Ο Αριστοτέλης, μαθητής του Πλάτωνα που μετέτρεψε τους στοχασμούς του σε πηγή έμπνευσης για τις μελλούμενες γενιές, επικεντρώθηκε ως προς την αναζήτηση της ευτυχίας σε μια ιδέα που συνοψίζεται σε μία μόνο, αλλά πολύπλοκη, λέξη: ευδαιμονία.
Μεταφρασμένη από τα αρχαία ελληνικά ως ο «καλός δαίμονας», υπό την έννοια του θείου, η λέξη αυτή υπήρξε πολύ της μόδας στην εποχή της και προσδιορίζει το πώς πρέπει να είναι η ανώτερη πνευματική κατάσταση που οφείλουμε να αναζητάμε.
Ο Αριστοτέλης, διαφέροντας από τους ηδονιστές φιλόσοφους (Κυρηναϊκή Σχολή), διαβεβαίωνε ότι η ευτυχία είναι συνδεδεμένη αναπόφευκτα με την αρετή.
Χωρίς την αρετή, το μέγιστο που μπορεί να ελπίζει κανείς είναι η πρόσκαιρη ικανοποίηση.
Στα Ηθικά Νίκομάχεια, ο Έλληνας φιλόσοφος ακτινογραφεί τη μάχη που ξεσπά ανάμεσα σε πάθη, δυνάμεις και συνήθειες εντός του ανθρώπου. Αποκαλεί πάθη την επιθυμία, την οργή, τον φόβο, το θάρρος, τον φθόνο, τη χαρά, το συναίσθημα της φιλίας, το μίσος, τη νοσταλγία, την άμιλλα, τον οίκτο, και γενικά όλες τις ψυχικές καταστάσεις που έχουν ως συνακόλουθο την ηδονή ή τη λύπη.
Αποκαλεί δυνάμεις τις δυνατότητες που μας κάνουν επιδεκτικούς σε τέτοιες καταστάσεις, όπως εκείνες που μας καθιστούν ικανούς να οργιζόμαστε ή να μελαγχολούμε ή να συμπάσχουμε.
Και αποκαλεί συνήθειες τις διαθέσεις που μας κάνουν να σχετιζόμαστε καλώς ή κακώς με τα πάθη* έτσι, για παράδειγμα, αν οργιζόμαστε με σφοδρότητα ή υποτονικά, έχουμε κακή σχέση με την οργή, μα αν το κάνουμε με μέτρο, έχουμε καλή σχέση μαζί της, και το ίδιο και με τα υπόλοιπα πάθη.
Για τον Αριστοτέλη, ήταν σαφές: η ευτυχία είναι ο μόνος στόχος που αξίζει να επιδιώκουμε. Η αποτίμηση της ευφυΐας, της αξίας, του πλούτου και της επιτυχίας εξαρτάται πάντα από άλλα πράγματα.
Έτσι, η ευτυχία είναι η μόνη έννοια που δεν έχει ανάγκη από εξωτερικούς παράγοντες για να αποτιμηθεί.
Κι ακριβώς γι’ αυτό μας προειδοποιούσε ο Έλληνας φιλόσοφος : «Η ευτυχία καθενός εξαρτάται μόνο από τον εαυτό του».
Άλαν Πέρσυ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου