Γνωρίζοντας ότι η ύπαρξη μας μπορεί να διακοπεί ανά πάσα στιγμή και απροσδόκητα, συχνά προσπαθούμε να προσδώσουμε μία έννοια προσωπικής αξίας σε ένα κόσμο με διάρκεια και νόημα.
“Μα δε θέλω να ξαναφύγω”, κλαψούρισε. “Και συ δε θα μ' αφήσεις, όχι! Πώς μπορώ να ζήσω ευτυχισμένη εδώ πέρα, αν ξέρω ότι σε λίγο θα περάσουν όλα και θα τελειώσουν”;
Η ικανότητα να σκεφτόμαστε τον εαυτό μας σε βάθος χρόνου, μας επιτρέπει να προβληματιστούμε σχετικά με γεγονότα του παρελθόντος, να μάθουμε από αυτό, καθώς και να κάνουμε πλάνα για το μέλλον.
Ωστόσο, η ίδιες αυτές νοητικές διαδικασίες, διευκολύνουν και σε κάτι άλλο: στο να αποκτήσουμε επίγνωση για το αναπόφευκτο του θανάτου. Και αυτό με τη σειρά του, πιθανά να οδηγεί σε αυτό που ονομάζεται άγχος θανάτου. Έτσι, γνωρίζοντας ότι η ύπαρξη μας μπορεί να διακοπεί ανά πάσα στιγμή και απροσδόκητα, συχνά προσπαθούμε να προσδώσουμε μία έννοια προσωπικής αξίας σε ένα κόσμο με διάρκεια και νόημα.
Πολιτισμικές κοσμοθεωρίες που επικεντρώνεται στην περιγραφή του κόσμου ως ένα φιλικό και ασφαλές μέρος να ζεις, μπορούν να βελτιώσουν το άγχος του θανάτου άμεσα, επιτρέποντας στο άτομο να αποκτήσει ένα είδος προβλεψιμότητας στο περιβάλλον και εικονικού ελέγχου των καταστάσεων, που λειτουργούν ως μικρές συμβολικές νίκες με την πραγματικότητα.
Στο απόσπασμα από το βιβλίο του Herman Hesse ΅Νάρκισσος και ΧρυσόστομοςΆ, ο Χυσόστομος απαντά στα λόγια της Λένας, ευγενικά αλλά και με μία δόση απειλής στη φωνή του, το εξής :
“Λένα μου, αυτό που είπες τωραδά έχει βασανίσει κάθε σοφό άνθρωπο στον κόσμο, κι όλοι τους έχουν σπάσει το κεφάλι τους να το συλλογίζονται. Αν όμως ό,τι έχουμε τούτη τη στιγμή δεν είναι του γούστου σου ή δε σου αρκεί, βάζω φωτιά αμέσως σΆ αυτή την καλύβα και ας τραβήξει ο καθένας το δρόμο του. Σου μιλάω ειλικρινά, Λένα”. Εκείνη δεν είπε τίποτΆ άλλο, αλλά μια σκιά έπεσε πάνω στην αγάπη τους.
Οι προσωπικές σχέσεις, από την άλλη, μπορεί να αποτελέσουν ένα μέσο για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και προσφέρουν έναν τρόπο επικύρωσης της ασφαλούς κοσμοθεωρίας. Στη παιδική μας ηλικία, οι στενές σχέσεις, όπως αυτής της μητέρας με το βρέφος, χρησιμεύουν ως ένας ρυθμιστικός μηχανισμός για την αντιμετώπιση του άγχους. Τα παιδιά μαθαίνουν από πολύ νωρίς, ότι όσο οι γονείς είναι ευχαριστημένοι από τη συμπεριφορά τους, δεν πρόκειται να εγκαταλειφτούν ή να νιώσουν απόρριψη.
Είναι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που το βρέφος εξισώνει την καλή αίσθηση για τον εαυτό με το αίσθημα ασφάλειας.
Καθώς όμως το παιδί μεγαλώνει, και αρχίζει να αναγνωρίζει τους φυσικούς περιορισμούς των γονέων, επικεντρώνεται περισσότερο στη προσπάθεια ενίσχυσης της δικιάς του αυτό - εκτίμησης, ενώ το μοτίβο της συναισθηματικής του ΅προσήλωσης, μεταφέρεται στο τρόπο που σχετίζεται με τις στενές ρομαντικές, και άλλες, σχέσεις του.
Πιστεύοντας ότι μοιράζονται κοινές αξίες με τους άλλους που προσδίδουν νόημα στη ζωή, οι άνθρωποι μπορούν να μετριάσουν τον φόβο αυτό.
Τι γίνεται όμως όταν ο κόσμος δε μοιάζει να είναι ασφαλής;
Tα άτομα που δεν έχουν νιώσει ασφάλεια στον τρόπο που συνδέονται με τους άλλους, παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα άγχους θανάτου από ό, τι τα άτομα που συνδέονται και βλέπουν τον κόσμο ως περισσότερο ασφαλή. Όταν υπάρχει μεγαλύτερη σιγουριά στον τρόπο που βιώνεται ο κόσμος, υπάρχει και αυξημένη επιθυμία για οικειότητα με τους άλλους, κάνοντας έτσι περισσότερο ουσιαστική την σύνδεση με τον κόσμο.
Όταν μπορούμε να συνδεόμαστε με τρόπο ασφαλή με τον άλλον, και όχι από κάποια αίσθηση φόβου ή καθήκοντος, η έννοια της δέσμευσης αποκτά ουσιαστικό νόημα και λειτουργεί σα δίχτυ προστασίας στο αβέβαιο μέλλον, αφήνοντας χώρο να ζήσουμε στο παρόν.
Εσείς αλήθεια, πώς συνδέεστε;
psychebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου