Καταρχάς, ο πόνος μας προέρχεται από την έλλειψη κατανόησης σχετικά με το πώς λειτουργεί το μυαλό μας και με τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις σκέψεις μας και την πραγματικότητα.
Οι πηγές του πόνου
Δεύτερον, ο πόνος μας πηγάζει από την έλλειψη ευγνωμοσύνης και εμπιστοσύνης. Πηγάζει από το γεγονός ότι δεν είμαστε εκπαιδευμένοι στην αβεβαιότητα, από την επιθυμία μας να θέλουμε να τα ελέγχουμε όλα και από την απαιτούμενη αμεσότητα των αποτελεσμάτων.
Για παράδειγμα, υποφέρεις όταν πας να αγοράσεις φρούτα; Όχι, έτσι δεν είναι; Γιατί όχι; Γιατί ξέρεις τι θα συμβεί, ξέρεις ότι δεν διατρέχεις κανέναν κίνδυνο, πιστεύεις ότι θα καταφέρεις αυτό που θέλεις.
Αντίθετα, γιατί αγχώνεσαι όταν πηγαίνεις σε μια συνέντευξη για δουλειά ή όταν πρόκειται να συναντηθείς με έναν πελάτη; Ξέρω πως δεν είναι το ίδιο το να υποφέρεις με το να αγχώνεσαι.
Μιλάω γενικά για όλα όσα σου προκαλούν ένταση, ώστε να ορίσουμε μια διαφορά ανάμεσα στις καταστάσεις που απολαμβάνουμε και τις καταστάσεις όπου η ένταση ή η ανησυχία μάς εμποδίζουν να απολαύσουμε το παρόν.
Αν ήξερες ότι με εκείνη τη συνέντευξη που έκανες θα σου έδιναν τη δουλειά ή ότι την επόμενη θα σε καλούσαν αλλού για να σου δώσουν μια καλύτερη δουλειά, πιθανότατα θα ήσουν πολύ χαρούμενος.
Γιατί τα παιδιά χαίρονται σχεδόν πάντα; Μερικές φορές εκνευρίζονται γιατί δεν πετυχαίνουν αυτό που θέλουν, αλλά αμέσως βρίσκουν κάτι άλλο για να διασκεδάσουν, να παίξουν κ.λπ. Πάντα επινοούν καινούρια παιχνίδια. Δεν ανησυχούν, ξέρουν πως τα έχουν όλα και πως δεν τους λείπει τίποτα.
Αιτίες που μας κάνουν να υποφέρουμε
Έλλειψη κατανόησης. Για να υπάρχει κατανόηση είναι απαραίτητη η γνώση. Όταν αγοράζεις έναν υπολογιστή και δεν ξέρεις πώς να τον χρησιμοποιείς, δεν θα σου χρησιμεύσει ιδιαίτερα. Αν δεν ξέρεις τις δυνατότητες ενός αντικειμένου που διαθέτεις, δύσκολα θα μπορέσει να σου αποδώσει τα μέγιστα.
Όσο πιο καλά ξέρεις ένα πρόγραμμα, τόσο υψηλότερη θα είναι η απόδοσή του. Όσο περισσότερα ξέρεις για το μάρκετινγκ, τόσο περισσότερα οφέλη μπορείς να αποκομίσεις από τις πωλήσεις σου.
Έλλειψη αγάπης για τον εαυτό μας και για τους άλλους. Χωρίς αγάπη δεν μπορεί να υπάρχει σεβασμός. Αν δεν αγαπάς τον εαυτό σου, δύσκολα θα τον σεβαστείς. Αν δεν σέβεσαι τον εαυτό σου, δύσκολα θα σεβαστείς τους άλλους. Αν δεν είσαι υπομονετικός με τον εαυτό σου, δύσκολα θα είσαι με τους άλλους. Αν δεν πιστεύεις σ΄ εσένα, δύσκολα θα πιστέψεις στους άλλους.
Έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό μας και τους άλλους. Αν αισθάνεσαι ανασφαλής, είναι πολύ πιθανό, κάθε φορά που κάποιος σου φέρνει αντίρρηση, να νιώθεις ότι δέχεσαι επίθεση.
Έλλειψη ευγνωμοσύνης. Αν παραπονιέσαι για κάτι είναι γιατί εκείνη τη στιγμή δεν βρίσκεις κάποιον λόγο για να είσαι ευγνώμων. Η ευγνωμοσύνη και το παράπονο είναι τα δύο άκρα του ίδιου πράγματος. Όταν αισθάνεσαι ευγνωμοσύνη, βιώνεις αγάπη. Όταν παραπονιέσαι, υποφέρεις.
Έλλειψη υπομονής. Αμεσότητα. Θέλουμε τα πάντα και τα θέλουμε χθες! Θέλουμε να δούμε για να πιστέψουμε. Κοίτα, όμως, που οι παγκόσμιοι νόμοι της ζωής λειτουργούν αντίθετα. Πρέπει να πιστέψεις για να δεις!
Έλλειψη υπευθυνότητας. Όταν αποφεύγεις ή αγνοείς την ευθύνη σου, χάνεις τη δύναμή σου. Τη στιγμή που κατηγορείς τους άλλους για ό,τι έχεις στη ζωή σου, μετατρέπεσαι σε θύμα. Πηγαίνεις κατευθείαν προς τα κάτω.
Αντίθετα, όταν αναλαμβάνεις την ευθύνη σου για ό,τι συμβαίνει στη ζωή σου, αναλαμβάνεις και τη δύναμή σου.
Υπέρβαση του πόνου
Γιατί επαναλαμβάνονται συγκεκριμένες κατάστασεις στη ζωή σου;
Δε μας έμαθαν να διαχειριζόμαστε τον πόνο, ούτε να τον υπερβαίνουμε. Κανονικά, όταν κάτι μας πονάει, μια κατάσταση, τα λόγια ή οι πράξεις ενός ανθρώπου μένουμε εκεί. Σε ''αυτό με πονάει''.
Και οι φυσικές αντιδράσεις είναι να το αποφεύγουμε, να αντιδρούμε ή να κατηγορούμε. Η ζωή θα σου διδάξει αυτό που είσαι διατεθειμένος να μάθεις.
Το κλειδί έγκειται στο να μην επηρεάζεσαι από αυτό που βλέπεις, από τον πόνο. Το πρόβλημα είναι ότι παγιδεύεσαι από τον πόνο και δεν είσαι σε θέση να τον υπερβείς. Τίποτα δε γίνεται τυχαία. Τίποτα δεν είναι λάθος, όλα είναι μαθήματα.
Όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο. Και αυτό είναι πραγματικά χρήσιμο στις περιπτώσεις που μας προκαλούν πόνο. Όσο μεγαλύτερος είναι ο πόνος που μας προκαλεί μια κατάσταση, τόσο μεγαλύτερο είναι το μάθημα που κρύβεται πίσω από αυτή την εμπειρία. Αν μείνεις προσκολλημένος στον πόνο, θα υποφέρεις και δεν θα είσαι σε θέση να δεις τι προσπαθεί να σου διδάξει η ζωή.
Όλα εξαρτώνται από την οπτική σου και από τη θέση που παίρνεις απέναντι στα πράγματα. Όλα εξαρτώνται από τις ερωτήσεις που θέτεις. Αν μείνεις στο ''δεν είναι δίκαιο!'', ''γιατί να μου συμβαίνει αυτό;'', θα μπεις σε έναν δρόμο που θα κάνει μόνο τον πόνο σου βαθύτερο.
Άλλαξε τις ερωτήσεις
Αντίθετα, αν αλλάξεις τις ερωτήσεις, θα αλλάξουν αναπόφευκτα και οι απαντήσεις. Αν αναρωτηθείς: Τι θέλει να μου διδάξει η ζωή με όλα αυτά; Τι μπορώ να μάθω από όλα αυτά; θα βρεις πολύ πιο ενδιαφέρουσες απαντήσεις. Όλοι έχουμε όνειρα, στόχους και ένα πρόγραμμα στη ζωή.
Και αυτή η κατάσταση ήρθε στη ζωή σου ακριβώς γιατί έχεις ένα όνειρο και ένα σχέδιο να πραγματοποιήσεις. Εσύ έχεις ένα στόχο και η ζωή θέλει να σου τον χαρίσει.
Σε οδηγεί προς αυτόν. Δεν θα φτάσεις, όμως, εκεί, αν δεν πάρεις μια σειρά από μαθήματα. Γιατί η ζωή ποτέ δεν θα σου δώσει κάτι που δεν μπορείς να αλλάξεις. Και αυτό ισχυεί πάντα.
Αν δεν είσαι προετοιμασμένος να διοικήσεις μια επιχείρηση με 10.000 υπαλλήλους, δεν θα σου δώσουν τη θέση του προέδρου της εταιρείας αυτής. Αν δεν μπορείς να διαχειριστείς 50 εκατομμύρια ευρώ, η ζωή δεν θα σου τα δώσει. Ο δρόμος είναι άλλος. Η ζωή δεν είναι λοταρία.
Οι πολυεκατομμυριούχοι δεν είναι πολυεκατομμυριούχοι τυχαία. Γεννιούνται ξέροντας να διαχειριστούν, να επενδύσουν και να αποκτήσουν περισσότερο πλούτο.
Αυτός που δεν μπορεί να διαχειριστεί το χρήμα, ακόμα κι αν κερδίσει εκατομμύρια ευρώ στο λαχείο, αν δεν ξέρει να τα αξιοποιήσει και να τα επενδύσει, σε λίγο καιρό θα τα χάσει.
Ανακάλυψε το μάθημα που βρίσκεται πίσω από μια δύσκολη κατάσταση
Ας επιστρέψουμε, όμως, στα μαθήματα. Ο Αϊνστάιν έλεγε πως κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί στο ίδιο επίπεδο συνείδησης στο οποίο δημιουργήθηκε. Αν δεν υπερβείς τον πόνο - αυτό που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις σου -, αν δεν υπερβείς την κατάσταση που βιώνεις, δύσκολα θα βρεις λύση. Αν το σκας από αυτό που σε τρομάζει, αποφεύγεις ταυτόχρονα και τα μαθήματα.
Και αν εσύ έχεις ένα όνειρο και η ζωή θέλει να σου το δώσει, θα αναλάβει να σου επαναλαμβάνει το σχετικό μάθημα μέχρι να το μάθεις. Θα επαναλαμβάνεις την τάξη μέχρι να συνειδητοποιήσεις αυτό που προσπαθεί να σου διδάξει η ζωή.
Σου έχει συμβεί καμιά φορά; Μια επώδυνη κατάσταση αρχίζει να επαναλαμβάνεται στη ζωή σου, άλλοτε με το ίδιο πρόσωπο κι άλλοτε με διαφορετικά. Και εσύ αναρωτιέσαι: Πώς είναι δυνατόν να μου συμβαίνει διαρκώς το ίδιο πράγμα;
Καταλήγεις σε γενικεύσεις και κατηγορίες. Δηλαδή, ρίχνεις το φταίξιμο στους άλλους. Λάθος. Ενώ συνεχίζεις να σκέφτεσαι έτσι, η κατάσταση θα συνεχίσει να επαναλαμβάνεται. Θέτεις στον εαυτό σου τις λάθος ερωτήσεις και αποποείσαι την ευθύνη σου.
Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσεις πως, αν κάτι που συμβαίνει σε επηρεάζει, είναι γιατί έχεις κάτι να μάθεις από όλο αυτό. Ο πόνος έρχεται από την έλλειψη κατανόησης.
Επηρεαζόμαστε από τα συναισθήματα, δεν βλέπουμε πέρα από αυτό που αντιλαμβανόμαστε και επηρεαζόμαστε απίστευτα από τις συνθήκες. Συχνά θέλουμε να ανέβουμε στο Έβερεστ χωρίς δυσκολίες, εύκολα, γρήγορα και άνετα. Και, όπως φαντάζεσαι, αυτό δεν είναι ρεαλιστικό.
Αντιβαίνει στο μυστήριο της ζωής. Είναι σαν να θέλεις να είναι μέρα τη νύχτα, ή χειμώνας το καλοκαίρι. Αν εσύ θέλεις να φτάσεις μακριά ή ψηλά στη ζωή, θα πρέπει να εκπαιδευτείς για να το κάνεις.
Είναι σαν κάποιος που θέλει να ανέβει στη δουλειά του να παραπονιέται όλη την ημέρα ότι το αφεντικό του δεν τον εκτιμά, ότι δεν πληρώνεται καλά, ότι κάνει πολλές υπερωρίες κ.λπ.
Εσύ σε εκτιμάς;
Αν νιώθεις ότι δεν σε εκτιμά κάποιος, η πρώτη ερώτηση που θα έπρεπε να θέσεις στον εαυτό σου είναι: Εγώ με εκτιμώ; Η επόμενη ερώτηση θα έπρεπε να είναι: Τι εικόνα δίνω στη δουλειά μου; Συμπεριφέρομαι ως άνθρωπος που του αξίζει να προαχθεί;
Εκπέμπω πραγματικά την αξία που δίνω εγώ στον εαυτό μου; Νιώθω ότι αξίζω πραγματικά αυτήν τη θέση; Αισθάνομαι έτοιμος να αναλάβω περισσότερες ευθύνες;
Σκέψου πώς φέρεσαι, ποια είναι η καθημερινή σου συμπεριφορά στη δουλειά και πώς βλέπεις εσύ τον εαυτό σου. Επιτρέπεις να σε αγνοούν ή φροντίζεις να σε σέβονται;
Μπορείς να λες όχι με φυσικότητα, χωρίς να ταράζεσαι ή να αισθάνεσαι ένοχος; Αναστατώνεσαι όταν σε κατηγορούν για κάτι, ή μπορείς να διατηρείς την ψυχραιμία σου; Πώς νιώθεις; Πώς φέρεσαι;
Πρώτα πρέπει να γίνεις ο άνθρωπος που θέλεις να είσαι, να κάνεις αυτό που πρέπει να κάνεις, ώστε να μπορέσεις να αποκτήσεις αυτό που θέλεις να έχεις. Αυτή είναι η σειρά: είμαι, κάνω, έχω.
Αρθρογράφος : Νίκος Μεταξάς
Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Πίστεψε σ' εσένα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.
Συγγραφή Άρθρου Νίκος Μεταξάς
Συνεργάτης στο Τμήμα Σύνταξης της Πύλης Ψυχολογίας Psychology.gr
Μετάφραση, απόδοση ξενόγλωσσων άρθρων.
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr
Η Πύλη Ψυχολογίας είναι εγκεκριμένος εκδότης (Publisher) στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε πρόσβαση στην αρθρογραφία και άμεση ενημέρωση για έρευνες ψυχολογίας και θέματα ψυχικής υγείας: Πύλη Ψυχολογίας - Google News
Όλα τα περιεχόμενα της Πύλης Ψυχολογίας - Psychology.gr προστατεύονται από την DMCA. Η αναδημοσίευση περιεχομένου είναι αποδεκτή, μόνο εφόσον τηρούνται όλοι ανεξαιρέτως οι παρακάτω κανόνες. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση η Πύλη Ψυχολογίας θα προχωράει σε καταγγελία DMCA, χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση. Διαβάστε προσεκτικά το σχετικό πλαίσιο:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου