Μπορούμε να σταματήσουμε να κρίνουμε τον εαυτό μας για τις επιλογές του ή για τα χαρακτηριστικά του.
Όλες οι σημαντικές σχέσεις της ζωής μας, μας συντροφεύουν - είτε φανερά είτε κρυφά.. Με τον όρο, «κρυφά» εννοώ πως ότι έχουμε ζήσει με κάποιους σημαντικούς ανθρώπους- οι οποίοι πλέον έχουν αποχωρίσει από το παρόν μας - μένει μέσα μας και γίνεται το καταφύγιο μας ή ένα σημείο αξιολόγησης του εαυτού και της πορείας της ζωής μας…
Ακόμη, όλες οι σχέσεις στη ζωή μας, μας βοηθούν στο να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Δηλαδή, αν δεν υπήρχαν οι «άλλοι» γύρω μας, δεν θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τα δικά μας χαρακτηριστικά και δεν θα μπορούσαμε να προσδιορίσουμε τον εαυτό μας.
Εξάλλου, στην πρώτη μας επαφή με τον κόσμο, χρειαζόμαστε έναν «σημαντικό άλλο» (ο οποίος συνήθως είναι η μητέρα μας) ως σημείο αναφοράς για να καλύψουμε τις ανάγκες μας, να εξερευνήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να βρούμε τελικά τη δική μας θέση στον κόσμο.
Επομένως, δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα πως όλες οι άλλες σχέσεις είναι λιγότερο σημαντικές, ούτε μπορώ να πω πως δεν επηρεάζουν την σχέση που έχουμε με τον εαυτό μας, με την έννοια ότι μέσα από τον τρόπο που μας φέρθηκαν οι «σημαντικοί άλλοι» στο ταξίδι μας προς την ενηλικίωση, κάπως έτσι έχουμε μάθει να φερόμαστε και εμείς στον εαυτό μας, τουλάχιστον σε κάποια σημαντικά θέματα.
Για παράδειγμα αν εγώ ζούσα σε ένα απαιτητικό περιβάλλον όπου η απόδοση ήταν το εισιτήριο μου για την αποδοχή, μπορεί στην ενήλικη μου ζωή να πιέζω τον εαυτό μου, κάνοντας υπερωρίες ή ζητώντας αδιάκοπα μια προαγωγή με μοναδικό σκοπό να εξασφαλίσω την αποδοχή των άλλων.
Αν πάλι ζούσα σε ένα περιβάλλον, όπου δεν ένιωθα αγάπη, ενδέχεται να πιστεύω πως δεν αξίζω να αγαπηθώ, με αποτέλεσμα να καταφεύγω σε σχέσεις που δεν μπορούν να μου εξασφαλίσουν την αγάπη ή να εκδηλώνω τέτοια συμπεριφορά που να προκαλώ την απόρριψη της αγάπης..
Με λίγα λόγια, η σχέση που έχω με τους άλλους επηρεάζει τη σχέση που έχω με τον εαυτό μου: το πώς βλέπω εμένα, τι σκέφτομαι για ''μένα, τι περιμένω από ''μένα κτλ.
Από την άλλη όμως, το πώς βλέπω εμένα, τι σκέφτομαι για ''μένα, τι περιμένω από ''μένα κ.ο.κ.ε. επηρεάζει το πώς βλέπω τους άλλους, τι σκέφτομαι για αυτούς, τι περιμένω από αυτούς κ.ο.κ.ε.
Μάλιστα, σχεδόν κανείς δεν μπορεί να αποδεχτεί τους άλλους, αν πρώτα δεν έχει αποδεχτεί σε μεγάλο βαθμό τον ίδιο του τον εαυτό, καθώς αυτό που μας ενοχλεί στους άλλους αποτελεί πολλές φορές την αντανάκλαση αυτού που μας ενοχλεί στον εαυτό μας…
Έτσι, αν επενδύσω στη σχέση μου με τον εαυτό μου, ενδέχεται να βελτιώσω και την σχέση μου με τους άλλους- ενδέχεται να βελτιώσω τον τρόπο που συνδέομαι μαζί τους, αφού πλέον θα έχω μάθει πως πάντα θα έχω μαζί μου ένα σύντροφο να με στηρίξει, να με ενθαρρύνει, να με παρηγορήσει, να με διασκεδάσει, να με συμβουλεύσει και αυτός ο παντοτινός σύντροφος δεν είναι άλλος από τον ίδιο μου τον εαυτό.
Έχοντας τώρα αυτήν την επίγνωση, σταματάω να εξαρτώμαι από τους άλλους: να περιμένω από εκείνους να με σώσουν σε μια δύσκολη στιγμή, να αποτελεί για ''μένα ζήτημα ζωής και θανάτου η γνώμη, η αποδοχή και η αγάπη τους.
Αντίθετα, συνδέομαι μαζί τους όχι από ανάγκη (επειδή δεν μπορώ να στηρίξω τον εαυτό μου) αλλά από επιλογή (επειδή απλά μου αρέσει να μοιράζομαι ένα μέρος του δρόμου μου μαζί τους).. Οι σχέσεις μου έτσι μένουν πιο γνήσιες και αληθινές, ενώ κουβαλούν λιγότερα φορτία (φόβους ή ανασφάλειες).
Κάπως έτσι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως δεν είναι καθόλου εγωιστικό (όπως πολλοί από εμάς αρχικά πιστεύουν) να αφιερώνουμε χρόνο για τη σχέση μας με τον εαυτό μας, αφού μέσα από τη βελτίωση της σχέσης μας με τον εαυτό μας, μπορούμε να βελτιώσουμε και τη σχέση μας με τους άλλους..
Και πώς τώρα μπορούμε να βελτιώσουμε τη σχέση μας με τον εαυτό μας;
Μπορούμε να σταματήσουμε να κρίνουμε τον εαυτό μας για τις επιλογές του ή για τα χαρακτηριστικά του.Μπορούμε να θυμηθούμε πως όλοι μας έχουμε χαρακτηριστικά που μας αρέσουν και χαρακτηριστικά που δεν μας αρέσουν.
Μπορούμε να θυμηθούμε πως ακόμη και τα χαρακτηριστικά που δεν μας αρέσουν, μας έχουν φανεί ωφέλιμα σε ορισμένες περιπτώσεις και σίγουρα μας έχουν οδηγήσει στο να προσαρμοστούμε σε παρελθοντικές καταστάσεις της ζωής μας.
Επομένως, το θέμα δεν είναι αν έχουμε ή δεν έχουμε τέτοια χαρακτηριστικά. Το θέμα είναι κάθε πότε και κάτω από ποιες καταστάσεις τα χρησιμοποιούμε.
Έστω τώρα ότι παρατηρούμε πως χρησιμοποιούμε αυτά τα χαρακτηριστικά σε καταστάσεις που δεν «αρμόζουν», αντί να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια μας για να κατακρίνουμε τον εαυτό μας για αυτήν του τη συμπεριφορά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια μας για να δεσμευτούμε και να δράσουμε ως προς την αλλαγή της συμπεριφοράς μας.
Μπορούμε να σκεφτούμε τρόπους να μπλοκάρουμε τον φαύλο κύκλο εκδήλωσης αυτής- μπορούμε να θυμηθούμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες χρησιμοποιήσαμε πρώτη φορά αυτά τα χαρακτηριστικά, να παρηγορήσουμε τον εαυτό μας για αυτές τις συνθήκες και να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας πως πλέον αυτές ανήκουν στο παρελθόν μας και έτσι δεν μπορούν πια να μας βλάψουν.
Έτσι, θα νιώσουμε πιο απελευθερωμένοι και πιο θετικοί στην ανταπόκριση μας για τα γεγονότα της τωρινής ζωής μας..
Από την άλλη, μπορούμε να βελτιώσουμε τη σχέση μας με τον εαυτό μας με το να εξασκηθούμε στην ακρόαση του βαθύτερου μας εαυτού.
Όλοι μέσα μας έχουμε μια σοφή φωνή, μια φωνή που μας δίνει μηνύματα για το τι χρειαζόμαστε, τι έχει νόημα για μας, όπως και τι είναι σημαντικό και χρήσιμο. Απλά, έχουμε σταματήσει να την ακούμε ή να την εμπιστευόμαστε…
Πιστεύουμε πως ότι μας λέει είναι ανούσιο ή περιττό, εξαιτίας του περιορισμένου καθημερινού χρόνου μας και των ποικίλων υποχρεώσεων των κοινωνικών μας ρόλων. Το αποτέλεσμα είναι να κάνουμε πολλές φορές πράγματα που εξουθενώνουν τον εαυτό μας, καθώς ξεπερνούν τα όρια του.
Αν όμως κλείσουμε τα μάτια μας για λίγο, εστιάζοντας στην αναπνοή μας και αναζητώντας αυτή τη σοφή διάσταση, αυτή τη σοφή φωνή μέσα μας, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως όλες οι σημαντικές απαντήσεις για την πορεία της ζωής μας και τις σχέσεις μας, βρίσκονται μέσα μας..
Κάπως έτσι, θα αποκτήσουμε σιγουριά και επίγνωση των δυνατοτήτων και των δεξιοτήτων μας, κάνοντας πιο σταθερά τα βήματα μας και βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής μας..
Για να φτάσουμε όμως σε αυτό το σημείο, χρειάζεται εσωτερική δύναμη, πίστη και εξάσκηση.
Υπάρχουν πολλά εμπόδια- πολλά πέπλα που κρύβουν τον βαθύτερο μας εαυτό: κουβαλάμε για καιρό δυσάρεστες ανεπεξέργαστες ή ελλιπώς επεξεργασμένες μνήμες, οι οποίες απαιτούν την νοηματοδότηση τους, κουβαλάμε κατασκευασμένους κανόνες και «πρέπει» ως οδηγούς επιβίωσης για την κοινωνική μας ζωή, κουβαλάμε «υψηλά στάνταρ» και απαιτήσεις ως κριτήρια αξιολόγησης του εαυτού μας, κουβαλάμε πάντα και μια σκιά: πράγματα που αδυνατούμε να δεχτούμε σε μας, καθώς τα θεωρούμε απαγορευμένα. Και όλα αυτά τα στοιχεία πιέζουν για μια αρμονική ενσωμάτωση..
Η επένδυση, λοιπόν, στη σχέση μας με τον εαυτό μας είναι μια δύσκολη δουλειά που χρειάζεται μαεστρία, δημιουργικότητα και ικανότητα τήρησης του μέτρου..
Ωστόσο, είναι μια σίγουρη επένδυση - μια επένδυση, η οποία παρόλο που δεν σταματάει ποτέ (καθώς η σχέση μας με τον εαυτό μας είναι η μόνη σχέση που έχουμε για πάντα στη ζωή μας) έχει ανεκτίμητη αξία, καθώς μας οδηγεί στην εσωτερική μας αρμονία, γνώση και ικανοποίηση…
Φλώρα Χατζημανώλη,
Ψυχολόγο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου