Γιατί λέμε ψέματα στον εαυτό μας προκειμένου να μην αλλάξουμε; Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μια σχέση αγάπης-μίσους με την αλλαγή.
Από τη μία, επιθυμούμε την πρόοδο και την εξέλιξη που είναι θεμελιώδης αρχή της ζωής. Από την άλλη όμως, η προοπτική της αλλαγής ή η ίδια η αλλαγή μπορεί να μας προκαλέσει άγχος και την επιθυμία φυγής με οποιοδήποτε τρόπο.
Η υπερβολική κατανάλωση φαγητού ή αλκοόλ, ο ύπνος, ή απλά η συνέχιση της ζωής μας στον αυτόματο πιλότο, μπορεί ξαφνικά να φαίνονται περισσότερο ελκυστικά από τη διαμόρφωση μίας νέας πορείας.
Γιατί συχνά γινόμαστε εμπόδιο στον ίδιο μας τον εαυτό, με την προσκόλλησή μας σε συνήθειες και καταστάσεις που δεν μας ωφελούν πλέον;
Σας είναι οικείοι κάποιοι από τους παρακάτω μύθους σχετικά με την αλλαγή;
1. Μύθος: Πρέπει πρώτα να γνωρίζω και να κατανοώ κάθε βήμα της διαδικασίας πριν κάνω την αλλαγή.
Αλήθεια: Όλοι μας περπατάμε ή σερνόμαστε ή τρέχουμε στο δύσκολο μονοπάτι της ζωής, όπου υπάρχουν πολλές κλειστές στροφές. Είναι αδύνατον να γνωρίζουμε εκ των προτέρων πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, εν μέρει διότι οι αποφάσεις που παίρνουμε σήμερα θα καθορίσουν τις αυριανές επιλογές μας. Χρειάζεται να βρούμε το κουράγιο να προχωρήσουμε μπροστά και ο δρόμος θα αποκαλυφθεί στην πορεία.
2. Μύθος: Θα ξεκινήσω αύριο. Θα είμαι περισσότερο έτοιμος τότε.
Αλήθεια: Με κάθε αναβολή ενισχύουμε τη συνήθεια να υποκύπτουμε στην άμεση ικανοποίηση αντί να καθυστερούμε την ικανοποίηση προς όφελος της επιθυμητής αλλαγής. Για παράδειγμα, αν ο στόχος μας είναι η καλύτερη σωματική υγεία, η επιλογή να δούμε έναν ολόκληρο κύκλο επεισοδίων του αγαπημένου μας σίριαλ και να αναβάλλουμε για αύριο το περπάτημα για μια ώρα, θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη απόλαυση βραχυπρόθεσμα.
Ωστόσο, όσο πιο συχνά κάνουμε αυτή την επιλογή, τόσο περισσότερο εδραιώνεται η συνήθεια του μαραθώνιου μπροστά στην τηλεόραση.
Ο Πρώτος Νόμος της Κίνησης του Νεύτωνα υποστηρίζει ότι ένα σώµα παραµένει στην ίδια κατάσταση ηρεµίας ή κίνησης µε σταθερή ταχύτητα, εάν δεν ασκείται πάνω του καμία εξωτερική δύναµη. Θα χρειαστεί επιπλέον προσπάθεια για να αλλάξουμε τις συμπεριφορές μας. Παρ’ όλα αυτά, ξεκινήστε την προσπάθεια σήμερα.
3. Μύθος: Μπορώ να αλλάξω τους άλλους ανθρώπους.
Αλήθεια: Οι οικογενειακές Ομάδες Αλκοολικών Ανωνύμων διδάσκονται ότι «Δεν το προκάλεσα εγώ, δεν μπορώ να το ελέγξω και δεν μπορώ να το θεραπεύσω». Η συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων είναι δική τους ευθύνη. Είναι προτιμότερο να επικεντρώνεστε στις δικές σας πράξεις και συμπεριφορές.
Οι επιλογές σας μπορεί να αποτελέσουν έμπνευση για κάποιους ανθρώπους και να αποφασίσουν να κινηθούν σε παράλληλη πορεία με εσάς.
Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να μην το κάνουν που μπορεί να σημαίνει ότι κάποιες σχέσεις σας θα αραιώσουν ή ακόμη και θα λήξουν. Μερικές φορές αποφεύγουμε την αλλαγή προκειμένου να παραμείνουμε σε σχέσεις ή καταστάσεις που μας είναι οικείες ακόμη και αν είναι καταστροφικές. Μπορεί να έχει κόστος η αλλαγή αλλά το ίδιο ισχύει και για την στασιμότητα.
4. Μύθος: Δεν μπορώ να αλλάξω έως ότου αλλάξουν και οι άλλοι άνθρωποι στη ζωή μου.
Αλήθεια: Μόνο εμείς έχουμε το δικαίωμα και την ικανότητα να αλλάξουμε τις συνήθειες και τις επιλογές μας. Δεν πρέπει να υποτιμάμε τον εαυτό μας και να καθυστερούμε την δική μας ανάπτυξη ελπίζοντας ή απαιτώντας να αλλάξουν συνήθειες οι άλλοι για να αλλάξουμε εμείς γνώμη.
Η αναμονή αυτή δίνει τόσο πολλή δύναμη στον σύζυγο, το παιδί, τον γονιό, τον φίλο ή τον προϊστάμενό μας που θα μπορούσε να καταλήξει σε καταδίκη για εμάς αν οι άλλοι συνεχίζουν να παραμένουν ίδιοι. Είμαστε ικανοί να αλλάξουμε ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά των άλλων.
5. Μύθος: Μπορώ να αλλάξω αυτή τη συνήθεια/συμπεριφορά και θα το κάνω όταν θα δω ένα «σημάδι» ή αντιμετωπίσω κάποια κρίση. Μια κρίση θα με τρομάξει και θα με αναγκάσει να αλλάξω.
Αλήθεια: Ενώ κάποιες φορές μια κρίση μπορεί να είναι το κάλεσμα που θα μας αφυπνίσει, δεν είναι πιθανό ότι αυτό από μόνο του θα μας κρατήσει στον καινούριο δρόμο που επιλέγουμε.
Πράγματι ο φόβος και το άγχος που συνήθως συνδέονται με μια κρίση, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την έκκριση αδρεναλίνης που προσωρινά θα μπορούσε να μας κινητοποιήσει αλλά δεν είναι εφικτό να ζούμε σε μια τέτοια κατάσταση για πολύ καιρό.
Η ύπαρξη κάποιων σημαντικών λόγων, η υποστήριξη από το περιβάλλον μας και ένα σαφές όραμα της επιθυμητής μας ζωής, παρά η εστίαση σε ό,τι θέλουμε να αποφύγουμε, είναι πολύ πιθανότερο να μας βοηθήσουν να συνεχίσουμε την καινούρια πορεία μας.
6. Μύθος: Πρέπει να πιάσω πάτο για να αλλάξω.
Αλήθεια: Αν αποκτήσουμε τη συνήθεια να έχουμε κάθε στιγμή επίγνωση των σκέψεων, συναισθημάτων, απόψεων και συμπεριφορών μας, θα είμαστε πιο ικανοί να διακρίνουμε πότε μπορεί να «σκοντάψουμε».
Οπότε θα είμαστε σε θέση να αλλάξουμε την πορεία μας πριν ξεφύγει η κατάσταση. Δεν χρειάζεται να φτάσουμε σε δραματικές καταστάσεις είτε προσωπικές είτε με άλλους για να αλλάξουμε συνήθειες ή κατεύθυνση στη ζωή μας.
7. Μύθος: Αν μια κατάσταση ή σχέση δεν προχωράει ακριβώς σύμφωνα με τις προσδοκίες μου, πρέπει να την αλλάξω ή να την αφήσω.
Αλήθεια: Η ζωή μπορεί να είναι όμορφη ακόμη και αν δεν παίρνουμε όλα όσα πιστεύουμε ότι χρειαζόμαστε. Καμία σχέση, δουλειά ή ευκαιρία δεν έρχεται χωρίς δυσκολίες. Χρειάζεται να προσέξουμε να μην απορρίψουμε κάποιον ή κάτι επειδή δεν χαρακτηρίζεται από τελειότητα. Ίσως αυτό που καλούμαστε να αλλάξουμε δεν είναι η κατάσταση αλλά η στάση μας.
8. Μύθος: Είμαι πολύ μεγάλος/μεγάλη για να αλλάξω. Είναι πολύ αργά για αλλαγή.
Αλήθεια: Ποτέ δεν είναι αργά. Πολλοί άνθρωποι κάνουν τεράστιες ριζικές αλλαγές στην ηλικία των 50, 60, 70 ετών ή ακόμη και αργότερα. Η αλλαγή συχνά ξεκινάει με την πίστη ότι είναι δυνατή να πραγματοποιηθεί. Καλό είναι να ξεκινάμε με αυτή την προϋπόθεση, να θυμόμαστε τις παλιές επιτυχίες μας και ικανότητες που μας οδήγησαν σ’ αυτές και να ζητάμε βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε.
Χρειάζεται να αποφασίσουμε ποιοι θέλουμε να είμαστε, τι πρεσβεύουμε και να αρχίσουμε να ζούμε σαν να είμαστε ήδη αυτό το άτομο. Θα κλονιστούμε, θα κάνουμε λάθη, θα κάνουμε λάθος επιλογές κάποιες φορές αλλά όλα αυτά είναι μέρος της διαδικασίας της εξέλιξης.
9. Μύθος: Έτσι είμαι εγώ.
Αλήθεια: Σχεδόν το 50% του επιπέδου ευτυχίας μας είναι γενετικά προκαθορισμένο και το 10% θεωρείται ότι οφείλεται στις συνθήκες, οπότε το 40% εξαρτάται από εμάς και τις συμπεριφορές μας. Σίγουρα απαιτείται προσπάθεια για να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις μας, τους τρόπους που επικοινωνούμε, την ικανότητα να αντέχουμε τη δυσφορία και τις συμπεριφορές, όμως διαθέτουμε μεγαλύτερη δύναμη από όσο νομίζουμε.
Εν τέλει, η επίτευξη της αλλαγής είναι μια πράξη θάρρους.
Πολύ συχνά αισθανόμαστε ότι δεν αξίζει τον κόπο να διορθώσουμε κάποια πράγματα, ενώ αν το κάνουμε μπορεί να κάνουμε σημαντική διαφορά σε ευρύτερο πλαίσιο. Όπως είπε και η Μητέρα Τερέζα «Μόνη μου δεν μπορώ να αλλάξω τον κόσμο, αλλά μπορώ να ρίξω μια πέτρα στο νερό για να δημιουργήσω πολλά μικρά κύματα».
Χρειάζεται να πιστέψουμε ότι η προθυμία μας και η απόφαση να εξελιχθούμε και να αλλάξουμε είναι μέρος μιας μεγαλύτερης εικόνας που περιλαμβάνει την οικογένειά μας, την κοινότητα ή τον κόσμο. Είναι αλήθεια. Μπορεί να μην μάθουμε ποτέ πόσους ανθρώπους έχουμε επηρεάσει με θετικό τρόπο.
Απόδοση: Έφη Μεσιτίδου
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου