Μια νέα πραγματικότητα. Βιώνουμε όλοι μια νέα και πρωτόγνωρη πραγματικότητα. Ένας άγνωστος – έως χθες – ιός σήμανε την παύση της γνωστής και οικείας ροής των πραγμάτων, απενεργοποίησε τα προγράμματα, πάγωσε την παγκόσμια οικονομία, κάθε λογής δραστηριότητα, τις ανθρώπινες σχέσεις.
Έγκλειστοι, προσκολλημένοι, παθητικά παρακολουθούμε τις εξελίξεις που σχετίζονται αποκλειστικά και μόνο με τον ιό. Το χαρακτηριστικό των ημερών είναι ο καθημερινός καταιγισμός πληροφοριών που αφορά το ένα και μοναδικό θέμα της ειδησεογραφίας.
Ένας χείμαρρος ειδήσεων πολιορκεί και καταλαμβάνει τον ανθρώπινο νου. Η πρόκληση έντονων συναισθημάτων, ο εκφοβισμός, η τρομολαγνεία, η επιβολή αυστηρών μέτρων αποτελούν πλέον την καθημερινή βρώση της ψυχής. Το πεδίο δράσης, καθώς και το οπτικό πεδίο, περιορίστηκαν μέσα σε λίγα τετραγωνικά.
Μένουμε σπίτι για λόγους προστασίας. Μένουμε σπίτι με απουσία προσωπικής δράσης και αυτενέργειας.
Πώς ορίζεται όμως η έννοια αυτής της πραγματικότητας; Πόσο αληθινή είναι; Αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο που αλλάζει, αλλά και εμάς τους ίδιους ως αλήθεια ή ως ψευδαίσθηση;
Επακόλουθα και εύλογα, η νέα πραγματικότητα είναι σε θέση, όπως και άξια, να παραλληλισθεί με μια γνωστή αλληγορία.
Εικόνα: cicadaq – deviantart.com
Η Αλληγορία του Σπηλαίου του Πλάτωνα είναι το έβδομο βιβλίο από το έργο «Πολιτεία» και από τα πιο γνωστά, ανά τον κόσμο, κείμενα του φιλοσόφου. Σύμφωνα με τον αλληγορικό μύθο ορισμένοι άνθρωποι ζουν κάτω από τη γη, δέσμιοι μέσα σε μια σπηλιά, με τέτοιο τρόπο αλυσοδεμένοι, ώστε το οπτικό τους πεδίο να περιορίζεται στον απέναντί τους τοίχο.
Πίσω τους και ψηλά είναι αναμμένη μια φωτιά. Άνθρωποι από τον έξω κόσμο μεταφέρουν ομοιώματα ζώων, ανθρώπων και αντικειμένων. Τα ομοιώματα είναι κατασκευασμένα από πέτρα, ξύλο ή άλλο υλικό.
Έτσι, οτιδήποτε διαδραματίζεται πίσω από την πλάτη των δεσμωτών αναπαρίσταται διά της σκιάς επάνω στο μοναδικό οπτικό τους πεδίο, δηλαδή στον τοίχο.
Οι άνθρωποι που μεταφέρουν τα ομοιώματα μιλούν μεταξύ τους και οι δεσμώτες λανθασμένα αντιλαμβάνονται ότι οι φωνές προέρχονται από τις σκιές. Οι αλυσοδεμένοι ζουν με την ψευδαίσθηση πως οι σκιές που βλέπουν είναι η αλήθεια.
Ένας από τους ανθρώπους του σπηλαίου δραπετεύει, αντικρίζει το αληθινό φως του ήλιου, αρχικά τον τυφλώνει και θεωρεί ως μόνη αλήθεια τις σκιές. Θα καταφέρει, όμως σταδιακά να δει τα πράγματα στην αληθινή τους διάσταση, άρα θα συνειδητοποιήσει την πλάνη του σπηλαίου.
Θα αντιληφθεί ότι οι δεσμώτες συνεχίζουν ακόμα να ζουν μέσα σε πλάνη. Θα επιστρέψει στη σπηλιά, για να μεταφέρει στους δεσμώτες την αλήθεια. Όταν προσπαθήσει να τους λύσει από τα δεσμά τους εκείνοι θα επιχειρήσουν να τον σκοτώσουν, αφού τον περιγελάσουν.
Συγκρίνοντας τον μύθο του Πλάτωνα με τη σημερινή πραγματικότητα, με τον έγκλειστο πλέον βίο μας, σκιαγραφούνται μεταξύ τους ομοιότητες.
Μοιάζουμε πια καθηλωμένοι, σα δέσμιοι, στην ίδια θέση αγκυλωμένοι, παρατηρώντας σκιές και αμυδρό φως. Η αλήθεια είναι εκείνη που αντιλαμβανόμαστε μέσα από ένα στενό και περιορισμένο οπτικό πεδίο; Έντρομοι, άπραγοι, άεργοι, στάσιμοι, μη παραγωγικοί.
Πόσο πλέον είμαστε σε θέση, πεπαιδευμένοι ή απαίδευτοι, να φιλτράρουμε την αλήθεια; Πόσο εφικτή είναι η απόσταξη της πραγματικότητάς μας, αυτής που ορίζει ο μικρόκοσμός μας, μέσα σε συγκεκριμένα τετραγωνικά μέτρα, ή αυτής της πραγματικότητας που απ’ τον έξω κόσμο φτάνει στα δικά μας μέτρα, μέσω διαύλων;
Ποιο είναι το σκοτάδι και ποιο το αληθινό φως; Πόσοι αντέχουν τη θέα του εκτυφλωτικού φωτός, ενώ έχουν εθιστεί στην πλάνη των σκιών;
Ποιες είναι οι πλάνες, οι ψευδαισθήσεις, τα κατασκευασμένα ομοιώματα που προβάλλονται στο μικρό οπτικό μας πεδίο;
Όπως κι αν έχει, η αλήθεια είναι πως η αλήθεια δεν περιορίζεται μέσα σε ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα μιας σπηλιάς.
Νόπη Χατζηιγνατιάδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου