Κάνουμε δίαιτα, αλλά τα κιλά δεν λένε να φύγουν. Μήπως οι σκέψεις μας περί φαγητού είναι αυτές που «κολλάνε» τη ζυγαριά; Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να τις αλλάξουμε!
Όλοι γνωρίζουμε τη θεωρία πίσω από την απώλεια βάρους: Περιορίζοντας το φαγητό και αυξάνοντας την άσκηση, καίμε περισσότερες θερμίδες από όσες καταναλώνουμε και έτσι χάνουμε κιλά. Αν είναι, λοιπόν, τόσο εύκολο, γιατί το 35,2% των Ελλήνων είναι υπέρβαροι και το 22,5% παχύσαρκοι; Ορισμένες φορές, η αιτία βρίσκεται… στο μυαλό μας!
Αν δεν «προγραμματίσουμε» κατάλληλα τον εγκέφαλό μας, ώστε να αποποιηθεί τις διαστρεβλωμένες ιδέες που έχει για τη δίαιτα και να αποκτήσει πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες, δεν θα μπορέσουμε να χάσουμε κιλά και να διατηρηθούμε στο νέο μας βάρος, λένε οι ειδικοί.
«Από Δευτέρα»
Το πήρατε απόφαση. Θα ξεκινήσετε δίαιτα «από Δευτέρα». Αν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας σε αυτή τη φράση, είναι πιθανό να αποτύχετε στην προσπάθειά σας να χάσετε βάρος. Σύμφωνα με τους διαιτολόγους, αυτό το όριο σας δίνει το χρονικό πλεονέκτημα να τρώτε ανεξέλεγκτα μέχρι την ημερομηνία που ορίσατε ως ορόσημο για την αρχή του νέου διατροφικού σας πλάνου, ενώ το πιθανότερο είναι ότι δεν θα τηρήσετε το όριο αυτό.
Δεν υπάρχει κατάλληλη περίοδος για να «κόψει» κανείς το φαγητό, άρα το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να ξεκινήσετε τη δίαιτα από το αμέσως επόμενο γεύμα, από τη στιγμή που θα πάρετε την απόφαση.
Σωστός στόχος
Γιατί αποφασίσατε να κάνετε δίαιτα; Μήπως επειδή ο σύντροφός σας βρίσκει πλαδαρή την κοιλιά σας ή γιατί προσπαθείτε να αποδείξετε στις φίλες σας ότι δεν πήρατε επιπλέον βάρος; Όταν τα κίνητρα δεν είναι προσωπικά, αλλά προέρχονται από εξωτερικά ερεθίσματα (π.χ. «Κάποιος άλλος με έχει πιέσει να κάνω δίαιτα»), το πιθανότερο είναι ότι δεν θα καταφέρετε να ακολουθήσετε το πρόγραμμα – ίσως, μάλιστα, να καταφύγετε στο «συναισθηματικό» φαγητό (όταν τρώτε από τύψεις, νεύρα, άγχος, αντίδραση).
Για να καταφέρετε να ακολουθήσετε ένα διατροφικό πλάνο και να χάσετε κιλά, θα πρέπει να έχετε ξεκάθαρους μέσα στο μυαλό σας τους λόγους που αποφασίσατε να ξεκινήσετε δίαιτα (π.χ. «Δεν μου κάνουν τα ρούχα μου», «Δεν μου αρέσει ο εαυτός μου όπως έχει γίνει»).
«Συναισθηματική» πείνα
Έχετε σκεφτεί ότι η πείνα σας δεν είναι πάντα πραγματική; Ας πάρουμε το εξής παράδειγμα : Ενώ έχετε καταναλώσει κανονικά το γεύμα σας και είστε χορτάτοι, μαλώνετε με το σύντροφό σας στο τηλέφωνο και, κλείνοντας το ακουστικό, αρπάζετε ένα σακουλάκι πατατάκια και αρχίζετε να τρώτε. Εκτονώνεστε, δηλαδή, χρησιμοποιώντας το φαγητό.
Στις περιπτώσεις της «συναισθηματικής» πείνας, οι ποσότητες που καταναλώνει κανείς είναι τεράστιες (π.χ. παγωτό σε οικογενειακή συσκευασία ή μεγάλη σακούλα με πατατάκια), ενώ η κατανάλωση γίνεται μέσα από τη συσκευασία (π.χ. παίρνει κανείς μπροστά του ολόκληρο κουτί με σοκολατάκια). Με αυτόν τον τρόπο δεν καταλαβαίνετε τις ποσότητες που τρώτε.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, όταν έχει μάθει κανείς να συνδέει ένα συναίσθημα με το φαγητό, ο οργανισμός του θα αναπαράγει κάθε φορά που υπάρχει σχετικό ερέθισμα (π.χ. εκνευρισμός, άγχος) την ίδια συμπεριφορά (κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού).
Γλυκιά αμαρτία
Τηρούσατε κατά γράμμα τη δίαιτα, μέχρι που πέρασε από μπροστά σας η αγαπημένη σας τούρτα. Παχιά σοκολάτα, καβουρντισμένα αμύγδαλα, λαχταριστή καραμέλα. Ποιος θα μπορούσε να αντισταθεί; Το πρόβλημα είναι ότι τώρα νιώθετε απογοήτευση. Δεν ακολουθήσατε πιστά το διαιτολογικό πρόγραμμα, προδώσατε την εμπιστοσύνη του διαιτολόγου και, επομένως, πρέπει να σταματήσετε τη δίαιτα.
Λάθος, λένε οι ειδικοί. Μια παρασπονδία δεν σημαίνει τίποτα. Πρέπει να συνεχίσετε το πρόγραμμα από το επόμενο κιόλας γεύμα. Άλλωστε, οι ίδιοι οι διαιτολόγοι δίνουν το πρόγραμμα γνωρίζοντας ότι μπορεί να τηρηθεί σε ποσοστό 80-90%. Πάντα γίνονται λάθη και παρασπονδίες, ενώ υπάρχει φυσικά και περιθώριο προσωπικής παρέμβασης του καθενός στη δίαιτα που ακολουθεί.
Συνήθως, όσοι βρίσκονται σε δίαιτα έχουν διχοτομικό τρόπο σκέψης, γι’ αυτούς όλα είναι μαύρο ή άσπρο, όλα ή τίποτα. Με την πρώτη, λοιπόν, παρασπονδία πείθουν τον εαυτό τους ότι πρέπει να σταματήσουν τη δίαιτα. Το σημαντικό είναι να πούμε εκείνη τη στιγμή: «Γνωρίζω το λόγο που έφαγα, από σήμερα το απόγευμα ή από αύριο το πρωί συνεχίζω κανονικά το πρόγραμμά μου. Άλλωστε, κανείς δεν παχαίνει γιατί δοκίμασε».
Κρυμμένα μυστικά
Ξεκινήσατε δίαιτα και αποφασίσατε να το πείτε στους συναδέλφους σας. Από εκείνη τη στιγμή, όλοι ασχολούνται μαζί σας : «Τι θα φας σήμερα;», «Πόσα κιλά έχασες;». Όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις των γύρω σας, είναι δύσκολο για εσάς να ακούτε συνεχώς σχόλια σχετικά με τη δίαιτα, τη στιγμή που κάνετε προσπάθειες να αποσπάσετε το μυαλό σας από το φαγητό.
Επιπλέον, λέγοντας σε κάποιο φίλο πόσα κιλά έχετε να χάσετε, ίσως να νιώθετε ότι πρέπει να λογοδοτήσετε διπλά -και στον εαυτό σας και στο φίλο σας - στην περίπτωση αποτυχίας. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε το πρώτο διάστημα - κατά το οποίο είστε συναισθηματικά επιρρεπείς στο φαγητό -, είναι να μην αναφέρετε ότι κάνετε δίαιτα. Όταν η αλλαγή στο σώμα σας αρχίσει να γίνεται αισθητή, μπορείτε να λέτε ότι αποφασίσατε να προσέχετε τη διατροφή σας.
Αγώνας δρόμου
Δεν χάνετε γρήγορα βάρος, ενώ ακολουθείτε κατά γράμμα τη δίαιτα που σας έδωσε ο διαιτολόγος σας. Νιώθετε απογοήτευση και δεν έχετε κουράγιο να συνεχίσετε. Η ανυπομονησία δεν είναι καθόλου καλός σύμβουλος στην προσπάθειά σας να απαλλαγείτε από το περιττό βάρος. Άλλωστε, σκεφτείτε ότι τα επιπλέον αυτά κιλά δεν προστέθηκαν στο σώμα μέσα σε λίγους μήνες, επομένως δεν μπορείτε να τα χάσετε τόσο γρήγορα.
Φυσικά, αν ακολουθήσετε μια ισορροπημένη διατροφή - και όχι μια δίαιτα - «αστραπή» -, θα τα χάσετε σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα από αυτό που χρειάστηκε για να τα αποκτήσετε. Προσπαθήστε να βάζετε μικρούς, ρεαλιστικούς στόχους κάθε φορά, ώστε να μην απογοητεύεστε. Για παράδειγμα, αν σκοπεύετε να χάσετε 15 κιλά, ορίστε ως πρώτο στόχο την απώλεια 2-3 κιλών και αφού τον πετύχετε, συνεχίστε με τον επόμενο.
Όχι άλλη ζυγαριά!
Έχετε περιορίσει σημαντικά την ποσότητα φαγητού που καταναλώνετε, αλλά η ένδειξη στη ζυγαριά δεν αλλάζει. Αποτέλεσμα; Θεωρείτε άκαρπες τις προσπάθειές σας και εγκαταλείπετε τη δίαιτα. Το βάρος είναι ένα ευμετάβλητο φυσικό μέγεθος και μπορεί να αλλάζει ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας, εξηγούν οι ειδικοί.
Αν πιείτε π.χ. ένα ποτήρι νερό και ζυγιστείτε αμέσως μετά, θα ζυγίζετε 200-300 γρ. περισσότερο. Το ζητούμενο, όμως, είναι τι δείχνει η διαφορά στο βάρος. Για να παρατηρήσετε τις διαφορές στην απώλεια λίπους - που είναι και το ζητούμενο -, πρέπει να ζυγίζεστε μία φορά την εβδομάδα - και όχι συχνότερα -, ώστε να υπάρχει χρόνος για την κινητοποίηση των αποθεμάτων λίπους. Ιδανική ώρα για ζύγισμα είναι το πρωί, πριν φάτε πρωινό και αφού πάτε στην τουαλέτα, επειδή έτσι ελαχιστοποιείται η επίδραση του φαγητού και των υγρών στο μετρούμενο βάρος.
Smart tips
Σε φάσεις ανεξέλεγκτης πείνας, μην καταναλώνετε τροφές μέσα από τη συσκευασία τους. Βάλτε λίγο παγωτό σε ένα μπολ ή μια χούφτα πατατάκια σε ένα πιάτο, ώστε να γνωρίζετε την ποσότητα που καταναλώνετε.
Ένα καλό τρικ είναι να μην κρατάτε συνεχώς το πιρούνι στο χέρι σας καθώς τρώτε, αλλά να το αφήνετε κάτω όσο μασάτε, ώστε να μην τσιμπολογάτε μηχανικά.
Πριν βάλετε δεύτερη μερίδα στο πιάτο σας, γιατί νιώθετε ότι δεν χορτάσατε με την πρώτη, περιμένετε 20 λεπτά. Αυτός είναι ο χρόνος που χρειάζεται ο οργανισμός για να στείλει το μήνυμα στον εγκέφαλο ότι είστε χορτάτοι.
ΣΤΕΛΛΑ ΑΡΓΥΡΙΟΥ, εκπαιδευτική ψυχολόγο, με εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές.
www.vita.gr
