση, άτομα με πολλούς ΅φίλους στο Facebook τείνουν να προσλαμβάνονται από τους άλλους ως ιδιαίτερα κοινωνικά και δημοφιλή, εντούτοις όταν ο αριθμός αυτός ξεπερνά ένα λογικό όριο που συνήθως μεταφράζεται σε περίπου 300 "φίλους", τότε το άτομο αυτό αρχίζει να προσλαμβάνεται ως αναξιόπιστο ή επιφανειακό.
Πόσο μπορεί να επηρεάσει το Facebook τις διαπροσωπικές μας σχέσεις;
«Πολύ», είναι η απάντηση, «και ιδίως τις ερωτικές μας σχέσεις». Στα πλαίσια αυτά, μια έρευνα των Muise και συνεργατών (2009) κατέδειξε πως η χρήση αντίστοιχων μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να οδηγήσει σε έντονη ζηλοτυπία ή εμμονική συμπεριφορά, καθώς οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με προσωπικές πληροφορίες του συντρόφου τους στις οποίες δεν θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση διαφορετικά. Επιπλέον, τα παραπάνω ενδέχεται να οδηγήσουν περεταίρω σε ένα φαύλο κύκλο "επιτήρησης και παρακολούθησης".
Πόσο "εθιστικό"είναι το Facebook;
«Εξαρτάται»! Στην πράξη, ο βαθμός ΅εξάρτησηςΆ από το Facebook, φαίνεται να προσδιορίζεται από την έκταση και βαθμό χρήσης του εν λόγω μέσου. Στο ίδιο πλαίσιο, όσο πιο εθισμένο είναι ένα άτομο, τόσο δυσχερέστερη αναμένεται να είναι η απεξάρτησή του.
Από την άλλη πλευρά, η έρευνα των Sheldon και Hinsch (2011) υποδεικνύει πως η μείωση της χρήσης του Facebook μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της επιθετικότητας, της αναβλητικότητας και του αρνητισμού, ενώ μπορεί εξίσου να προωθήσει την αύξηση του βαθμού ικανοποίησης από τη ζωή, αλλά και τα θετικά συναισθήματα γενικότερα.
Συμπερασματικά, οφείλουμε να τονίσουμε πως η συνετή χρήση του μέσου αυτού δεν μοιάζει να εγκυμονεί κινδύνους, παρΆ όλα αυτά, η άλογη ενασχόληση με το Facebook μπορεί να κλονίσει τις διαπροσωπικές μας σχέσεις καθώς και τον ίδιο μας το ψυχισμό.
Πηγή: Anderson, B., Woodnutt, T., Fagan, P., & Chamorro-Premuzic, T. (2012). Facebook psychology: Popular questions answered by research. Psychology of Popular Media Culture , 1 (1), σσ. 23–37.
Επιμέλεια για το psyhealth.gr: Μαριλένα Αβραάμ-Ρέπα Ψυχολόγος MSc Transpersonal Psychology & Consciousness Studies
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου