Ο Αριστοτέλης θεωρείται από τις πιο σημαντικές μορφές της φιλοσοφικής σκέψης του αρχαίου κόσμου και από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών. Φυσιοδίφης, φιλόσοφος, δημιουργός της λογικής.
“Ο Αριστοτέλης υπήρξε ο πρώτος γνήσιος επιστήμονας στην ιστορία… και κάθε κατοπινός επιστήμονας του οφείλει κάτι” γράφει η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα για εκείνον.
Η διδασκαλία του διαπερνούσε τη δυτική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη μέχρι και την Επιστημονική Επανάσταση του 17ου αιώνα. Στα 17 του χρόνια εισέρχεται στην Ακαδημία του Πλάτωνα, στην Αθήνα, όπου παραμένει για 20 χρόνια.
Εκεί συνδέεται τόσο με τον Πλάτωνα, τον Εύδοξο, τον Ξενοκράτη και άλλους στοχαστές.Τα έργα του αναφέρονται σε πολλές επιστήμες. Ανάμεσά τους φυσική, βιολογία, ζωολογία, μεταφυσική, λογική, ηθική, ποίηση, θέατρο, μουσική, ρητορική, πολιτική.
Η περίοδος της ωριμότητας αρχίζει με τις βιολογικές έρευνες και τα συμπεράσματά του είναι η πρώτη συστηματοποίηση των βιολογικών φαινομένων στην Ευρώπη. Η σκέψη και οι διδασκαλίες του Αριστοτέλη, έχουν μεγάλη επιρροή στη φιλοσοφική, θεολογική και επιστημονική σκέψη έως και μετά τον Μεσαίωνα.
Μετά τον θάνατο του Πλάτωνα, φεύγει από την Αθήνα και αναλαμβάνει το 343 π.Χ./42 τη διδασκαλία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ως διδάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Αριστοτέλης, αποκτά διάφορες ευκαιρίες και αφθονία προμηθειών. Ιδρύει μια βιβλιοθήκη στο Λύκειο, η οποία γίνεται αρωγός στην παραγωγή εκατοντάδων έργων του.
Το γεγονός ότι υπήρξε μαθητής του Πλάτωνα, τον οδηγεί στις απόψεις του πλατωνισμού. Ωστόσο, μετά τον θάνατο του Πλάτωνα, οδηγείται περισσότερο, σε εμπειρικές μελέτες και μετατοπίζεται από τον πλατωνισμό στον εμπειρισμό. Θεωρεί ότι οι ιδέες και οι γνώσεις όλων των λαών βασίζονται στην αντίληψη.
Το έργο του είναι τεράστιο (400 βιβλία, κυρίως σε μορφή διαλόγων). Από αυτά έχουν σωθεί 47 βιβλία και μερικά αποσπάσματα από τα άλλα.
Σας παραθέτω κάποιες από τις σπουδαίες ρήσεις του…
“Η φτώχεια είναι έλλειψη πολλών πραγμάτων και η απληστία όλων.”
“Το Ελληνικό γένος ζει ελεύθερα και διοικείται άριστα και θα μπορούσε να κυριαρχήσει, αν ήταν πολιτικά ενωμένο.”
“Αυτό που πέτυχα με τη φιλοσοφία, ήταν να κάνω με τη θέλησή μου αυτά που οι άλλοι τα κάνουν επειδή φοβούνται τους νόμους.”
“Περισσότερο αγαπούν οι ευεργέτες τους ευεργετούμενους παρά οι ευεργετούμενοι τους ευεργέτες.”
Όταν άκουσε ότι κάποιος τον κορόιδευε, “όταν λείπω, μπορούν και να με μαστιγώσουν”, είπε
“Δεν υπάρχει τίποτε πιο άνισο από την ίση μεταχείριση των ανίσων.”
“Τα πράγματα που πρέπει να κάνεις, τα μαθαίνεις κάνοντάς τα.”
“Οι μητέρες αγαπούν τα παιδιά τους πιο πολύ από τους πατεράδες. Κι αυτό, διότι πρώτον ο τοκετός είναι οδυνηρός, και δεύτερο, είναι σίγουρες ότι τα παιδιά που γέννησαν είναι δικά τους.”
“Ο άνθρωπος είναι ον φύσει κοινωνικό και πολιτικό. Αυτός που μπορεί να ζήσει μακριά απ’ τις ανθρώπινες κοινωνίες είναι είτε θηρίο είτε θεός.
“Συνήθως, την ισχυρότερη μνήμη την έχουν εκείνοι που είναι αργοί στην αντίληψη.”
“Είμαστε όλοι φίλοι των ευτυχούντων, ενώ των δυστυχούντων δεν είναι φίλος ούτε ο πατέρας.”
“Άμιλλα είναι η τάση να φτάσει κανένας τον άλλον, που τον θαυμάζει, ή και να τον ξεπεράσει, χωρίς να αισθάνεται φθόνο, αν ο άλλος τον ξεπερνάει.”
“Κάθε εργασία επί πληρωμή αποσπά και φθείρει το μυαλό.”
“Το κύριο γνώρισμα του πολίτη είναι η συμμετοχή στην απονομή δικαιοσύνης και στην άσκηση εξουσίας.”
“Οι βάρβαροι είναι εκ φύσεως πιο δουλοπρεπείς από τους Έλληνες.”
“H κακία είναι μία ανοησία για εκείνους που δεν έχουν καταλάβει ότι δεν ζούμε για πάντα.”
“Η ομορφιά είναι η καλύτερη συστατική επιστολή.”
“Tίποτα απ’ όσα είναι δοσμένα από τη φύση δεν είναι χωρίς τάξη.”
“Τα περισσότερα από αυτά που θα γίνουν στο μέλλον είναι ίδια μ’ αυτά που έχουν γίνει.”
“Ξεχώρισε από παλιά το Ελληνικό έθνος από τους βαρβάρους όντας πιο ικανό και περισσότερο απαλλαγμένο από την ηλιθιότητα.”
“Η μοχθηρία και η αδικία υπάρχουν από πρόθεση και όχι τυχαία ή κατά λάθος.”
“Είναι χαρακτηριστικό του καλλιεργημένου μυαλού να μπορεί να απολαύσει μια ιδέα χωρίς να την αποδεχθεί.”
“Η φτώχεια είναι ο γονιός της επανάστασης και του εγκλήματος.”
“Τα πράγματα που πρέπει να κάνεις, τα μαθαίνεις κάνοντάς τα.”
“Είναι χαρακτηριστικό του μεγαλόψυχου ανθρώπου να μη ζητάει χάρες, αλλά να είναι έτοιμος να κάνει το καλό στους άλλους.”
“Συνήθως, την ισχυρότερη μνήμη την έχουν εκείνοι που είναι αργοί στην αντίληψη.”
“Όλες οι ανθρώπινες πράξεις έχουν ως αίτιο ένα από τα εξής επτά: τύχη, φύση, παρόρμηση, συνήθεια, λογική, πάθος, πόθο.”
“Τις περιουσίες οι μικρές δαπάνες τις εξαφανίζουν.”
“Ανδρείος είναι αυτός που δεν φοβάται τον τιμημένο θάνατο.”
“Κάλλιο τρελός με όλους παρά συνετός και μόνος.”
“Το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του.”
“Η οικογένεια είναι η ένωση που καθιερώθηκε από τη φύση για την εξυπηρέτηση των καθημερινών αναγκών του ανθρώπου.”
Μανταλένα Μαρία Διαμαντή
Image: Giovanni Battista Langetti, Aristotle Refusing the Hemlock | artuk.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου